Azerbaycan'ın dinmeyen sızısı: Kara Yanvar

◾ Azerbaycan'da tarih 20 Ocak 1990'ı gösterdiğinde yer yerinden oynar. O dönemler Azerbaycan Sovyetlerin 15 bağımsız ülkesinden yalnızca biridir. ◾ İşte, bugün tam 35 yıl geçti Azerbaycan'daki Kara Ocak'ın üstünden. 1990 yılında Sovyetler Birliği'nin bir parçası olan kardeş ülke, 20 Ocak tarihinde en kara gününü yaşadı. Azeri değil, Azerbaycan Türkü ◾ Azerbaycan'ın bir parçası olan Karabağ'ın Ermenistan'a verilmesi bardağı taşıran son damla oldu. Bir kahramanlık destanı olan Kara Yanvar, 70 yıl süren Sovyet esaretine de bir son verecekti. ◾ Kanlı Ocak veya Kara Ocak olarak bilinen olaylar, Sovyetler Birliği'nin çöküşünü hızlandırmış, Azerbaycan halkı arasında bağımsızlık duygusunu kamçılamıştı. ◾ Olayların asıl sebebi Karabağ sorunudur. Ermeniler, 1980'lerin sonunda Karabağ'ın Azerbaycan'dan koparılması için faaliyetlerini artırmış ve Aralık 1989'da Ermenistan Sovyet Cumhuriyeti Yüksek Konseyi, Karabağ'ın Ermenistan ile birleştirilmesi yönünde radikal bir karar almıştır. ◾ Tahmin edileceği üzere Azerbaycan halkı bu kararı büyük bir tepki ile karşılar ve Bakü'de yüz binlerce kişinin katıldığı mitingler düzenlenir. En büyükleri ise Ermenilerin artan toprak taleplerine ve Sovyet yönetimine tepkilerini göstermek adına Bakü'nün Azadlık Meydanı'nda toplanmalarıdır. Ruslar Türk dünyasını nasıl ayrıştırdı? ◾ Tansiyonu yüksek mitingler Sovyet yönetimini fazlasıyla tedirgin etmiş ve Bakü'ye asker gönderilmesi yönünde karar alınmasına sebep olmuştur. Halk ise kentin giriş yollarını ve Bakü'deki askeri birliklerin önünü keser. ◾ Tarih 19 Ocak 1990'ı gösterdiğinde Sovyetler tarafından Azerbaycan televizyonunun enerji sağlayıcısı patlatılır. Akşam hava kararınca ise 26 bin kişilik Sovyet ordusu zırhlı araçlarla Bakü'ye girer. ◾ Sovyet ordusu, onları engellemeye çalışan silahsız sivillere mermi yağdırarak kente ulaşır. Tanklar ve ağır zırhlı araçlar insanların üzerlerine sürülür, ambulanslara ve yolcu otobüslerine ateş açılır. O gece yalnızca Bakü'de 130 sivil hayatını kaybetmiştir. ◾ Toplamda Bakü, Neftçala ve Lenkeran gibi illerde toplam 147 Azerbaycan vatandaşı 20 Ocak katliamının kurbanı olmuştur. Bu olaylarda 744 kişi yaralanmış, yaklaşık 400 kişi Sovyet ordusunca gözaltına alınmıştır. Azerbaycan manileri: Bayatılar ◾ Naaşlar, 31 Mart 1918 tarihinde Ermenilerin saldırıları sonucu hayatını kaybeden Azerbaycan Türklerinin cenazelerinin gömüldüğü yer olan Dağüstü mevkiine defnedilir. ◾ Şehitler, Hıyabanı isminin verildiği şehitliğe getirilerek yan yana defnedilmiştir. Cenaze törenine yaklaşık 1 milyon kişi katılmıştır. İşte, Kanlı Ocak Katliamı ile birlikte Azerbaycan'ın Sovyet yönetimininden kopma ve ülkenin bağımsızlığına giden süreci başlatmış oldu. ◾ O acı dolu günlerin tanıklarından biri de o zamanlar 68 yaşında olan Nizami Rızaşuvari'dir. Kara Yanvar'ı anlatan Rızaşuvari, 'Öf bile demeden canlarını feda ettiler' ifadesini kullanmıştır. ◾ Sovyet Rusya yönetimine karşı Azerbaycan halkının 'özgürlük' diye haykırdığını ve bağımsızlıkları için tek yumruk olduklarını aktarmıştır. Tarihin kara lekesi: Hocalı Soykırımı ◾ Bütün bu saldırıların emrini o dönemler Sovyetler Birliği devlet başkanı olan Mihail Gorbaçov vermiştir. Fakat Gorbaçov'dan yıllar sonra 20 Ocak Katliamı için, 'verdiğim en yanlış karardı' açıklamaları gelmiştir. ◾ Azerbaycan'daki bu kıyımdan sonra dünya devleri dediğimiz ülkelerden hiçbir tepki gelmemiş yine masumlara yapılan acımasız saldırıya karşı görmedik, duymadık ve işitmiyoruz oyununu oynamışlardır. Mihail Gorbaçov kimdir? Eski Sovyetler Birliği'nin başkanı olan Mihail Gorbaçov, 30 Ağustos 2022'de Moskova'da, 91 yaşında yaşamını yitirmiştir. 20. yüzyılın en önemli siyasi figürlerinden biri olarak kabul ediliyor. ◾ Bir de marifetmiş gibi 15 Ekim 1990'da Gorbaçov'a 'Doğu-Batı ilişkilerinde radikal değişikliklere öncülük ettiği' gerekçesiyle Nobel Barış Ödülü verilmiştir. ◾ Fakat adalet er ya da geç tecelli edecekti. 25 Aralık 1991 tarihinde Mihail Gorbaçov, yaptıkları ağır gelmiş olacak ki Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği liderliğinden istifa etmiştir. 7 Maddede Dağlık Karabağ'da neler oluyor? ◾ Azerbaycan Türkleri 35 yıldır her 20 Ocak'ta, o günün kurbanlarının simgesi haline gelen karanfillerle birlikte Bakü'deki şehitliğe akın ediyor, bağımsızlık ateşini yakanlara minnettarlığını gösteriyorlar. ◾ Azerbaycan halkı arasında '20 Yanvar' olarak anılan bu gün, yalnız Azerbaycan'daki Türkler için değil Sovyetler Birliği'nin boyunduruğu altında var oluş mücadelesi veren Kazak, Kırgız, Özbek, Türkmen ve Gagavuz Türkleri için de bir umut ışığı olmuş ve onların da bağımsızlığının önünü açmıştır.