Boynueğri Mehmed Paşa'ya neden bu lakap verildi?

Canik (Samsun) yöresi halkındandı. Doğum tarihi tam olarak bilinmemekle beraber, öldüğü zaman yaşının doksanı geçtiği bilindiğine göre 1576 yılı civarında doğduğu tahmin edilmekte. Hayatının ilk dönemleri ve gençliği hakkında ise bilgi bulunmamakta. Kaynakların aktardığına göre Boynueğri Mehmed Paşa genç yaşında meşhur vezir Demirkazık Halil Paşa'nın maiyetine girdi ve kethüdalığını yaptı. IV. Murad'ın doğu seferlerine katıldı ve birçok yerinden yaralar aldı. Halil Paşa'nın ölümünden sonra Musâhib Silâhdar Mustafa Paşa'nın kethüdâsı oldu. Daha sonra arpa eminliğine ve birkaç defa çavuşbaşılığa getirildi. Ardından sırasıyla Kastamonu sancak beyliği, Halep, Şam ve 1648'de Anadolu beylerbeyiliklerinde bulundu. Anadolu beyliklerinde görevde iken İpşir Paşa, Abaza Hasan Ağa ve Topal Mehmed Paşa'nın isyanlarını bastırdı. Anadolu'da isyan eden Katırcıoğlu'nu cezalandırmakla vazifelendirilen Paşa, bu arada adı bazı zulüm olaylarına da karıştı. Bu işi başaramadığı gibi halka zulmettiğine dair İstanbul'a gelen şikayetler üzerine katline emir çıkarıldı. Bu sırada Mehmet Paşa ise kendisini müdafaa için asker toplamaya başladı. Boynueğri Mehmed Paşa, yapmış olduğu bu hareketle Celaliliğe meyletmek üzereyken Köprülü Mehmed Paşa'dan gizli bir ikaz mektubu aldı. Köprülü Mehmed Paşa mektubunda 'gittiği yolun yol olmadığını, padişahın kılıcının çok uzun olduğunu sonunda bütün eşkıyalar gibi onun da katlolunacağını, ama birkaç atlı ile İstanbul'a gelip af dilerse kabul olunacağına şüphe olmadığını' ifade etmişti. Köprülü Mehmed Paşa'nın nasihatlerini dinleyen Mehmed Paşa derhal İstanbul'a gelip Valide Sultan'a 'Beni padişaha Celali oldu diye yanlış anlatmışlar, işittiğim gibi geldim. Katlederse boynum kıldan incedir' diye teslim oldu. Bazı ocak ağalarının da araya girmesiyle affedildi ve kubbe vezirliğine tayin edildi. 1650'de kubbe vezirliğine getirildikten sonra ertesi yıl Kanije muhafızlığına gönderildi, ardından ikinci defa Şam beylerbeyiliğine tayin edildi. Bu sırada yaşı seksen civarındaydı. 1656'da şeyhülislâm Hocazâde Mesud Efendi'nin tavsiyesi üzerine sadrazam oldu. Boynueğri Mehmed Paşa'nın sadareti devletin en buhranlı devirlerine rastladı. 1656'da Venedik donanması Çanakkale Boğazı'nı kapatmış, Bozcaada, Limni ve Semadirek adalarını da işgal etmişti. Düşmanın İstanbul önlerine gelmesi ihtimaline karşılık yeni sadrazam İstanbul surlarının deniz tarafındakileri sağlam ve bakımlı göstermek için badanalattı. Surları badanalatmak haricinde Ahırkapı-Yedikule arasındaki bazı evleri yıktırdı. Bu hali gören İstanbul halkı ise 'Hay meded! Küffar İstanbul'a gelmek ihtimali olmasa vezirazam bu işi şüru etmezdi (başlamazdı)' deyip başka bahanelerle Üsküdar'a geçtiler. Deniz yolunun da kapalı olması sebebiyle İstanbul'da yiyecek ve içeceğin yanında eşya fiyatları da artış gösterdi. Mehmed Paşa, sadaret mührünü eline aldıktan sonra kendisini o makama taşıyan Mesut Efendi olmak üzere Kadızadelere sırt çevirdi. Buna karşılık vaazlarda ve sohbetlerde sadrazamın ismi rüşvet yiyici olarak geçmeye başladı. Mesud Efendi, Vâlide Sultan'a başvurarak onun görevden alınmasının uygun olacağını belirtiyordu. Bunun üzerine Mesud Efendi çocuk yaştaki padişah IV. Mehmed'i tahttan indirerek II. Süleyman'ın tahta geçmesi için bir komplo hazırladı. Ancak durum anlaşılınca Bursa'ya sürüldü ve idam edildi. Böylece Boynueğri Mehmed Paşa bir düşmanından kurtulmuş oldu ancak sadrazam için olumsuzluklar henüz bitmiş değildi. İstanbul'da bu hadiseler olurken Osmanlı-Venedik savaşı vahim bir hal almıştı. Vezîriâzam ise acz içindeydi, ayrıca adı rüşvet ve yolsuzluk olaylarına da karışmıştı. Venedik'e karşı orduyu zamanında sefere hazırlamadığı için vazifeden alındı. Katledilmesine emir çıktıysa da yine Sadrazam Köprülü Paşa'nın ricasıyla Yedikule zindanlarına hapsedildi. Bir müddet Malkara'ya sürüldü. Ardından İstanbul'a gelmesine müsaade edildi ve Eyüp'teki yalısında on yıl kadar daha yaşadı. Naima tarihine göre öldüğünde doksan yaşındaydı. Silahtar Tarihi'nde anlatıldığına göre Boyunyaralı/Boynueğri Mehmed Paşa, Demizkazık Halil Paşa'nın kethüdasıyken İran seferlerinin birinde boynuna zehirli bir kılıç yarası aldı. Otuz seneyi aşkın bir süre yara iyileşemedi. Her gün beş vakit yarasının sargılarını değiştiren Mehmed Paşa'ya bundan dolayı 'Boynuyaralı' lakabı verilmiştir. Mehmed Paşa çoğunlukla gençliğinde girmiş olduğu savaşlarda gösterdiği cesaret ve yiğitliklerle tanınıyordu. Fakat Boynueğri Mehmed Paşa'nın yaşlılığında getirildiği sadrazamlık makamında başarılı olmadığı kaydedilmektedir. Ölümüne 'şeref yâfte' ifadesiyle tarih düşürülmüştür.

Boynueğri Mehmed Paşa'ya neden bu lakap verildi?

Boynueğri Mehmed Paşa kimdir?