Çırpınırdın Karadeniz şiiri nasıl yazıldı?

Azerbaycan tarihine fedakârlıkları ve mücadelesiyle iz bırakan bir isimdi Ahmet Cevat. Hayatını milletine adayan şair, destansı şiirleriyle halka cesaret verdi. Kaleme aldığı dizeler ile Azerbaycan Türklerinin bağımsızlık mücadelesinin sesi oldu. 📌Ahmet Cevat Ahundzade, 5 Mayıs 1892'de Azerbaycan'ın Gence yakınlarındaki Seyfeli köyünde doğdu. Henüz beş yaşında Kur'an okumayı öğrendi ve yedi yaşında iken hafız oldu. ▶ Doğduğu köyde dini eğitim alan Cevat, 1906'da babasının vefatı nedeniyle Gence'ye taşındı ve eğitimine burada devam etti. Kısa zaman içerisinde Arapça, Farsça ve Rusçayı ana dili kadar iyi öğrendi. 📌 İlk şiirlerini, vatansever bir gencin heyecanıyla Gence'de yazmaya başladı. Medreseden altı yıl sonra 1912 yılında mezun oldu. Ahmet Cevat, bu yıllarda başlayan Balkan Savaşı'na katılabilmek için gizli yollardan aldığı İran pasaportuyla Türkiye'ye geldi ve arkadaşıyla gönüllü olarak Osmanlı ordusuna yazıldı, Bulgarlara karşı savaştı. Savaştan sonra İstanbul'da kalmayı düşünse de Yusuf Akçura, Azerbaycan'ın ona ihtiyacı olduğunu söyledi. ▶ Ahmet Cevat, I. Dünya Savaşı yıllarında da Anadolu'da yaşananları yakından takip ederek çeşitli gazetelerde bu konuda haber ve makaleler yazdı. Savaştan sonra kısa bir süre için Gence Kız Okulu'nda Türkçe ve Farsça öğretmeni olarak görev yaptı. Çırpınırdın Karadeniz şiiri, iki devletin sevinç, keder, savaş ve hüzünde beraberliğini gösteren güzel örneklerden biridir. ▶ Ahmet Cevat, henüz Balkan Harbi'nin yaraları sarılmamışken Osmanlı'nın I. Dünya Savaşı'na dâhil olduğunu öğrendi. Duyduğu heyecanla bir şiir kaleme aldı ve Türk milletine armağan etti: 'Çırpınırdın Karadeniz, bakıp Türkün bayrağına' ▶ Ahmet Cevat, 15 Kasım 1914'te küçük masasının zayıf kandil ışığında, 'Çırpınırdın Karadeniz' dizesiyle başlayan Hazar denizine seslendiği şiirini yazdı. ▶Bu dizelerde Balkan Savaşları sırasında efsaneleşen Osmanlı savaş gemisi 'Hamidiye'nin kahramanlıkları övülür. 📌 Balkan Savaşlarında, Hamidiye Kruvazörü Rauf Orbay'ın komutasında Karadeniz'de görevlendirildi ve düşmanı birçok cephede mağlup etti. Bu, Orbay'ın halk arasında 'Hamidiye Kahramanı' olarak anılmasına vesile oldu. 📌 Çanakkale'den çıkan Hamidiye Kruvazörü; Ege Denizi, Akdeniz, Süveyş Kanalı ve Malta arasında 7 ay boyunca sancak dalgalandırarak efsaneleşti ve Balkan Savaşları sırasında hem halka hem orduya büyük umut oldu. 📌 Ahmet Cevat, kurtarıcı olarak gördüğü Osmanlı için yazdığı bu şiir ile sevinç ve mutluluğunu adeta ölümsüzleştirdi. ▶ Çırpınırdın Karadeniz, Azerbaycan'ın Osmanlı'ya duyduğu umut ve beklentinin bir yansımasıdır. Nitekim Osmanlı ordusu da Azerbaycan'ı hem İngiliz işgalinden kurtardı, hem de Rus ve Ermeni baskısına karşı kolladı. Türkiye'nin al bayrağına 1914 yılında şiirler yazan Ahmet Cevat'ın Azerbaycan bayrağı için yazdığı ilk şiiri 1918 yılının Haziran ayına denk gelir. ÇIRPINIRDIN KARADENİZ Çırpınırdın Karadeniz, 📌 Ahmet Cevat, Anadolu ve Azerbaycan'daki yoksullara yardım eden 'Müslüman Cemiyet-i Hayriyesi'ne üyesi olarak Batum'a gönderildi ve burada yetim çocukları sokaklardan toplayarak Bakü ve Tiflis'teki zengin ailelere