Hükümdarlığa giden ilk adım: Cülus Yolu

Yüzlerce yıllık geçmişiyle tarihe açılan Cülus Yolu, önemli kültürel değerlerimizden biridir. 📌 Cülus Yolu, Fatih Sultan Mehmet'ten Vahdettin'e kadar birçok padişahın adımlarına şahitlik eden ve sonu hükümdarlığa çıkan tarihi bir güzergahtı. 📌 Tahta çıkan hükümdarlar, Eyüp Sultan Türbesi'nde kılıç kuşanma merasimini gerçekleştirmek üzere bu yolu kullanırdı. Cülus Yolu, Eyüp Sultan Türbesi'nin iç avlu kapısının karşısında yer alır. 📌Sultanlar bu yola adımlarını atmadan önce gerçekleştirmesi gereken birtakım kaideler, merasimler vardı. Gelin, bu törenlere daha yakından bakalım👇 📌 Osmanlı döneminde, padişah tahta çıktığı zaman düzenlenen iki önemli tören vardı. Bunlar devlet adamlarının bağlılıklarını bildirdikleri biat merasimi ve kılıç kuşanma töreniydi. 📌 Selefinin (kendinden önce makamda bulunan kişi) naaşını gören yeni padişahın bir koluna harem ağası, Hırka-i Şerif Dairesi'ne girerken de diğer koluna silahdar ağa girerdi. Burada âdet üzere ilk biat gerçekleştirilir, önce sadrazam ve şeyhülislâm sonra da bazı saray ağaları yeni padişaha biat ederlerdi. 📌 Tören alanına gidildiğinde padişaha ilk önce Peygamber Efendimizin soyundan gelenlerle ilgilenen teşkilatın sorumlusu nakibüleşraf biat ederdi. Sonrasında herkes teşrifattaki sırasına göre gelip biat ederlerdi. 18 maddede cülus töreni hakkında bilinmesi gerekenler 📌 Tören alanında nakibüleşraftan sonra Kırım hanzâdesi, rikâb-ı hümâyun ağaları ve kapıcıbaşı ağaları biat ederlerdi. Kubbealtı'nda bekleyen şeyhülislâmın gelip dua etmesinden sonra sadrazam ve öteki vezirler, kazaskerler, diğer devlet ileri gelenleri, ocak ağaları biat ederek tebriklerini sunardı. 📌 Biat gerçekleştirildikten sonra hükümdarlığının meşruiyet kazanması için kılıç kuşanırdı. Bu tören Eyüp Sultan Türbesi'nde gerçekleştirilirdi. Kılıçlara nakşedilen sure: Fetih 📌 Kılıç kuşanma, Osmanlı tarihinin en önemli ve ihtişamlı törenleriydi. Kılıç alayının hareketi sırasında 'buçukçu' denilen görevliler, yeni padişah adına kesilmiş çil akçeleri etrafa saçardı. Kılıç alayı, I. Ahmed'den itibaren saltanatın ana sembolü haline geldi. 📌 Osmanlı yönetim geleneklerine göre sultan, ekseriyetle Topkapı Sarayı'ndan denizyolu ile Eyüp'teki Bostan İskelesi'nde iner, Cülus Yolu'ndan yürüyerek Eyüp Sultan Türbesi'ne girerdi. Burada kılıç kuşanırdı. Osmanlı'nın ihtişamlı saltanat geleneği: Kılıç alayı 📌 Bostan İskelesi'nde padişahı vezirler ve devlet adamları karşılar, kendisini selamlardı. Cülus Yolu üzerinde resmi geçit düzenlenirdi. Alay, ortayı boş bırakacak şekilde kurulurdu. Orta kısım sultana aitti. 📌 Binek taşının yanında atına binen padişah, Eyüp Sultan'ı ziyaret ederdi. Osmanlı'nın zarafetini gösteren gizli taşlar 📌 Cülus Yolu'ndaki binek taşı, padişahın kılıç kuşanma töreni için geldiği Eyüp Sultan'da atına kolayca binmesi ve inmesi için kullanılırdı. 📌 62 cm yükseklikte ve üç basamaklı olan binek taşı mermerden ince işçilikle özenle yapıldı. Yola bakan tarafı, atın kolayca yanaşabilmesi için yuvarlatıldı. 📌Eyüp Sultan Camisi'nin dış avlusunda Kadınlar Mahfili'nin önündeki binek taşı yerden yüksekliği 61 cm'dir. Sultan Abdülhamid'in arşivinden tarihe tanıklık eden camiler 📌 Türbeye giren sultan, yere otururdu. Sadrazam, şeyhülislâm ve yeniçeri ağasının da gelmesinden sonra Fetih suresi okunurdu. Şeyhülislam ya da nakibüleşraf kendisine ve Allah'ın yardımıyla din ve devlet düşmanları üzerine muzaffer olması için dua ederdi. Sonrasında padişah iki rekatlık namaz kılardı. 📌 Namazdan sonra sultan, Peygamber Efendimizin ya da Hz. Ömer'in kılıcını bazen ayrıca atalarından yadigâr kalan kılıcı bellerine kuşanırdı. 📌 Türbedeki bu törenden sonra tekrar atına binerek cülusları dağıtırdı. Bundan dolayı da, Cülus Yolu'ndaki binek taşı, cülus merasiminin başlangıç noktasını oluştururdu. 📌 Osmanlı padişahların tahta çıktığı Cülus Yolu, Eyüp Sultan'ın türbesinin iç avlusu kapısının karşısında yer alır. Bu tarihi yol üzerinde birçok önemli ismin türbesi de bulunur. III. Selim'in annesi Mihr-i Şâh Sultan, III. Mustafa'nın kızları Hatice ve Beyhân Sultan, II. Mahmud'un kızı Âdile Sultan, Sadrazam Hüsrev Paşa'nın türbeleri bunlardan bazılarıdır. Burada Mihr-i Şâh Sultan tarafından 1792'de inşa ettirilen bir imarethane de yer alır. 📌Tarihe adını altın harflerle yazdıran birçok padişahın izini taşıyan bu yol, sessizce varlığını devam ettiriyor. 36CE, 37M, 39D, 41Y, 55, 55ET, 94Y, 99 numaralı otobüsler ve M1A, M1B metrolarıyla Cülus Yolu'nu ziyaret edebilirsiniz.