Eski İstanbul'un 5 medresesi

📚Gazi Atik Paşa Medresesi, Çemberlitaş Divanyolu üzerinde 1497'de Ali Paşa tarafından yaptırılan külliyenin günümüze ulaşan yapılarından biridir. Bugün, Çemberlitaş'taki tramvay yolunun güneyinde kalan medrese, sıbyan mektebi yolunun kuzeyinde konumlanır. 📚İkinci Beyazıt döneminde sadrazamlık yaptığı bilinen Ali Paşa'nın kurucusu olduğu medrese, dönemindeki en önemli eğitim kurumlarından biriydi. Hatta öyle ki meşhur Zembilli Ali Efendi bu medresede yetişti. 📌 Mimar Sinan'ın İstanbul'a armağan ettiği medreseler 💒Medresenin mimari özellikleri ✏Medresenin mimari günümüzde tespit edilmemiştir. Dikdörtgen bir avlunun üç cephesinde odalar ve mekanlar bulunur. Medrese ise ön cephesi kesilmiş olarak durmaktadır. Tam simetrik bir plana göre inşa edilen medresenin, ortasında kubbeli revaklı bir avlu etrafında sıralanan on altı hücresi vardı. ✏Tam ortadaki büyük kubbeli dershane ise bir çıkıntı teşkil etmekte olup taş ve tuğla dizileri halinde inşa olunmuştur. ✏Divan yolu genişletme çalışmaları sırasında maalesef ki medrese odaları yıkılmıştır. ✏Medresede eğitim gören öğrencilerin sayısı yıllara göre değişiklik göstermiştir. En fazla öğrenci 1914 yılında eğitim görmüş ve bu sayı altmışı bulmuştur. Medrese günümüzde hangi işlevde kullanılmaktadır? 📚Yapı, uzun yıllar öğretmenler birliği olarak hizmet vermiştir. Günümüzde ise Birlik Vakfı tarafından kullanılmaktadır. 📚İstanbul'un Fatih semtinde bulunan medrese, dönemin sadrazamı Rüstem Paşa tarafından Mimar Sinan'a yaptırılmış ve inşası 1550-51 yıllarında tamamlanmıştır. 📚Mimari değeri çok yüksek ve örneğinde tek olan bu medresenin Atai'de inşa tarihi, 1547 görünüyorsa da kitabesinde 1550'yi göstermektedir. 📚Kendisinden önceki hiçbir sadrazamın yapmadığı ölçüde şehirleşmeye katkıda bulunan vakıf kurucusu Rüstem Paşa, çok sayıda işlevsel hayır binası yaptırmıştır. 📚Rüstem Paşa Medresesi tasarımı, boyutları ve işçiliğiyle selatin adına yapılan medreseler seviyesinde, anıtsal bir yapıdır. 📌 İstanbul'un ilk yükseköğretim kurumu; Sahn-ı Seman medreseleri 💒Medresenin mimari özellikleri ✏Osmanlı Padişahı Kanuni Sultan Süleymanın kızı Mihrimah Sultan ile evlenerek Kanuni'nin damadı olan Rüstem Paşa'nın isteğiyle yaptırılan medrese, Kapı Ağası Medresesi ile aynı plan tipine sahip olsa da farklı mimari yorum katılmıştır. ✏Osman mimarisinde ilk kez Amasya Kapıağası Medresesi'nde uygulanan sekizgen planlı avlu düzenini tekrar etmiş ve yeni çözümler getirerek eski tasarımı geliştirmiştir. ✏Sekizgen çapa sahip olan yapıda revakların arka bölümlerine 22 oda yerleştirmiştir. Kareden sekizgene geçişi sağlayan köşe odalar Mimar Sinan tarafından sadece Rüstem Paşa Medresesi'nde uygulanmıştır. Osmanlıdan günümüze ulaşan bu yapı boyutları, yapımı ve görünüşüyle Mimar Sinan'ın yaptığı gösterişli Osmanlı eserlerindendir. Medrese günümüzde hangi işlevde kullanılmaktadır? 📚1869'a kadar medrese işlevini sürdüren yapı, Cumhuriyet döneminde kimsesizler yurdu, 1966'dan sonra üniversite yurdu olarak kullanılmıştır. 1987'den itibaren ise Eminönü İlçesi Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı tarafından kullanılmaktadır. 📚İstanbul Suriçi Cağaoğlu Divanyolu Alemdar Mahallesi'nde bulunan medrese, 1582 tarihinde 3. Murad dönemi Darüssade ağalarından Mehmet Ağa tarafından yaptırılmıştır. 