İnönü ilk köprüyü nasıl engelledi?

◾ Tarih boyunca birileri önemli işler yapmak için uğraşmış birileri de gereksiz gördükleri bu eylemleri engelleme adına çaba sarf etmişlerdir. Bu zıtlık birbiriyle kaimdir. ◾ Cumhuriyet devrinin en meşhur isimlerinden olan Nuri Demirağ İstanbul Boğazı üzerinde iki yakayı birbirine bağlayacak bir köprü yapmak istemiş ama karşısında İsmet İnönü ve Ali Çetinkaya'yı bulmuştu. ◾ Dünya'nın en güzel şehirlerinden biri olan İstanbul tarih boyunca pek çok göç sebebiyle nüfusun en yoğun olduğu dünya kentlerinden biri oldu. ◾ Antik çağlardan bu yana gerçekleşen göçler zamanla şehrin sosyal, kültürel, siyasi ve toplumsal yapısını büyük ölçüde değiştirerek İstanbul'u en büyük dünya şehirlerinden birisi yaptı. (X) MECMUALAR IŞIĞINDA İSTANBUL BEYİTLERİ https://www.instagram.com/p/CuFOdTDMJHi/ ◾ Nüfusun sürekli artması ve insanların Galata, Üsküdar ve Kadıköy gibi ilçelere geçişi sallar, sandallar ve gemilerle yapmaları zaman zaman boğaz üzerine bir köprü inşa edilmesi fikrini gündeme getirdi. ◾ Bu fikirler öylesine yayıldı ki ünlü İtalyan bilim adamı, ressam ve mühendis Leonardo da Vinci de bu minvalde bir proje hazırlamış lakin Osmanlı yönetimi tarafından ciddiye alınmadı. ⭕️#NuriDemirağ'ın 'Boğaz Köprüsü Projesi' dönemin hükümeti tarafından neden engellenmişti? pic.twitter.com/jRFLAtNdJu — Fikriyat (@fikriyatcom) June 29, 2023 ◾ Osmanlı Devleti döneminde Galata ile Fatih arasına inşa edilen Galata Köprüsü, ihtiyacı bir nebze karşılasa da şehrin nüfus hızı hiç düşmediği için kısa bir süre sonra yetersiz kalmaya başladı. ◾ Tarihimizin en önemli müteşebbislerinden olan Nuri Demirağ bu eksikliği gidermek amacıyla 1931 yılında kollarını sıvadı ve çalışmalara başladı. (X) İNÖNÜ, DEMİRAĞ'IN YERLİ UÇAK ÜRETİMİNİ NASIL ENGELLEDİ? ◾ Yapılacak köprü için San Francisco'daki meşhur Golden Gate köprüsü incelendi. Demirağ, bu köprüyü merkeze alan bir proje düşündü. ◾ Amerika'dan uzmanlar getirerek iki yıl boyunca boğaz köprüsü için çalışmalar gerçekleştiren Nuri Demirağ, meseleye teknik anlamda büyük bir ufuk da kattı. (X) İSTANBUL'UN YEDİ KULESİ VE İLGİNÇ ÖYKÜLERİ ◾ Çalışmalar ve araştırmaların sonunda Nuri Demirağ'ın Ahırkapı ile Salacak arasına yapılmasını uygun gördüğü köprü toplamda 2560 metre uzunluğa sahipti. ◾ Ayrıca Demirağ'ın mühendis ekibi de geleceği parlak ve Amerika'da çalışmış beş Türk mühendisinden oluşuyordu. Proje bu manada içe dönük, geleceğe yönelik bir ufku da içinde barındırıyordu. (X) İSTANBUL'UN YER ALTI DÜNYASI ◾ Lakin bu müstesna, çağ ötesi proje dönemin Bayındırlık Bakanı Ali Çetinkaya ve Başbakanı İsmet İnönü tarafından engellendi. Demirağ tüm çabalarına rağmen bir sonuç alamadı. ◾ Yıllar sonra boğaz üzerine farklı yıllarda, ihtiyaca binaen üç ayrı köprü inşa edildiğinde esasonda bu hizmetin ne denli gerekli olduğu ortaya çıkacaktı. (X) AZ BİLİNEN TARİHİ İSTANBUL FOTOĞRAFLARI ◾ Projenin hayata geçmemesi hakkında bir izahat alamayan Demirağ'ın ilk Türk uçak fabrikası da pilot hatasıyla gerçekleşen bir kaza sonucunda kapatılmıştı. ◾ Bu ve benzeri olaylar ülkemiz sanayi ve teknoloji hamlelerini bitirme aşamasına getirdi. Uzun yıllar boyunca teknolojik manada dışa bağımlılık oluştu. NURİ DEMİRAĞ'IN VASİYETİ ◾ Nuri Demirağ ömrünün son döneminde yaşadığı hayal kırıklığını vasiyetinde şöyle anlatmıştı: 'Bu iş olacaktır. İstanbul buna muhtaçtır. Ben yapamazsam, evladıma bırakırım, o benim adıma yapar. Vasiyet edeceğim, köprünün üzerine 'bu köprüden İnönü de, Çetinkaya da geçemez' diye levha assın.' ◾ Tüm iyi niyetli teşebbüslerine rağmen köprü projesini hayata geçiremeyen Nuri Demirağ vefatına dek bu acıyı en derinden hissetti. ◾ Lakin tüm engel, yasak ve umursamamaya rağmen 1973'de İstanbul'da iki kıtayı birbirine bağlayan ilk köprü hizmete girdi. Demirağ'ın projesi gerçekleşmediği için İstanbul uzun yıllar boyunca bu köprüyü hasretle bekledi. (X) Editör: Bekir Salih Yaman NURİ DEMİRAĞ'IN İLKLERİ