Dünyada aydınlatılan ilk cadde

📍ANTAKYA'NIN TARİHİ 🔸 Antakya, günümüz Hatay vilayetinin bir ilçesidir. Bu bölge, yaşadığımız deprem afetinden sonra hafızalarımıza kazınan İskenderun ile Samandağ ilçeleri arasında yer almaktadır. 🔸 Tarihi Mezopotamya ticaret yolunun geçtiği bir belde olduğu için geçmişten gelen mahiyeti günümüzde de aynen devam etmektedir. (X) Depremde yıkılan 14 asırlık Habib-i Neccar Camii 📍 ANTIOCH 🔸 Hatay kentinin merkezi konumunda olan Antakya, Helen İmparatoru İskender'in kumandanlarından Seleukos tarafından MÖ 4. yüzyılda kurulur. 🔸 Bu güzide şehir, Seleukos'un babasının 'Antioch' adı ile hayat bulur ve yıllar sonra 'Antioch'un evrilmesi ile 'Antakya' ismini alır. (X) Helen İmparatorluğu (X) Helenistik Dönem Büyük İskender'in istilalarıyla başlar. Antik dönemde Grek etkisinin doruğa ulaştığı dönem içinde, Klasik Grek Dönemi'ni izlemiştir ve Helenistik Dönem'in ardından, Klasik Grek egemenliğindeki bölge Roma Cumhuriyeti hakimiyetine geçmiştir. 📍ANTİK KENT ANTAKYA 🔸 Antik dönemlerde taşıdığı jeopolitik önemi ile ilçe, tarihi serüvenimizde Kuzey Suriye coğrafi bölgesinin başkenti olarak öne çıkmıştır. 🔸 Antakya vilayeti, Habib-i Neccar (Silpius) Dağı ile Asi (Orontes) Nehri arasında, Hippodamos (ızgara) plana göre kurulmuş bir yerleşimdir. (X) Hippodamos kimdir? (X) ◾ Miletli Hippodamos MÖ 5.yüzyılda Antik Yunanistan'da yaşadığı düşünülen bir şehir plancısıdır. (X) ◾ Hippodamos, şehrin dikdörtgen planlı sokak sistemini düzenlemiştir. Bu sistem literatürde ızgara plan olarak da adlandırılır. (X) Tarih boyunca Türkiye'nin en büyük depremleri Antakya'da oldu SEYYAHLARIN GÖZÜNDEN ANTAKYA 🔸 İpek Yolu'nun güzergahında bulunması ve üç semavi dinin merkezi konumda olması hasebiyle dünyanın birçok ülkesinden seyyahlar, Antakya'yı ziyaret etmiştir. Onlardan biri de 16. yüzyılda bölgeye gelen Daramon'dur. Seyyah Daramon'un Antakya izlenimleri: 'Evlerinin çoğu oraya buraya serpiştirilmiş bir köy gibi düzenlenmiştir ve birçok yeri de boş ve çoraktır. Türkler, Ermeniler ve çok az da Yahudi vardır. Bu şehirde en çok görülmeye değer olan şey eskiden son derece güzelmiş gibi görünen, harikulade bir biçimde inşa edilmiş ve neredeyse tamamı mermer taştan olan surlardır. Şehrin konumu eğimli ve söz konusu surları içine alacak şekildedir. Dört büyük yüksek tepeciğin birinin zirvesinde kale yer alır.' 🔸 Tarihi kaynaklara göre Antakya'yı baştan sonra kesen bir caddenin varlığı bilinmektedir. Kentin içindeki ulaşımı kolaylaştıran bir unsur olan cadde, şehrin içlerine kadar uzanır. Seyyah Della Valle, bu caddenin mermerlerle döşeli olduğunu söylemiştir. 🔸 Buranın, Kurtuluş Caddesi'ne paralel olduğu tahmin edilmektedir. Zira planlar incelendiğinde de her iki caddenin birbiriyle uyumu ortaya çıkmaktadır. (X) Deprem bölgesinde zarar gören tarihi yapılar TARİHİ KURTULUŞ CADDESİ 🔸 Akdeniz'in en doğusunda Orontes (Asi Nehri) kıyısında yer alan bu kaza, İpek Yolu üzerinde olması hasabiyle ticaret ve eğlence merkezi olmuştur. 🔸 Geçmişten günümüze Antakya tarihi için mühim bir yeri teşkil eden Herod Caddesi, şimdiki ismi ile Kurtuluş Caddesi'dir. Burası, dünyada meşaleler ile gece aydınlatması yapılan ilk yer olması bakımından önem teşkil etmektedir. GÜNÜMÜZDE ANTAKYA 🔸 Tarihi süreçte Antakya; sokakları, dokusu ile yerli ve yabancı turistleri büyüleyen bir ilçe olmuştur. Bölgedeki tarihi yapılar, ev olarak kullanılmasının yanı sıra pansiyon ve kafeye dönüştürülmüştür. 🔸 Hatay'ın merkez Antakya ilçesindeki 200-250 yıllık, taş ve ahşaptan yapılmış evler bulunur. Çok sayıda medeniyete ev sahipliği yapan ilçe, dar sokakları ve mimari özellikleri ile dikkat çekmektedir. 🔸 Hatay coğrafi konumu, akarsu vadileri, doğal geçitleri ile tarih boyunca Orta Doğu coğrafyasını Anadolu ve Akdeniz'e bağlamış, ticaret ve kültürel faaliyetlerin kesişim noktası olmuştur. 🔸 Bölgenin İslamlaşması 638 yılında gerçekleşmiştir. Bu tarihten sonra kentte İslam kimliğini yansıtan birçok yapı inşa edilirken tarihi caddeler ve sokakların adı da değiştirilmiştir. DEPREMDEN SONRA KURTULUŞ CADDESİ 🔸 Yıllara meydan okuyan Antakya'daki tarihi taş evler 'asrın felaketi' olarak adlandırılan Kahramanmaraş merkezli 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki depremlerde yıkılmıştır. 🔸 Eski Antakya evleri ve dünyanın aydınlatılan ilk caddesi olarak bilinen Kurtuluş Caddesi etrafında yer alan ve yıllardır sayısız insanın hatırasına şahitlik eden tarihi evlerden geriye büyük bir enkaz kalmıştır. (X) Depremde yıkılan tarihi Gaziantep Kalesi 📍 KURTULUŞ CADDESİ, UZUN ÇARŞI 🔸 Farklı dinlere mensup insanların asırlar boyunca bir arada yaşadığı ve aynı yol üzerinde yan yana dükkanlarda esnaflık yaptığı Uzun Çarşı da depremlerde büyük hasar görmüştür. 🔸 Uzun Çarşı'nın geçmişi, Antakya'nın ve Kurtuluş Caddesi'nin tarihine eştir. Çarşı, Osmanlı döneminde ve o bölgede lonca teşkilatının başladığı yer olarak kabul edilmektedir.