Deprem bölgesinde zarar gören tarihi yapılar

📍MALATYA (BATTALGAZİ) YENİ CAMİİ 🔸 Malatya halkı, 2. yüzyıldan 19. yüzyıla kadar yaşadığı eski Malatya diye bilinen bölgeden, yeni Malatya'ya (Aspuzu) göç edince ibadetlerini gerçekleştirebilmek ve merkezi belirlemek için bir camiye ihtiyaç duyar. 🔸 O dönemde yaşayan önemli alimlerden Hocazade Hacı Yusuf, 1843 yılında ihtiyaç doğrultusunda Battalgazi (Yeni) Camii'ni inşa ettirir. 2 Mart 1893 senesinde, halkın 'Büyük Zelzele' olarak adlandırdığı afette, ciddi tahribata uğrayarak yıkılmıştır. Depremde yıkılan tarihi Gaziantep Kalesi 🔸 Büyük Zelzele'de yıkılan caminin, 20. yüzyıl başlarında Sultan II. Abdülhamid'in desteği ile yeniden inşasına başlanır. 1912 yılında bu süreç tamamlanır ve halk 'Yeni Camii'ne kavuşur. 🔸 Tarihte önemli bir değeri olan bu cami, 6 Şubat 2023 tarihinde sabah saat 04:17 sularında gerçekleşen merkezi Maraş olan 7.7 büyüklüğündeki depremde, büyük tahribata uğrar. Yine aynı gün saat 13:24'te gerçekleşen Elbistan merkezli 7.6 şiddetindeki depremde ise tamamen yıkılır. 📍GAZİANTEP ŞİRVAN CAMİİ 🔸 Kahramanmaraş merkezli depremde etkilenen bir diğer tarihi yapı, Gaziantep'te bulunan Şirvan Camii'dir. Gaziantep Kalesi'nin güneybatısına, 1677 yılında Şirvani Mehmet Efendi adında bir kimse tarafından inşa ettirilir. 🔸 Eski Gaziantep'te, minaresi iki şerefeli tek cami olarak bilindiğinden bu yapının bir diğer ismi 'İki Şerefeli Camii'dir. Depremden mucizevi kurtuluşlar 🔸 Şirvan Camii ile ilgili bir efsane vardır. Bu efsaneye göre yapı yıkılırsa, temelinde yeniden inşasında kullanılabilecek gümüş ve altın bulunmaktadır. 🔸 6 Şubat 2023 tarihinde yaşanan büyük deprem sonucu, minaresi ve doğu cephesindeki duvarı çökmüş, ikinci depremde ise çok ciddi hasarlar almıştır. 📍ADIYAMAN ULU CAMİİ 🔸 Adıyaman şehir merkezinde bulunan 'Ulu Camii', Dulkadiroğulları Beyliği döneminde inşa edildiği bilinse de yapım yılı net değildir. 🔸 Tarihsiz bir belgede, 'Zulkadiriye vilayetinin Maraş livasıyla Elbistan, Zamantı kazalarında ve livasıyla Hısn-ı Mansur kazasında vaki; cami, mescid, medrese, imaret, zaviyelerle kervansaray ve saireden ibaret hayratın Alaüddevle ve onun zevcesi Şems Hatun ile sair kimseler tarafından bina ve inşa ettirilmiş' şeklinde geçmektedir. *Salname nedir? 🔸 Alaüddevle Bozkurt Bey tarafından inşa ettirildiğinden dolayı 'Alaüddevle Camii' olarak kayıtlara geçmiştir. 🔸 Ulu Camii, 19. yüzyılda yıkılmış ve yeniden inşa edilmiştir. Aynı zamanda bu yapının, 1832- 1902 yılları arasında yazılmış 8 kitabesi bulunmaktadır. 🔸 Mezapotamya'nın tarihine şahitlik eden Ulu Camii, 6 Şubat 2023 tarihinde gerçekleşen büyük depremde, büyük hasar görmüştür. *Dulkadiroğulları Beyliği Elbistan ve Maraş civarında 1337- 1522 yılları arasında hüküm sürmüş bir beyliktir. Bu beylik, Oğuzlar'ın Bozok kolundan, Yıldız Han soyundan, Avşar, Beydilli, Kargın boyundandır. 📍GAZİANTEP KALESİ 🔸 Tarihte Mezapotamya halkı için önemli bir noktayı teşkil eden kale, Allaben Deresi'nin güney kenarında 25-30 metre yükseklikte herkesin görebileceği bir tepeye inşa edilir. 🔸 Gaziantep Kalesi, kent merkezinde ve stratejik anlamda bölgeye hakim bir konumdadır. Kalenin ne zaman ve kimler tarafından, hangi amaçla yapıldığı hususunda kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Tarihte İslam coğrafyalarında meydana gelen depremler 🔸 Bu kale, ilk olarak Roma döneminde gözetleme kulesi olarak kullanıldığı bilinmektedir. Zaman içerisinde genişletilmiş ve son halini, MS 6. yüzyılda Bizans İmparatoru Justinyanus döneminde alır. 🔸Tarihe meydan okuyan bu tarihi mekan, takvimler 6 Şubat 2023'ü gösterdiğinde, sabah saatlerinde depremden etkilenerek büyük hasar görmüştür. 📍GAZİANTEP, BAYAZ HAN 🔸 Gaziantep şehrinin simgelerinden biri olan Bayaz Han, 1909 yılında Bayaz Ahmed Efendi tarafından yaptırılır. 'Osmanlı han mimarisine' uygun bir şekilde inşa edilen yapı, iki katlı ve tek avlulu hanlar grubuna girer. 🔸 Dikdörtgen şeklindeki han, şehrin kent kültürü ve tarihinin tanıtılması amacıyla müze haline getirilmiş ve 2009 yılında hizmete açılmıştır. Osmanlı zamanında yaşanan depremler 🔸 Bayaz Han'ın içinde; turistik yerleri, doğal güzellikleri, el sanatları ve mutfak kültürü hakkında ziyaretçilerin bilgi alarak şehrin tanıtılması hedeflenmiştir. 🔸 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen depremlerde, tarihi yapı, diğer eserler gibi hasar görmüştür.