İhtişam kokan rayiha: Gül Camii

🔸 İstanbul'un tarihçesi içinde, tarihi yarımadanın her bölgesi birbirinden ayrı olarak tarihten günümüze izler ve yapılar taşır. 🔸 Gül Camii'nin yer aldığı İstanbul'un en eski semtlerinden Balat semti de bu bölgelerden biridir. İstanbul'un 5 tarihi semti 🔸 Bin yılı aşkın bir süredir İstanbul'u tezyin eden Gül Camii, gerek kalem işi nakış işlemeleri gerekse mimari yapısı ile tarihi yarımadada görülme değer nadide bir mekandır. 🔸 Balat semtinin tarih kokan atmosferi içinde semt ile ahenk içerisinde olan bu cami, büyüklüğü ile İstanbul'un diğer semtlerinden de gözükebilecek heybettedir. Osmanlı'nın haşmetini temsil eden saltanat kayıkları 🔸 İsminin nereden geldiğine dair farklı rivayetler bulunan cami, bir rivayete göre 29 Mayıs 1453'te Fatih Sultan Mehmet İstanbul'u fethettiğinde yapı güllerle donatılı olduğu için Gül Camii olarak isimlendirilir. 🔸 Bir diğer rivayete göre ise caminin içinde Gülbaba denilen bir yatırın kabrinin bulunduğuna inanıldığından camiye Gül adının verildiğidir. Gül imgesinin şiirimizde geçirdiği değişimler 🔸 Önceleri kilise, cami veya başka bir amaçla kullanılan yapıların ve bulunduğu bölgelerin, tarihi süreçte el değiştirmesinin ardından farklı bir işlevle kullanılması devşirme olarak adlandırılır. 🔸 Fatih Sultan Mehmet 1453 yılında çağ açıp çağ kapatacak bir devrimle İstanbul'u fethettiğinde, Müslüman halkın cami ihtiyacını gidermek ve fethi simgelemek amacıyla bazı kiliseleri camiye devşirir. İstanbul'un Fethi tarihi hakkında 12 bilgi 🔸 Zamanındaki yapılarla kıyas edildiğinde oldukça yüksek bir yapıya sahip olan Gül Camii, büyük ve geniş bir taban alanına yayılmış haldedir. 🔸 Yapısında yoğunlukla tuğla malzemenin kullanıldığı caminin altında, depolama ve farklı işlevlere hizmet edebilecek büyüklükte devasa bir mahzen yer alır. Dünyanın en güzel cami minareleri 🔸 Tarihi süreçte pek çok defa onarım geçiren camiye son olarak 18. yüzyılda onarım yapılır. Camiye daha sonradan eklenen bazı pencereler iç mekanda aydınlığın artmasını sağlar. 🔸 Gül Camii'ne batı cephesinden giriş yapılır. Ayrıca bu cephenin önünde yapıya sonradan dahil edilmiş bir şadırvan bulunur. İstanbul'un yeni simgesi: Taksim Camii 🔸 İstanbul'un fethinden sonra, 16. yüzyılda camiye dönüştürülen ve günümüze kadar bu işlevde kullanılan yapı, Osmanlı vakıf sistemi tarafından karşılanan onarımlarla günümüze kadar mevcudiyetini muhafaza etmeyi başarır. 🔸 Pek çok kez deprem ve yangınlarla hasar gören heybetli cami, Osmanlı'nın müdahaleleriyle kullanılabilir bir hal alır. Osmanlı'da vakıf kültürünün öncüsü olan 6 sultan 🔸 Osmanlı vakıf sistemi Gül Camii'nde, yapısal onarımların yanı sıra hünkar mahfili, son cemaat mahalli, su yolları, helalar, şadırvan, çeşme gibi iç bölümlerde de önemli onarımlarda bulunur. 🔸 Arşiv belgeleri yapının hem dış hem iç bölümlerine ait onarımların, gerekli görüldükçe ihtiyaç hissedilen mahallerde sıklıkla tekrarlandığını gösterir. Vakıf kültürünü Anadolu'ya taşıyan medeniyet: Selçuklu 🔸 Gül Camii'nin onarıma dair 1755 tarihli hünkar mahfilinin onarımından bahseden bir 'irad ve masarıfat' defteri yer alır. 🔸 Defter onarımlarında demir, kurşun, pirinç gibi metallerin kullanıldığı; bağlayıcı malzeme olarak horasan harcının uygulandığı bilgisini içerir. Osmanlı'daki ilginç vakıflar 🔸 Onaltıncı yüzyılda yaşamış olan Danimarkalı ressam Melchior Lorichs, Kutsal Roma Germen İmparatoru'nun elçisiyle birlikte 1555-1559 yılları arasında İstanbul'a gelir. 🔸 Osmanlı topraklarında gözlemlediği insanları, yapıları, araç - gereç ve hayvanları albümünde resmeden Lorichs, içerisinde Gül Camii'nin de bulunduğu eşsiz İstanbul manzaralarını kağıda aktarır. Batıya Osmanlının kalbini gösteren ressam