İslam uygarlığının ‘altın çağı’na dair 15 ilginç bilgi

Abbas Kasım İbn Firnas, ilk bilimsel uçma girişimini, bir tür kanat vazifesi gören bol bir pelerini çıtalara tutturarak gerçekleştirdi. İbn Firnas, İspanya'daki Kurtuba Ulu Camii'nin minaresinden aşağıya atladı. İbn Firnas, 23 yıl sonra 65 yaşındayken, bugün planör dediğimiz aletle ilk kontrollü uçuşu yaptı. Onun bir kuşa benzeyen planörü, kartal tüyleriyle kaplanmış ipektendi. 'Uçmaya dair 15 inanılmaz gerçek' adlı haberimizi okumak için tıklayın. Fatıma el Fihrî, 1150 yıl önce, Fas'ta bulunan ve hala dünyanın en eski ve modern üniversitesi olan Karaviyin'i kurdu. İyi eğitim görmüş bir kadın olan Fatıma, başarılı bir tüccar olan babasından büyük bir miras kalması üzerine, bu servetin tamamını Fas'taki halkın ihtiyaçlarına uygun bir cami/üniversite yaptırmak için kullanmaya söz verdi. İnşaat öncesinde, binanın yapımında kullanılacak malzemenin tamamının aynı ülkeden getirilmesini şart koşan Fatıma, projenin başlamasından tamamlanmasına kadar her gün oruç tuttu. '9'uncu yüzyıldan günümüze Müslüman mirası üniversiteler' adlı haberimizi okumak için tıklayın. Mimar Sinan, 16'ıncı yüzyıl Osmanlı topraklarında, o güne kadarki en yüksek ve en geniş kubbeli çatıları tasarlayarak bu konuda ünlü oldu. Hayatına sıradan bir marangoz olarak başlayan ve bugün dahi dünyanın gelmiş geçmiş en büyük mimarı olarak tanınan Mimar Sinan, üç Osmanlı Sultanına 477'den fazla cami, medrese, külliye gibi pek çok bina tasarımı yaptı. '15 maddede Mimar Sinan' adlı haberimizi okumak için tıklayın. 10'uncu yüzyılda İslam Uygarlığındaki doktorlar, günümüzdeki bazı cerrahi aletlere benzeyen ve hala kullanılan malzemelerin temelini oluşturdular. Endülüs'ün en büyük tıp doktoru olan Zehrâvî, 30 ciltten oluşan 'Kitab el-Tasrif' adlı tıp kitabı ile dünya cerrahi tarihine en büyük katkılar yaptı. Zehravî'nin eserindeki 'Cerrahi Üzerine' başlıklı bölümde cerrahi aletlere ilişkin detaylı açıklamalar, görenleri hayrete düşürecek türde. 'Müslüman âlimlerden miras cerrahi aletler' adlı haberimizi okumak için tıklayın. Müslüman âlim El İdrisî, Kristof Kolomb Amerika'yı keşfetmeden çok önce, Avrupa, Asya ve Kuzey Afrika'yı gösteren bir harita çizdi. Nitekim Kristof Kolomb'un Amerika keşif yolculuğunda elinde bir harita bulunuyordu. 10'uncu yüzyıldan itibaren Müslümanlar, Amerika'ya gitmeye başlamış hatta bir kısmı da dönmemişti. 'Amerika'yı Müslümanlar mı keşfetti?' adlı haberimizi okumak için tıklayın. İbnü'l Heysem'in karanlık odada ışık deneyleri günümüzdeki modern dijital kameraların yolunu açtı. İbnü'l Heysem 'Optik Kitabı' adlı eseriyle optik biliminin temellerini attı. Batıda 'Magnum Opus' adıyla bilinen bu eserde, ışığın doğası, görme fizyolojisi ve mekanizması, gözün yapısı ve anatomisi, yansıma, kırılma ve katoptrik konuları inceleniyordu. İbnü'l Heysem, lensleri incelemiş; düz, küresel, parabolik, silindirik, dışbükey ve içbükey gibi farklı türde aynalarla deneyler yapmıştı. Ayrıca göze dioptrik bir sistem olarak yaklaşmak suretiyle kırılma geometrisi uygulamıştı. 