İslam biliminin Batı dünyasına etkileri

🔷 İslam toplumunda Resulullah'ın (SAV) önderliğinde ilk dönemde sağlanan yerleşik düzen, çağın ötesindeki bilimsel gelişmelerin başlamasına vesile olmuştu. 🔷 İlk dönem İslam toplumunda öne çıkan bilgi ve medeniyet kurucu anlayışın tezahürü olarak İslam fetihleri ile beraber hukuki, eğitim ve ticari kurumlar oluşmaya başlamıştı. DÜNYA TARİHİNE YÖN VERMİŞ MÜSLÜMAN BİLİM İNSANLARI 🔷 Bununla beraber İslami bilimlerin faaliyetleri dünyanın hızla dört bir yanına dağıldı. İdareciler bilimsel faaliyetleri destekleyerek bilim insanlarını himaye etti. 🔷 Evvela İslami ilimlerin doğuşu ve tasnifinin ardından Müslümanlar hızla fizik, matematik, kimya, tıp, cebir gibi pozitif bilimlerde ilerleyerek Batılı çağdaşlarını geride bıraktı. 🔷 Bu sırada Batı dünyasında bilimsel faaliyetler sadece İncil çalışmalarından ibaretti. Bundan dolayı ciddi bir Hristiyan teolojisi mevcuttu. Bunun dışında bir bilimsel faaliyet mevcut değildi. 🔷 Batılılar bilimsel eksiklerini kiliseye rağmen tamamlamak için 8. yüzyıldan itibaren yüzlerini Doğu'ya, İslam güneşinin aydınlattığı topraklara çevirdiler. OSMANLI'DA BİLİMİN TEMELLERİNİ ATAN ALİM 🔷 Rahatlıkla söyleyebiliriz ki: Günümüz Batı bilimi İslam biliminden ciddi şekilde etkilendi. Teşekkülünün ilk döneminde sadece taklit aşamasında sabit kaldı. 🔷 Asırlar sonra siyasi, kültürel ve toplumsal şartların değişmesi ile beraber Batı dünyası, bilimsel sahada faaliyet yürütebilecek yetkinliğe kavuştu. 🔷 Batı bilimi olarak tabir ettiğimiz bilimsel düşünce, İslam ile tanışana kadar Helenistik bir kültüre dayanan Hristiyan kültürüydü. İslam ile tanışmasının ardından beslendi ve kendine bir yol çizdi. Helenistik nedir? Büyük İskender'den sonra gelişen sanat, kültür ve tarihi maziye verilen kapsayıcı isim. 🔷 Böylece İslam dini Müslümanların bir medeniyet kurmasına sebep olduğu gibi Batı dünyasının bilimsel faaliyetlerinin de tetiklendiği nokta oldu. BİLİM VE TEKNOLOJİDE ÇIĞIR AÇAN OSMANLI ÂLİMLERİ 🔷 Bu hakikat zaman zaman Batılı bilim insanları tarafından reddedildi ve üzerine programlar yapıldı. Lakin her seferinden Batı bilimi ardındaki İslam libasını gizleyemedi. 🔷 Jean Jacques Rousseau, 1750 yılında yayınladığı 'Bilim ve Edebiyat Üzerine Söylem' başlıklı eserinde İslam'ı tahkir etmek istemişti ama Batı biliminin temellinde Müslümanların olduğunu kabul etmişti. 🔷 Batılı isimler ilk defa Endülüs üzerinden bilimsel eserlerle ve gelişmeler ile tanışmışlardı öyle ki Endülüs medreselerine eğitim almak için gelen Hristiyanlar Arapça öğreniyorlardı. Endülüs neresi? Günümüzdeki İspanya olarak tarif edilir. 🔷 Bu isimler zamanla tercüme faaliyetlerine başlayarak bilim alanındaki klasik eserleri tercüme etmeye başladı. Avrupa'ya bilimsel çalışmalar bu tercüme eserlerle girmiş oldu. MÜSLÜMAN BİLİM ADAMLARI VE BULUŞLARI 🔷 Bu eserlerde şerh ve haşiyelerin bulunması da Avrupalılar için bulunmaz bir fırsattı. Müslümanların asırlarca çabalayarak öğrendikleri e kaydettikleri bilimsel çalışmaları hızla öğrendiler. Şerh nedir? Kitabın yan tarafında yazan açıklama bölümüdür. Haşiye nedir? Kitabın yan tarafında yazan açıklamaların adıdır. 🔷 Zamanla bu çalışmalar Avrupa'nın belirli eğitim kurumlarında okutuldu ve Rönesans, Reform sürecini tetikledi. Pek çok İslam icadı Avrupa'da hayatı kolaylaştırdı ve pek çok tarihi hadiseyi tetikledi. 🔷 Mesela 'İkinci bin yıl'ın başında Batı dünyasında takvimlerde ciddi hatalar vardı. Bir Müslüman icadı olan 'usturlab' sayesinde Avrupa, takvimini düzeltebildi. 🔷 Müslümanlardan edinilen eserlerin çevrildiği tercüme evlerinin meşhurları: Paris, Chart res, Utrecht, Liege, Co logne, Gorze, Metz, Cluny, York, Somerset, Exeter ve Hereford şehirlerinde olanlardı. ASTRONOMİ BİLİMİNİN OSMANLI MACERASI 🔷 Kökenini İslam'dan alan Batı bilimi, kendisine ait; acımasız, madde kökenli bir bilimsel düşünce kurdu. Bu düşüncenin yankıları asırlar boyunca insan fıtratına zulmetti. 🔷 İslam bilimi güzelliği, kolaylaştırmayı esas alırken Batı bilimi maddesel ilerleme ve gelişmişlik üzerinde durarak insanı tamamen ihmal eden hatta kullanan bir pozisyonda oldu.