İbn Haldun’a göre ideal eğitim 📚

İslam tarihinin en parlak döneminin mirası ile İbn Haldun, kapsamlı bir eğitimden geçti. Hayatının büyük kısmı farklı yerlerde geçti. Aslen Yemen'in Hadramut bölgesinden olduğu için kendisi Muḳaddime'de Hadramî nisbesini kullandı. Tunus'ta doğmuş olması sebebiyle Tûnisî, hayatının büyük kısmını Kuzey Afrika'da geçirmesi dolayısıyla Mağribî nisbeleriyle de anıldı. Onun zamanında Tunus'ta Hafsîler, Fas'ta Merînîler, Tilimsân'da Abdülvâdîler, Endülüs'te Nasrîler (Benî Ahmer), Mısır'da Memlukler hüküm sürüyordu. Kuzey Afrika ve Endülüs'teki devletler hem birbiriyle mücadele ediyor hem de kendi içlerinde sık sık taht kavgalarına girişiyorlardı. İbn Haldun 16 yaşında iken Tunus işgal edildi. İbn Haldun kimdir? İbn Haldun'un hayatı… İbn Haldun bu âlimlerden hadis, siyer, kıraat, fıkıh, kelam, mantık, felsefe ve matematik dersleri aldı. Fahreddin er-Râzî'nin kelâm ilmindeki usulünü öğrendi. Hocalarıyla beraber Fas'a gidip öğrenimine orada devam etmeye karar veren İbn Haldun'u ağabeyi Muhammed bu fikirden vazgeçirdi. Ancak Tunus'ta iktidarın tekrar el değiştirmesi sonrası İbn Haldun Fas'a gitti. Bir yıl sonra da kâtiplik ve mühürdarlık görevine getirdi. İbn Haldun bu sırada Fas'taki kütüphanelerde çalışmalar yaptı. Endülüs'ten buraya göç eden âlimlerden de faydalanarak bilgisini genişletti. Bu husustaki çabaları sonuç vermeyince vezirle arası açıldı ve görevini bıraktı. Endülüs'e gitmeye karar verdi ve 1362'de Gırnata'ya ulaştı. İbn Haldun burada büyük itibar gördü. Gırnata'da bir süre refah içinde yaşadıysa da bu durum çok sürmedi. İbn Haldun'un Mukaddime eserine göre devletlerin bekası Hayatının ilk 20 yılını Tunus'ta, 26 yılını Cezayir, Fas ve Endülüs'te, 4 yılını yine Tunus'ta, son 24 yılını da Kahire'de geçiren İbn Haldun iyi bir eğitim gördü, küçük yaştan itibaren ilim ve fikir hayatına ilgi duydu, ancak siyasetin cazibesinden kurtulamadı. Sıkıntılı bazı dönemleri olmakla birlikte genellikle saray ve konaklarda refah içinde itibarlı bir hayat sürdü. Sık sık kabileler arasında dolaşarak bedevî kabile hayatını yakından tanıdı, fırsat buldukça da ilim ve öğretimle meşgul oldu. Ünlü Muḳaddime'sini böyle bir bilgi ve deney birikimiyle kaleme aldı. Kendine özgü fikirleriyle gelecek nesiller üzerinde büyük bir etki bırakan İbn Haldun, eserin altıncı bölümünde ise bilimlerin sınıflandırılması ve öğrenme ve öğretme yöntemlerine yer verdi. Onun sosyolog ve tarihçi kimliği eğitim alanındaki görüşlerine de yansıdı. Yaşamı boyunca uzun yıllar farklı farklı coğrafyalarda yaşayan ve buralarda iyi bir eğitim gören İbn Haldun, dönemindeki toplumları eğitim yönünden gözlemledi, medreseleri birbiri ile kıyaslama imkânı buldu. Eğitimle alakalı sorunları tespit eden İbn Haldun, bu sorunların çözümü için öneriler de sundu. İbn Haldun'a göre beslenme ibadeti nasıl etkiliyor? 🍽 İbn Haldun, kaleme aldığı Mukaddime'de eğitimin sosyolojik ve psikolojik durumu, öğretim yöntemleri, sınıf yönetimi, çocuk eğitiminde belirgin ilkeler, öğretmen yeterlilikleri ve nitelikleri, öğrenmenin nasıl gerçekleştiği, din eğitimi, disiplinlerin analizi ve sınıflandırılması gibi konular üzerinde durdu. İnsanı akıl ve ele sahip bir varlık olarak tanımlayan İbn Haldun, bilim ve sanat yapabilme özelliği bakımından insanın diğer varlıklardan farkını ortaya koymak istemişti. İktisadın temellerini Adam Smith'ten önce İbn Haldun attı Ona göre eğitim, bireyin sosyal hayattaki devamlılığını ve maddi olarak geçimini sağlamayı, meslek sahibi olması ve kültürünü aktarması için zorunlu bir süreçti. İnsanın bilmediği şeyleri bilgi sahibi olanlardan öğrenmeye çalıştığını, öğrenmenin sadece bir ihtiyaç değil aynı zamanda bir mutluluk kaynağı olduğunu 'Nefs idrakten hoşlanır' sözüyle dile getirdi. Zekâ ve kavrama yeteneği bakımından coğrafi farklılık ya da üstünlüğün bulunmadığını savundu. Katı disiplin kuralları ve ceza yerine bireysel haklara saygı duyulan bir eğitim anlayışını benimsedi. Eğitimdeki öğretim yöntemlerinin bireyleri özgürleştiren ve gelişime katkı sağlayan teknikler olması gerektiğini vurguladı. İbn Haldun ve sosyal bilimlere dair 15 ilginç bilgi Eğitim yöntem ve metotlarının öğrencilerin seviyelerine uygun seçilmesini, kolaydan zora, basitten karmaşığa göre düzenlenmesini isterdi. Öğrenim ve ders sürelerinin planlanması konusunda, dersin gereğinden fazla uzamasının öğrencide kafa karışıklığına, bilgi kirliliğine, bilgiler arasında kopukluğa sebep olacağını ve kolay unutulacağını savunur. Aynı zamanda bilgilerin gereğinden fazla soyutlanması ya da özetlenmesi durumunda öğrencilerin bunları anlamada zorlanacağını vurgular. İbn Haldun'a göre insan, akıl ve düşünme yetisi ile öğrenme güdüsü olan, toplumsal yaşama bu yolla uyum sağlayabilen ve yaşamını sürdüren bir varlıktır. Bilmediğini kavrama, diğer bireylerin bilgisine başvurma ve bildiklerini geliştirme arzusu duyar. Ona göre 'İnsan tabiatı itibariyle cahil, ilim kazanma itibariyle âlimdir'. İslam uygarlığında eğitime dair 22 ilginç bilgi

İbn Haldun’a göre ideal eğitim 📚

İBN HALDUN KİMDİR?