İbn Haldun düşüncesinde coğrafya ve şehir
Başta sosyoloji olmak üzere pek çok sosyal bilim dalının temellerini atan İbn Haldun, İslam medeniyetinin en parlak döneminin sonlarında yaşamış bir alimdi. Onun coğrafyaya dair fikirleri, yüzyıllar sonra dahi kabul görmüş; İbn Haldun'un görüşleri, modern bilimin kabul ettiği pek çok anlayışın temelini oluşturmuştu. Onun insan ve topluma dair tespitlerinde etkili olan en önemli unsur ise şüphesiz hayatı boyunca farklı coğrafyalarda yaşamasıydı. Zira ömrünün 20 yılını Tunus'ta, 26 yılını Cezayir, Fas ve Endülüs'te, 4 yılını tekrar Tunus'ta ve son 24 yılını ise Kahire'de geçirmişti. İbn Haldun düşüncesinde coğrafya ve şehir anlayışını derledik.
İBN HALDUN KİMDİR?
İbn Haldun, 1332-1406 yılları arasında yaşayan, İslam düşünce tarihinin en önemli âlimlerinden biridir.
💠
🔸 14'üncü yüzyılda Kuzey Afrika'nın önemli bilim merkezlerinden olan Tunus'ta dünyaya gelen İbn Haldun, özellikle sosyal bilimler alanında yaptığı çalışmalarla ön plana çıkar.
🔸 Sosyoloji, tarih, felsefe, siyaset bilimi, sosyal bilimler, ekonomi, coğrafya ve bu alanlarla ilintili tespitleri, kendisinden yüzyıllar sonra gelen bilim insanlarına dahi ışık tutmuştur.
🔸 İlk defa kendisinin temellendirdiği "umran ilmi" ve bu ilmin temel kitabı olarak yazdığı El İber'in girişi olarak düşündüğü şaheseri Mukaddime ile modern dönemlerde gelişecek birçok disiplinin ilk örneğini ortaya çıkarmıştır.
🔸 Öte yandan onun tarih yazımına dair ortaya koyduğu anlayış, Osmanlı tarih yazımına dair anlayışı da derinden etkilemiştir.