evlatlık verdi. ▶ 1915'te Azerbaycan'dan işgal altındaki Batum, Kars, Ardahan, Sarıkamış, Trabzon ve Erzurum'daki Türklere ve Rus ordusuna esir düşen Osmanlı askerlerine yardım götüren heyette yer aldı. Ahmet Cevat bu bölgelerdeki gazilerin listesini oluşturarak maddi yardım dağıttı. Gördüğü herkesi Anadolu için yardıma çağırdı. ▶Yaralılara merhem oldu, esir düşenlerin ihtiyaçlarını karşıladı. ▶'Acara Mektupları', 'Acara'da Dil', 'Lazlara Kömek', 'Suhum Yolundan', 'Rize ve Trabzon Felaketzedeleri', 'Batum Müslüman Birlik Cemiyetinden', 'Gürcü Matbuatı ve Acara' makaleleriyle de buradaki gözlemlerini kaleme aldı. ▶ 1916'da ilk şiir kitabı Koşma'yı Bakü'de yayınladı. Onun kahramanlık şiirleri Osmanlı ordusunda efsaneleşti. Ziya Gökalp, 1918'de Yeni Mecmua'da kitapla ilgili şunları yazdı: 'Ruslarla savaştığımız sırada Kafkasya'da intişar eden bir şiir mecmuası elimize geçti. Koşma isimli bu kitabın nazımı Ahmet Cevat isminde bir Türk'tür. Bu milliyetperver şairin bütün şiirleri, Osmanlı Türklerine, ana vatana, orduya ithaf edilmiştir.' 📌 Lenin, Azerbaycan topraklarının Bolşevikleştirilmesi emri üzerine Rus askerler ve Ermeni çeteler soykırım yaparak 40 bin kişiyi katletti. ▶ Bolşevik ve Ermenilerin yaptığı katliam korkunç boyutlara ulaşınca Osmanlı, Azerbaycan Türklerinin yardımına koştu. Nuri Paşa komutasındaki Kafkas İslam Ordusu Azerbaycan'a geldi. Turan'dan Bakü'ye doğru ilerledikçe Ahmet Cevat, kalemiyle de orduyu destekledi; Bismillah, Ey Asker gibi şiirler yazdı. 📌 15 Eylül 1918'de Kafkas İslam Ordusu ülkeyi Ermeni ve Bolşevik çetelerden kurtardı ve insanların sevinç gözyaşları içerisinde Bakü'ye girdi. Ahmet Cevat, şehre muzaffer olarak giren Kafkas İslam Ordusu'nu karşılayanlar arasında yer aldı. Ahmet Cevat, o gün insanların yaşadığı sevinci 'Ey Asker' şiirinde dile getirdi. Ey şanlı ülkenin şanlı ordusu ▶ Çırpınırdın Karadeniz şiiri de Kafkas İslam Ordusu'nun Azerbaycan'a gönderildiği dönemde bestelendi. Kurulan Azerbaycan Halk Cumhuriyeti'nde milletvekilliği yaptı ve milli marşı yazdı. İstanbul'un işgalinde duyduğu teessürü dile getirdiği Dalga isimli ikinci kitabı kısa zamanda Azerbaycan sınırlarını aştı. Kurduğu bağımsız Azerbaycan düşleri, Kızıl Ordu'nun Bakü'ye girmesiyle sona erdi. Bolşevik askerler, yayınlanan tüm eserlerde Sovyet ideolojisinin övülmesini istedi ve siyasal hedeflerine aykırı görülen hiçbir eserin yayınlanmasına izin vermedi. Öyle ki Azerbaycan milli edebiyatı kötülenip, kitapları yakıldı. Sovyetler durumu ileri raddeye taşıyarak milli ve geleneksel karakterli tipler için mahkemeler kurdu ve edebi eserlerdeki tipler yargılanarak mahkûm edildi. Ahmet Cevat de Sovyet hükumetinin kıskacına takıldı. Sovyet ideolojisini övmeyi reddetmesi üzerine, karşı devrim iddiasıyla KGB tarafından gözaltına alındı. Arkadaşları şairi Türkiye'ye kaçırmayı teklif etse de 'Biz gidersek ülkeyi kime bırakacağız' diyerek reddetti. Ahmet Cevat, 13 Kasım 1937 tarihinde Nargin adasında güneş doğduktan hemen sonra kurşuna dizilerek şehit oldu. KGB baskısı altındaki ailesi de ancak 1950'den sonra zindandan kurtulabildi.

Çırpınırdın Karadeniz şiiri nasıl yazıldı?

AHMET CEVAT KİMDİR?