Filistin’i işgale yönelik Yahudi göçleri: Aliyah

🔹 Yahudiler, din etkisiyle göç ettikleri ve dağınık halde yaşadıkları yerleri 'geçici' olarak kabul etmişlerdir. Onlar kendilerine 'vaat edilen' topraklar dışındaki yerleri vatan olarak kabul etmemişlerdir. 🔹 Siyonizm'in Filistin'de bir Yahudi yurdu oluşturma hedefi, Filistin'de yerleşik Arap nüfusu bulunduğundan 'aliyah'a siyonizmin çeki taşı niteliği kazandırmıştır. FİLİSTİN'İN İŞGALİNE SEBEP OLAN İŞGAL POLİTİKASI: SİYONİZM 🔹 Yahudiler, Filistin'e 1880'lerden İkinci Dünya Savaşı sonuna kadar beş ayrı göç dalgası ile akın etmişlerdir: 📌 1882-1903 / Ağırlıklı olarak Rusya, Romanya ve Galiçya'dan 20 bin ila 30 bin kişi, 📌 1904-1914 / Çoğunlukla Rusya'dan 35 bin ila 40 bin kişi, 📌 1919-1923 / Rusya, Polonya ve Romanya'dan aralarında İsrail'in gelecekteki siyasi önderlerinin de bulunduğu 35 bin kişi, 📌 1924-1931 / Özellikle Polonya'dan 88 bin kişi, 📌 1932-1938 / Nazizm'in yükselişiyle bilhassa Orta Avrupa'dan 215 bin kişi. 🔹 1898 yılında Basel'de toplanan ikinci kongre Yahudi Sömürge Emniyet Sandığı Şirketi'ni kurdu, aynı yıl Kolonileştirme Komisyonu faaliyete geçti. 🔹 1901'de siyonist devlet hedefine giden yolda önemli rol oynayacak Yahudi Millî Fonu oluşturuldu ve o tarihten itibaren temel maksadı Yahudi halkının inkâr edilemez mülkiyeti şeklinde daima elinde tutmak üzere toprak kazanımı oldu. OSMANLI BELGELERİ IŞIĞINDA FİLİSTİN'E YAHUDİ GÖÇÜ 🔹 Bu tür kurumsal çabalarla Yahudi halkı adına sistemli toprak edinimi devletin oluşumuna kadar aralıksız devam etti. Böylece Yahudiler, Filistin topraklarına yerleşmeye başladılar. 🔹 Osmanlı tâbiyetinde bulunan Filistin'deki bu küçük Yahudi topluluğu (Yişuv), yerleşik ve yerli toplumla kaynaşmış Sefarad Yahudileriyle daha sonra izin verilen göçlerle gelen Eşkenaz Yahudilerinden oluşan ve pek azı ticaretle, çoğunluğu dünya Yahudilerinin gelenekleşmiş bağışlarıyla geçinen bir topluluktu. 🔹 Fakat Siyonizm ve onunla bağlantılı gelişen Aliyah Hareketi ile birlikte Filistin'e göç eden Yahudilerin karakterleri ve düşünceleri zamanla değişti. FİLİSTİN OSMANLI'DAN NASIL KOPARILDI? 🔹 Bu noktada Roger Garaudy'nin yaptığı ayırım önemlidir. Garaudy, daha önceki Yahudilerin tamamen 'mesih inancı' doğrultusunda manevi bir hayat yaşama amacıyla Filistin'e yerleşmiş olmalarını dinî (mânevî) siyonizm olarak tanımlamakta, bunun Herzl ile başlayan ve Filistin'de kalıcı bir Yahudi devletini hedefleyen siyasî Siyonizm'den ayırt edilmesi gerektiğini söylemektedir. 🔹 Giriştikleri müzakerelerle önce belirli bir meblağ karşılığında Filistin'i satın almayı, daha sonra Osmanlı borçlarını üstlenmeyi önerdiler. Siyonistler bu iki teklifle Herzl önderliğinde iki defa Sultan II. Abdülhamid nezdinde girişimde bulundular. 🔹 Fakat sultanın politikası, zulümden kaçan Yahudilere Filistin dışındaki Osmanlı topraklarında yerleşme izni vermekle birlikte Filistin'de Yahudi yurdu tasarısına (yahudilerin toprak satın almasını yasaklama, hac maksadıyla Kudüs'ü ziyaret edeceklere 'kırmızı tezkere' ismiyle geçici izin verme gibi uygulamalarla) geçit vermedi. KANLI BİR MEKTUP: BALFOUR DEKLARASYONU! 🔹 Devlete giden yolda daha hazırlıklı ve sistemli çalışan bu grup, Arap nüfusla her türlü temastan uzak ve tamamıyla Yahudi emeğine dayanarak, ekonomi ve tarım alanında kurumlaşmalar oluşturdu. 🔹 Bu göçler sonucunda özellikle Hayfa'dan Gazze'ye uzanan kıyı bölgesinde toprağa sistemli biçimde yerleşildi. 1909 yılına gelindiğinde Yafa'nın kuzeyinde yepyeni bir Yahudi şehri olarak Tel Aviv ortaya çıktı. 1914'te Filistin'e yerleşen Yahudi nüfusu 60 bine yaklaşmış bulunuyordu. 🔹 Bunun cazibesiyle bazı Arap mülk sahiplerinin topraklarını satmaları, bazen de idari ihmaller yoluyla Yahudi toprak kazanımının artışıydı. Yasaklamaya rağmen siyonist hareketin başarısında temel rol oynayacak olan bu yerleşim ve toprak alımı süreci yöredeki Osmanlı yöneticilerinin raporlarından da izlenebilir. 🔹 Osmanlı'nın bu gelişmenin önünü alamamasıyla yaklaşan dünya savaşına doğru Yahudilere toprak satışı meselesi, Siyonizm'e ve Yahudi yerleşimine karşı Arap millî hareketini seferber etmenin başlıca vasıtalarından biri oldu. 🔹 Osmanlı'ya bağlı olan Orta Doğu'yu sömürebilmek için imparatorluktaki etnik grupları amaçlarına alet etmekten çekinmediler. Sömürgeci devlet çatışmalarıyla örülü uluslararası düzen, Birinci Dünya Savaşı arifesinde bu düzende yepyeni bir unsur olarak ortaya çıkan siyonist hareketin savaş döneminde daha da kökleşmesi için yeni fırsatlar sağladı. 🔹 Bu hareket, savaş başlarken teşkilâtlı ve siyasî bir niteliğe bürünmüş olarak hedeflediği Yahudi millî yurdu için Filistin'e odaklanmış vaziyetteydi ve sonucunda işgallerini meşrulaştırarak Filistin topraklarına yerleştiler. 🔹 İşgal altındaki Filistin toprakları üzerine kurulu Yahudi yerleşim yerleri de her geçen gün genişlemeye devam ediyor. İsrail'in bu illegal yerleşim yerlerini genişletme politikası, Filistinliler için kendi vatanlarındaki yaşam alanlarının sürekli daralması anlamına geliyor. Uluslararası hukukta Yahudi yerleşimler gayrimeşru kabul ediliyor.

Filistin’i işgale yönelik Yahudi göçleri: Aliyah

ALİYAH NEDİR?