Geleneğin peşinde modern bir mimar Sedad Hakkı Eldem kimdir?

📌 Sedad Hakkı Eldem, üst düzey bir diplomat olan İsmail Hakkı Bey ile Azize Hanım'ın üçüncü çocuğu olarak 1908'de İstanbul'da dünyaya gelir. Osmanlı'nın soylu ailelerinden birine mensup olan İsmail Hakkı Bey, görevinden dolayı pek çok farklı ülkede çalışır. Bu yüzden Sedad Hakkı Eldem'in çocukluk ve gençliği, Cenevre, Münih ve Zürih gibi çeşitli Avrupa kentlerinde geçer. 📌 İlköğretimini Fransızca gören Eldem, liseye Almanya'da devam eder. Bu sayede bu iki dile hakim olur fakat Türkçe'yi kullanmada bazı problemler yaşar. Kubbeyi yere koymayan mimar: Turgut Cansever 📌 Eldem, 1924'te İstanbul'a döndüğünde, Mimar Vedat Tek ile önceden tanışmış olması aracılığıyla Sanayi-i Nefise'ye kaydını yaptırır. Mimar Vedat Tek, Sedad Hakkı'ya büyük ilgi gösterir ve yanında asistan olarak kalmasına izin verir. 📌 Sedad Hakkı Eldem 1928'de Sanayi-i Nefise'den mezun olur. Devlet bursuyla üç yıllığına Avrupa'ya gider, Paris ve Berlin başta olmak üzere birçok Avrupa kentini dolaşır. Auguste Perret ve Hans Poelzig gibi mimarlarla çalışır Le Corbusier ile de tanışma şansı yakalar. İslam mimarisinin Avrupa'daki izleri 📌 1930'da, Güzel Sanatlar Akademisi'nden (Sanayi-i Nefise) gelen teklifle tekrar Türkiye'ye döner. 📌 1931'de inşa edilen Budapeşte Fuarı Türk Sergi Binası ile ilk mimari eserini ortaya koyar. 📌Aynı zamanda 1932'de Akademi'ye atanır ve akademik hayatı da bir yandan şekillenir. 📌 Sedad Hakkı Eldem, 1988'de vefat edene kadar hem mimarlık alanında hem de akademi alanında eşsiz örnekler ortaya koyar. Avrupa'nın 'Gotik' eserlerine ilham veren İslam mimarisi 📌 Sedad Hakkı Eldem, mimari eserlerini Osmanlı dönemi sonrası Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk dönemlerinde ortaya koyar. 📌 Eldem'in yaklaşımının modern Türk mimarlığında önemli ve kendine has bir yeri vardır. İslam uygarlığında mimari eserlerin ağırlığını taşıyan kemerler 📌 Sedad Hakkı, mimarlık yaklaşımında geleneksel ile moderni bir araya getirerek kendine has, ulusal, aynı zamanda evrensel bir mimarlık üslubu geliştirir. Gelenekselin dinamikleri ile kendi döneminde yeni bir mimarlık anlayışının öncülüğünü yapar. 📌 Türkiye'nin mimarlık birikimine çok büyük katkıda bulunan Sedad Hakkı Eldem, bir döneme damgasını vurur ve hala pek çok yerde karşılaştığımız yapıları ile bize kendisini hatılatır. Eşsiz bir mimari malzeme: Kerpiç 📌 İkinci Dünya Savaşı yaşanmadan önce, milliyetçi düşünce ile yola çıkan ve bir milli mimari bilinç oluşturmaya girişen genç mimarlardan oluşan bir hareket bulunur. Sedad Hakkı Eldem bu gençleri destekler ve onlara yönelik verdiği 'Milli Mimari Seminerleri' ile onları geleneksel sivil konut anlayışına yönelik olarak donatır. 