Filistin’deki Osmanlı izleri: Saat kuleleri

OSMANLI SAAT KULELERİ 🔸 Dünyanın en büyük devletlerinden biri olan Osmanlı, tarihi boyunca topraklarında birbirinden görkemli mimari yapılar inşa etmiştir. Bunlardan biri de, II. Abdülhamid döneminde Osmanlı taşrasının hemen her köşesine yapılan saat kuleleridir. 🔸 Sultan II. Abdülhamid'in tahta çıkışının 25. yılı anısına 1901'den itibaren inşa edilen saat kuleleri, padişahın iktidarını temsil eder. Özellikle şehir merkezlerine yapılarak kentin simgesi halini alan saat kulelerinde Osmanlı arması veya padişah tuğrası yer alır. İhmal edilmiş hazine: Osmanlı mimarisi 🔸 Saat kuleleri, imparatorluğun çeşitli beldelerine olduğu gibi o dönem Osmanlı hakimiyetindeki Filistin'de; Kudüs, Hayfa, Yafa, Safed, Nablus, Akka şehirlerine inşa edilmiştir. 🔸 Osmanlı Devleti'nin nişanesi olan altı saat kulesinden günümüze Kudüs'teki hariç hepsi ulaşmayı başarmıştır. Bunlar Develt-i Aliyye'nin yaşayan nişanları, Yahudilere maziyi hatırlatan hatıralardır. KUDÜS SAAT KULESİ 🔸 Kudüs Saat Kulesi, Kudüs surlarının batı yönündeki çıkışı El Halil Kapısı'nda bulunur. El Halil Kapısı, surların batı kısmında bulunan tek kapı olma özelliğine sahiptir. 🔸 Liman kenti olan Tel Aviv'e açılan ve özellikle gemilerle gelen Hristiyan ve Yahudi hacıların şehre girmek için kullandığı bu kapının olduğu yerde bulunan Kudüs Saat Kulesi, elbette Osmanlı düşmanlarını rahatsız edecektir. Kudüs'ün Surları ve Kapıları KUDÜS SAAT KULESİ'NİN HİKAYESİ 🔸 1922 yılında Filistin, İngilizler tarafından işgal edilir. Bu esnada Kudüs Saat Kulesi, işgalciler tarafından 'şehrin estetik dokusuyla uyuşmaması' gerekçesi ile yıktırılır. 🔸 İngilizler bunu, Osmanlı Devleti'nin bölge halkı ile olan bağını sembolik anlamda kesmek için yapar. Ancak unuttukları bir şey vardır. O da Osmanlı ve Filistin arasındaki bağın hiçbir yıkım ve engelde yok olamayacak kadar kuvvetli olduğudur. KUDÜS SAAT KULESİ'NİN İNŞA BELGESİ ◾ Kudüs Saat Kulesi'nin inşası hakkında Kudüs Mutasarrıfı Ali Ekrem imzasıyla gönderilen yazı: SAFED SAAT KULESİ 🔸 Filistin'in kuzeyinde bulunan önemli idare merkezi Safed'de bulunan Safed Saat Kulesi, Osmanlı Dönemi'nde hükümet konağı olarak kullanılan binanın bitişiğine inşa edilmiştir. 🔸 Kitabesi bulunmayan yapı, silindirik bir kaide üzerinde dört köşeli dört katlı şekilde yapılır. Kulenin üçüncü katında yuvarlak kadranlı saat yer alır. 2002'de restore edilen yapının en üst katındaki gong, her yarım saatte bir çalmaktadır. YAFA SAAT KULESİ 🔸 1901 yılında şehrin sakinlerinin maddi katkılarıyla inşası başlayan Yafa Saat Kulesi'nin yapımı, 1903 yılında tamamlanır. Nadide eser tüm zerafetiyle günümüze kadar ulaşır. 🔸 On sekiz metre yüksekliğindeki kule, dönemin ticaret ve hükümet binalarının bulunduğu tarihi Filistin şehirlerinden Yafa'nın merkezinde yer alır. 5 başlıkta Filistin meselesi AKKA SAAT KULESİ 🔸 Akka Saat Kulesi, Napolyon karşısında gösterdiği direnişle tarihe geçen Osmanlı yöneticilerinden Cezzar Ahmed Paşa'nın 1784'te yaptırdığı 'Han el Umdan' duvarının üstüne inşa edilir. 