Hicaz Demir Yolu'nun hüzünlü hikayesi

🔸 1864, 1874 ve 1891 yıllarında gündeme getirilen Hicaz için bir demir yolu yapılması fikri hem bölgedeki Osmanlı hakimiyetini sağlamlaştırmak hem de Hac farizasını yerine getirmek isteyen Müslümanlara kolalık sağlamak amacıyla Sultan II. Abdülhamid tarafından kabul edildi. 🔸 1900 - 1908 yılları arasında gerçekleştirilen büyük inşa faaliyetleri ile ilk seferini 27-30 Ağustos 1908 tarihlerinde gerçekleştiren hat, İslam ümmeti için büyük bir sevinç vesilesi olmuştu. 20 MADDEDE ABDÜLHAMİD'İN EMANETİ HİCAZ DEMİRYOLU 🔸 Şam'dan Medine'ye uzanacak olan bu kutlu sefer, Osmanlı ülkesinin her tarafında büyük bir mutluluk vesilesi olduğundan halkdan da büyük teveccüh gördü. 🔸 II. Abdülhamid Han bu hamlesiyle hem mukaddes mekanlara ulaşımı kolaylaştırıyor, hem askeri ve siyasi dirliği sağlıyor hem de ülkesine uzanan kirli elleri kesiyordu. Büyük seferberlik 🔸 Hicaz Demir Yolu'nun maliyeti için ilk olarak Sultan II. Abdülhamid yüklü bir bağış yaptı. Ardından devlet erkanı ve ahali bağış kampanyası başlattı. 🔸 Dış basında ise başta İngilizler olmak üzere demir yolu hattının gereksiz olduğuna dair pek çok haber yapıldı. İngilizlerin buradaki gayesi, kontrolleri altındaki Süveyş Kanalı'nın buradan etkilenmemesiydi. SULTAN ABDÜLHAMİD'İN ARŞİVİNDEN HİCAZ DEMİR YOLU İlk sefer 🔸 Ağustos 1908 tarihinde ilk seferini Şam'dan Medine- Münevvere'ye gerçekleştiren tren özel olarak hazırlanmıştı. Dularla yola çıkan seferde daha çok devlet erkanı bulunuyordu. 🔸 Ayrıca bu sefer başta Osmanlı ve Müslüman devletler olmak üzere yabancı basında da yer bulmuş ve akisleri tüm dünyaya yayılmıştı. Namaza göre hareket 🔸 Hicaz Demir Yolu'nun en dikkat çeken yönlerinden birisi de seferlerin namaz vakitlerine göre düzenlenmesiydi. Namaz vakitlerine göre istasyonlara trenin giriş ve çıkışı sağlanmıştı. 🔸 Ayrıca trende beş vakit müezzinlik yapması için görevli de bulunuyordu. Bu da Hac farizasını yerine getirmek isteyen Müslümanlar için manevi olarak büyük bir ferahlık sağlıyordu. 🔸 Tren saatte 40-60 kilometre hızla hareket ediyordu. Bu hız günümüzden değerlendirildiğinde az olarak görülebilir lakin o dönem için büyük önem arz ediyordu. 🔸 Öyle ki kervanlarla 40 gün süren bir yolculuk olan Şam - Medine arası mesafe tren ile tam 3 gün içinde kat ediliyordu. Hattın değeri sırf bu yönü ile daha da anlaşılır oldu. Büyük hassasiyet 🔸 Demir yolunun Medine'ye ulaşmasına az bir vakit kala II. Abdülhamid Han'dan gelen emirle beraber tren raylarına keçe döşendi. Bu hareket Osmanlıların peygamber sevgisinin ne raddede olduğunu kanıtlar niteliktedir. 🔸 Böylece Efendimizin (SAV) aziz ruhlarının sesten rahatsız olmaması hedeflendi. Bu husus dünya tarihinde meydana gelen en mühim edep göstergelerinden biri olarak kabul edilir. 🔸 Sultan II. Abdülhamid Han'ın hal edilmesiyle beraber pek çok proje gibi Hicaz Demir Yolu da akamete uğradı. Gerekli düzenlemeler ve tamiratlar yapılmadı. Hal edilmek ne demek? Tahttan indirilmek anlamına gelir. 🔸 Bunun üzerine bir de I. Dünya Savaşı sırasında gerçekleşen savaşlar ve hanemize yazılan mağlubiyetler eklenince demir yolu sekteye uğradı. 🔸 Acı bir şekilde tarih sahnesinden çekilen bu muhteşem projeye son darbeyi İngiliz Casus Thomas Edward Lawrence ve örgütlediği Arap isyancılar vurdu. 🔸 Maan ve Medine arasındaki 680 kilometrelik kısım bombalandı. Asilere demir ve raylar karşılığında para dağıtılacağı haberi üzerine kısa sürede demir yolu neredeyse yok oldu. 🔸 Osmanlı'nın son büyük projesi olan Hicaz Demir Yolu günümüzde parçalar halindedir. Bir bölümü değiştirilerek kullanılsa da demir yolu hattı kahir ekseriyetle metruk ve atıl vaziyettedir. 🔸 Osmanlı Devleti'nin ekonomik olarak en zor zamanlarında gerçekleştirdiği bu büyük proje insanlığa ve bölgeye adeta bir can suyuydu. Hem ekonomik bir kalkınma hem hacı adaylarının rahatlığı hem de merkezi otoritenin artması gibi gayelerle inşa edilen muazzam proje maalesef kısa süreli oldu.