'Kameranın en yalın hali: Karanlık oda' adlı haberimizi okumak için tıklayın. El Cezerî'nin Filli Su Saati, altın çağ boyunca yaratılan inanılmaz mekanik aletlerden bir tanesiydi. Bundan 9 asır önce El Cezerî, insanlığın çeşitliliğine ve o dönemde İspanya'dan Orta Asya'ya kadar yayılan İslam'ın evrenselliğine duyduğu hayranlığı göstermek için oldukça ayrıntılı olan 'Filli Su Saati'ni tasarlamıştı. İslam dünyasının zenginliğini eserine yansıtmak isteyen El Cezeri, Arşimet su prensibine; Hint saati ve Hint fili, Mısır Zümrüdüanka'sı, Arap figürleri, İran halısı ve Çin ejderlerini takviye etmişti. Peki, bu muazzam görsele sahip saat nasıl çalışıyordu? '9 asır önce icat edilen Filli Su Saati nasıl çalışıyordu?' adlı haberimizi okumak için tıklayın. 9'uncu yüzyılda bir Habeşli, keçilerinin belirli bir meyveyi yedikten sonra enerjilerinin arttığını gördü. Bunları yemek yerine, kaynattı. Sonra ortaya kahve çıktı ve daha sonra taleplerin artmasıyla Yemen'in Moka Limanı önemli bir ticaret merkezi oldu. Günümüzde 300 olimpik havuzu dolduracak kadar tüketilen kahve, eski dönemlerde Müslümanların gecenin geç saatlerinde kılınan namaz vaktine kadar uyanık kalmalarını sağlaması için tüketilirdi. 'Kahve hakkında 20 sıcak gerçek' adlı haberimizi okumak için tıklayın. Meryem'ül İcliyye el Usturlabî hassas usturlaplar yapma konusunda oldukça yetenekliydi. Bunlar, yön bulmakta, zamanı gösteren, güneş ve yıldızların konumlarını belirleyerek onları izlemekte kullanılan oldukça faydalı aletlerdi. İcliyye, günümüzde pusula, navigasyon cihazları başta olmak üzere; zaman, mesafe ölçümüne yarayan ve astronomik hesaplarda kullanılan pek çok cihazın atası olan usturlabı geliştirerek çağlar aşan bir bilim insanı olduğunu gösterdi. 'Dünyanın ilk Müslüman kadın mucidi' adlı haberimizi okumak için tıklayın. Cabir bin Hayyân günümüzde hala kullanılan parfüm, benzin, plastik ve daha birçok ürünün yapımındaki damıtma tekniğini mükemmelleştirmişti. Câbir bin Hayyân bilinen en eski kimya kitabının yazarı olup, atomun parçalanacağı görebilecek kadar ileri görüşlü bir bilim adamıydı. Maddelerin atomik yapısını inceleyip deneyler yaparak, tepkimelerin belirli kütlelerin belirli kütlelerle reaksiyona girdiğini söylemişti. 'Bir şifa medeniyeti: Osmanlı' adlı haberimizi okumak için tıklayın. 9'uncu yüzyılın başlarında, tüm İslam Uygarlığının önde gelen bilim insanları ve âlimleri, araştırma, müzakere ve yeni keşiflerde bulunmak üzere bu evlerde toplanırlardı. Halife Harun Reşid, Memun, Mu'tezid ve Muktefî dönemlerinde edindiği itibar ile Bağdat, 5 asıra yakın bir süre, ilim ve kültürün elit tabakasını kendisine çekti. Bir milyondan fazla sakiniyle, dönemin İstanbul'dan sonra ikinci en büyük şehri olan Bağdat, dünyanın en zengin şehri ve entelektüel gelişimin beşiğiydi. Bağdat'ın bu zirveye erişmesinin yegâne sebebi, halifelerin çığır açan bilimsel çalışmalarıydı. 