🔸 Oldukça heybetli bir görünüme sahip olan yapı üzerinde Osmanlı arması, ay yıldızlar ve kitabeler bulunur. Osmanlı Devleti'nin Akka'ya bıraktığı en gösterişli anıtlardan biri olan kule, beş katlıdır. Deniz kıyısında bulunması nedeni ile de denizden Akka'ya girişte ilk dikkat çeken mimari eserdir. AKKA SAAT KULESİ KİTABESİ 🔸 Akka Saat Kulesi'nde yer alan kitabede şu ifadeler bulunur: 'Sultan selatini zaman ve'l-ni'meti bi-imtinan Gazi Abdülhamid Han-ı Sani padişahımız efendimiz hazretlerinin yirmi beşinci sene-i devriyye-i cülus-ı hümayun-ı hilafet-penahilerini mübtecilen ve tekriman mutassarrıf-ı livâ Cemil Paşa kullarının nezareti ve Belediye Reisi Ahmed Nuri Efendi himmeti ile nişane-i ubudiyyet olarak inşa edilen Hamidiyye saat kulesidir. 1318' ↪ Saat kadranının hemen üzerinde ise taş üzerinde ay yıldız sembolleri bulunmaktadır. Filistin hakkında okunması gereken kitaplar HAYFA SAAT KULESİ 🔸 II. Abdülhamid döneminde inşa edilerek günümüze ulaşan bir diğer eser olan Hayfa Saat kulesi, bugün işgalci İsrail'in sınırları içinde bulunur. Hayfa Valiliği'nin yanındaki yapı, El Carina Camii'nin önündedir. 🔸 Altı katlı olarak inşa edilen kulenin dört orijinal saatinden günümüze yalnızca bir tanesi ulaşabilmiştir. Restore edilen yapı bakımlı durumdadır. HAYFA SAAT KULESİ KİTABESİ 🔸 Kulenin üzerindeki kitabedeki metin şu şekildedir: '20 ve 5 yıldan sonra tekrar bir kutsal bayram kutladık. Bunun tarihini doğru yazdılar. Çok yaşasın Sultanımız Abdülhamid. Sene 1316.' ↪ Son satırda ebced hesabıyla tarih düşülmüştür ki rakamla yazılan 1316 yılına eşittir. Filistin meselesine ne kadar hakimsin? NABLUS SAAT KULESİ 🔸 Yapımı 1906'da tamamlanan Nablus Saat Kulesi, Nablus şehir meydanında bulunur. Dörtgen şeklinde ve dört kat olarak tasarlanan kulenin bugünkü hali ilk planından farklıdır. 🔸 Kulenin saatleri, 1900 tarihli planda en üst katta yer alırken günümüzde bir kat daha çıkılarak saatler dördüncü katta kalmıştır. Ayrıca yapının ilk katında bir tuğra ve tuğranın altında Arapça kitabe bulunur. 🔸 Zaman içerisinde tahribata uğrayan kule, 2012 yılında TİKA tarafından restore edilir. Böylece kule, şehrin simgesi ve Osmanlı Devleti'nin emaneti olarak yaşamaya devam etmektedir. NABLUS SAAT KULESİ KİTABESİ 🔸 Sultan II. Abdülhamid'in tuğrasının altında bulunan kitabede Arapça bir şiir bulunur. Tercümesi ise şu şekildedir: 'Onun cülus yıl dönümünde ne kadar hayrat eserleri yapıldı. Bütün bu eserler dünyayı güneş gibi aydınlatıyor. Bütün kaliteler bu eserde gün gibi ortaya çıkıyor. Bir düğün töreni gibi bu saatte beliriyor. Büyük sultanımız ve kutbumuz yaşasın, Abdülhamid halkımızın tacı. Bu onun cülus (tahta çıkış) yıl dönümünü kutlamak için yapılmıştır. İyi insanlar her gün zikrederler. Kulenin yapılışına tarihtir. Güven içinde Kurban Bayramında ve cülus yıl dönümünde. Rumi 1316 Hicri 1318'