'Hoca Rüstem Medresesi' olarak da bilinir. 📚Medrese sebil ve mektepten sonra bitirilip hizmete girmiştir. 📌 Medreseler hakkında ne biliyoruz? 💒Medresenin mimari özellikleri ✏11 hücre ve bir dershaneden meydana gelmektedir. ✏Arazinin dar olması sebebiyle hücreler çok dardır. ✏Medrese, sebil ve mekteple birlikte küçük bir külliye niteliğindeki yapının sonradan avlusunun üstü kapatılmıştır. ✏Avluyu tamamen kapatan bu uygulama mimari özelliğinin bozulmasına neden olmuştur. Medrese günümüzde hangi işlevde kullanılmaktadır? 📚16. yüzyılda inşa edilen ve 1986'ya kadar Çocuk Esirgeme Kurumu tarafından kullanılan tarihi binanın 1989'da Bakanlar Kurulu kararıyla Türkiye Yazarlar Birliği İstanbul Şubesine tahsis edilmiştir. Bugün bir kültür merkezi olarak işlev görmektedir. 📌 Mimar Sinan'ın İstanbul'da inşa ettiği 5 Darülkurra 📚Sinanpaşa Medresesi, Fatih ilçesinde Çemberlitaş ile Beyazıt arasında eski ismiyle Divanyolu yeni ismiyle yeniçeriler caddesi üzerinde ve Sinanpaşa Külliyesi içindedir. 📚Medrese'nin kurucusu Yemen fatihi Vezir-i A'zam Koca Sinan Paşa, mimarı ise Mimar Sinan'ın halefi ve talebesi Davud Ağa'dır. Külliye medrese, türbe ve sebilden meydana gelir. 📚Sebilin kitabesine göre 1594 yılında tamamlanmıştır. Yüksek seviyede bir hadis ilmi eğitimi verildiğini, devrin en büyük müderrislerinin ders verdiğini kayıtlardan öğrendiğimiz medrese Hadikatü'l-cevami'de darülhadis olarak geçmektedir. 💒Medresenin mimari özellikleri ✏Medrese dikdörtgen şeklindeki bir iç avluyu dört yönden kuşatmaktadır. Medrese, dershane ile buna asimetrik biçimde yerleştirilmiş on altı hücreden meydana gelmektedir. ✏Külliyenin en gösterişli birimini teşkil eden türbe onaltıgen planlı, basık kubbeli ve kapısının önü sundurmalı bir yapıdır. Türbenin etrafı ve medrese ile ihata duvarı arasında kalan bahçe XVIII. yüzyılda hazire haline getirilmiştir. ✏Sekizgen planlı sebil mermer bir kaide üzerinde yükselmekte, mukarnaslı başlıklara sahip olan gömme sütunlar sivri kemerleri taşımaktadır. Medrese günümüzde hangi işlevde kullanılmaktadır? 📚Medrese halen Kur'an-ı Kerim ve hakikatlerinin neşrine çalışan Hizmet Vakfı tarafından kullanılmaktadır . 📚Çorlulu Ali Paşa medresesi, Çemberlitaş'ta Çorlulu Ali Paşa binalarından biri olarak 1017 yılında inşa edilmiştir. 📚Medrese 2. Mustafa'nın damadı ve Üçüncü Ahmet dönemi sadrazamlarından Çorlulu Ali Paşa tarafından yaptırılmıştır. 📚Külliyenin doğudaki kısma da medrese ile kütüphane yerleştirilmiştir. 📚Medresede eğitim gören öğrencilerin sayısı 1792'de 15 iken 1869'da 26'ya ulaşmıştır. 💒Medresenin mimari özellikleri ✏Dikdörtgen planlı medrese avlusunun güneydoğu köşesinde dershane, bunun kuzeyinde kütüphane, merkezinde şadırvan ve batı sınırında talebe hücreleri bulunmaktadır. ✏Cami-tekke kanadından farklı olarak medreseyi teşkil eden binaların duvarları kesme küfeki taşı ile örülmüştür. Revakın ortasındaki birim kubbe ile yan kanatlar ise aynalı tonozlarla kapatılmıştır. ✏Avlusunda bir kuyu ve sekizgen planlı bir şadırvan bulunmaktadır. Medresenin kitabesi 📚Medresenin kitabesinde 'Bana bir harf öğretenin kulu olayım' cümlesi yer almaktadır. Medrese günümüzde hangi işlevde kullanılmaktadır? 📚1960'da onarımdan geçen medrese, günümüzde kahve olarak hizmet vermektedir.

Eski İstanbul'un 5 medresesi

GAZİ ATİK ALİ PAŞA MEDRESESİ