📌 Ulusal mimarlık yapıtlarına ilişkin araştırma kapsamını genişletir. İslam şehrinde 'çıkmaz sokak' ne ifade eder? 📌 İstanbul başta olmak üzere Anadolu'da ve diğer bölgelerde ve Türk evini ve Türkiye'deki sivil konut örneklerini genç mimarlara inceleterek yapıların rölöve çalışmalarını yaptırır. 📌 Türkiye mimarlık tarihi, Sedad Hakkı Eldem sayesinde gün yüzüne çıkmış ve bugüne sağlıklı bir şekilde aktarılabilir hale gelmiştir. 📌 Ortaya koyduğu bazı eserleriyle, ulusal mimari çizgimizi ifade edecek kaynakları bize aktarmıştır. Özellikle Uşaklıgil Konutu, Kıraç Yalısı, Komili Yalısı gibi mimari yapıları, klasik Türk sivil mimarisini günümüz malzeme teknolojisine göre modernize eder. Osmanlı'nın İlk Toplu Konutları: Akaret Sıraevleri 📌 Sedad Hakkı Eldem, 1941-1945 yılları arasında 4 yıl boyunca tarihi yapıların muhafaza edilmesi ve sürdürülebilirliği üzerine Eski Eserleri Muhafaza Encümenliği'nde çalışır. 📌 Eldem, İkinci Dünya Savaşı sonrasında kurulan Uluslararası Mimarlar Birliği'nde (UIA) de aktif görev alır ve birliğin 1948 yılında Lozan'da gerçekleştirdiği ilk genel kurul toplantısında Türkiye'yi temsil eder. 📌 Sedad Hakkı Eldem 1962 yılında ise Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu'nda 16 yıl süre zarfınca 1978'e kadar görev alarak tarihi eserlerin korunması üzerinde önemli bir vazife yürütür. 33 yıllık nişane: Yıldız Sarayı ➡ Taşlık Kahvesi (1947) ➡ Türk Sefareti Beyrut (1971-72) ➡ Atatürk Kitaplığı (1973) ➡ Başbakanlık Binası (1934-37) ➡ Yalova Termal Oteli (1934-37) ➡ Edebiyat ve Fen Fakültesi Binaları (1942-43) ➡ Hindistan Sefareti (1968) ➡ Türk Sefareti Beyrut (1971-72) ➡ Yıldız Mahallesi (1976) ➡ Ayazağa İş Merkezi (1976) Mimar Sinan İstanbul'un su sorununu nasıl çözdü? 📌 Sedad Hakkı Eldem pek çok ödüle layık görülmüş bir mimardır. Bunlar: ➡ Kültür ve Turizm Bakanlığı Büyük Sanat Ödülü (1983) ➡ Ağa Han Mimarlık Ödülü (1986) ➡ Mimarlar Odası Büyük Ödülü'dür. (Sinan Ödülü 1988) ➡ Ayrıca Eldem'e 1979 yılında onursal doktorluk unvanı da verilir. Ağa Han Mimarlık Ödülü: Dünya mimarlık camiası içinde en prestijli ödüllerden biri olarak kabul gören uluslararası platform. Turgut Cansever'e göre 'İslam'da Şehir ve Mimari' 📌 Sedad Hakkı Eldem büyük tecrübesini sonraki kuşaklara aktarmak ve mimarlık alanına dair fayda sağlamak amacıyla önemli eserler kaleme alır. Bu eserler arasında bilhassa 'Türk Evi' kitabı dikkat çeker. Sedad Hakkı Eldem'in yayınlanan bazı kitapları; ➡ Türk Evi, (3 cilt) (1984) ➡ Boğaziçi Anıları (1979) ➡ Türk Evi Plan Tipleri (1954) ➡ Köşkler ye Kasırlar (1968) ➡ İstanbul Anıları (1979) ➡ Türk Bahçeleri (1976) ➡ KöçeoğIu Yalısı (1977) ➡ Sâdabad (1977) İslam mimarisinin dünyadaki hâkimiyeti