'Sadece kitapları değil, Müslüman âlimleri de bir araya getiren ilim akademisi' adlı haberimizi okumak için tıklayın. Yel değirmenleri, daha Avrupa'da ortaya çıkmadan 500 yıl önce, İslam Uygarlığında alışıldık bir görüntüydü. Bin yıl öncesinin İslam dünyasında enerjinin bir kısmı sudan elde ediliyor; suyun kemerlere çıkarılarak şehirlere iletilebilmesi için krank mili sistemine benzer makineler kullanılıyordu. Buğday öğüten değirmenleri döndürmek için su gücünden yararlanılıyor; ayrıca, İslam dünyasının kurak bölgelerinde alternatif enerji kaynakları aranıyordu. 'Müslümanların tarihi keşfi: Yel değirmeni' adlı haberimizi okumak için tıklayın. Zheng He, 1400'lü yıllarda dünyanın gördüğü en büyük ahşap gemilerle Çin donanmasının amirali olarak denizlere açıldı. Bundan 630 yıl kadar önce, deniz keşifleri alanında devrim yapan Zheng He, Hint Okyanusu boyunca seyahat ederek Mekke, İran Körfezi, Doğu Afrika, Sri Lanka, Suudi Arabistan gibi yerlere ve çok daha ötesine gitti. Üstelik Kristof Kolomb ya da Vasco da Gama gibi kâşiflerden önce ve onlarınkinden beş kat daha büyük gemilerle... Öyle ki yaptığı deniz yolculuğunda kullandığı filo, adeta denizde yüzen bir şehir gibiydi. 'Denizcilikte devrim yapan Müslüman kâşif' adlı haberimizi okumak için tıklayın. Müslüman şehirlerinde bulunan birçok imkân, Hristiyan Avrupa'sının en gelişmiş kentlerinden 7 asır öndeydi. Medeniyetin beşiği haline gelen Sevilla ve Kurtuba gibi Müslüman şehirlerine kıyasla Paris, 'Çamurlu Paris' olarak anılıyordu. Dört ana hususu temel alarak şekillenen Müslüman şehirleri, nüfusun ihtiyaçlarına uygun olarak tasarlanıyordu. Camiye açılan sokaklarıyla, her sosyal gruba ait farklı mahalleleriyle İslam beldelerinde toplumsal birlik nasıl korunuyor, idare ve güvenlik nasıl sağlanıyordu? Çarşıdaki dükkânlar hangi düzene göre sıralanıyor, çöp ve kanalizasyon sorunu nasıl çözülüyordu? 'İslam beldelerinde şehir planlaması nasıl yapılırdı?' adlı haberimizi okumak için tıklayın. Dünya üzerindeki ilk eczane bundan 12 asır önce, Bağdat'ta kuruldu. 9'uncu yüzyılın başında kendi eczanelerini işleten eczacılar karmaşık ilaçları hazırlama ve saklama gibi babadan oğula aktarılan birtakım bilgi ve becerilere sahipti. O dönemde, 'muhtesib' adlı memurlar vardı. Görevleri ise sadece ilaçların ağırlığını, saflığını ve bozulup bozulmadığını denetlemekti. Müslüman âlimler, 9'uncu yüzyılda temelini attıkları eczacılığı geliştirmiş, bu alanda birçok yazılı eseri literatüre kazandırmışlardı. Ortaya koydukları eserlerle tıpta adeta bir devrim gerçekleştiren İslam âlimleri, insanlığa asırlar boyu aktarılacak kıymetli bir miras bıraktılar. 'İlaçlar hakkında 15 ilginç bilgi' adlı haberimizi okumak için tıklayın.

İslam uygarlığının ‘altın çağı’na dair 15 ilginç bilgi

KANATLI UÇUŞ