Kosova'daki Osmanlı eserleri

Yakova şehir merkezinde Hacı Ömer Mahallesi'de bulunan Hacı Ömer Külliyesi, 18 yüzyılda inşa edilmiştir. Külliye bünyesinde , Hacı Ömer Camii ve mektebi bulunmaktadır. Osmanlı'nın Balkanlar'da yaşayan 10 eseri Yakova Prizen yolu üzerinde Yakova'ya 15 km. uzaklıkta bulunan Rugova köyündeki külliye Hasan Ağa ağa tarafından yaptırılmıştır. Külliyenin yapılarını; cami, hamam ve 16. yüzyıl yapısı kule teşkil etmektedir. Hasan Ağa Camii Rugova kötü merkezinde bulunan Hasan Ağa Camii, 1580-1581'de Hasan Ağa tarafından yaptırılmıştır. Köy camisi olmakla birlikte yapının kendine has bir mimari özelliği vardır. Tarihin soluk aldığı Osmanlı eserleri Yakova şehir merkezinde, Hacı Şeyh Musa Tekkesi ile aynı sırada bulunan Gül (Çül) Camii 19. yüzyıla aittir. Cami günümüzde ibadete açıktır. Dikdörtgen planlı olup, içten yenilenmiş sekizgen ahşap bir tavan, dıştan kırma bir çatı ile örtülüdür. Minare, caminin doğu duvarına bitişiktir. Günümüzde ise minare ayakta değildir. Sadece kaidesi bulunmaktadır. Yakova şehir merkezinden uzakta, kenar mahallelerden birinde, Drenik nehri üzerinde bulunan Tabak/Debbağ Köprüsü 18. yüzyıl yapısıdır. Köprü, asli faaliyetini devam ettirmemektedir. Yedi kemer gözlü köprünün sivri kemerleri yontu taşından, diğer tüm kısımları ise moloz taştan yapılmıştır. Yakova şehri içinde, Kirena Nehri yakınında bulunan Yakova Rüştiyesi 19. yüzyıl yapısıdır. İki katlı olan yapı, dikdörtgen planlı olup kırma bir çatı ile örtülüdür. Rüştiyenin yanında Kaza Çeşmesi yer almaktadır. Yakova şehir merkezinde bulunan Batuşa Kulesi, 19. yüzyıl yapısıdır. Batuşa Kulesi, Osmanlı'nın Balkanlarda hakim olduğu son yüzyıllarda inşa edilen kule-ocak yapı türüne girmektedir. Üç katlı olan yapı, düzgün kesme taştan inşa edilmiştir. Yakova'dan Prizen'e giderken Direnik Nehri üzerinde bulunan Terzi Köprüsü, kitabesine göre 1796-97'de yapılmıştır. Kesme taştan yapılmış olan köprü, on bir kemer gözlüdür. 1931 yılındaki onarımda köprünün iki gözü kapatılmıştır. Günümüzde yalnızca yayalar tarafından kullanılmaktadır. İpek şehir merkezinde, çarşı içinde bulunan 15. yüzyılın ikinci yarısında tarihlendirilen cami, külliye yapısıdır. Külliyede medrese, mektep, kütüphane, han ve hamam yapılardı vardı. Günümüzde sadece cami ayaktadır, diğerleri yıkılmıştır. Fatih Sultan Mehmet tarafından yaptırılan cami İpek'te kubbeli olan tek camiidir. Haziresinde Mirakay Mustafa Hayri Bey Mezarı ve Zeynel Abidin [Hacı Zeka] Efendi'nin mezarı bulunmaktadır. İpek şehir merkezine yakın bir yerde bulunan Merre Hüseyin (Kurşunlu) Camii 17. yüzyıl başında yapılmıştır. Merre (Mere) Hüseyin Paşa, vakfı olan bu camiden başka, İpek'te bir hamam ve bir de han inşa ettirmiştir. Merre Hüseyin Paşa iki defa sadrazamlık makamına oturmuş, çeşitli devlet görevlerinde bulunmuştur. Rumeli'de memuriyeti bulunmayan Merre Hüseyin Paşa'nın, İpekli olduğundan dolayı bu camiyi yaptırdığı düşünülmektedir. İpek şehrinin Budisavci ilçesinde, Ak Dirin'in kolu olan İstok suyu üzerine yapılmış köprünün 15. yüzyıl sonu 16. yüzyıl başlarında inşa edildiği sanılmaktadır. Kesme taştan inşa edilen köprü, on dört ayağa oturan, on üç gözlü olarak inşa edilmiştir. Mitroviçe- Podjevo yolu üzerinde Mitroviça'dan 13 km uzaklıktaki, Mazij köyünde bulunmaktadır. Vakfiyesine göre yapım tarihi 1549'dur. Camiyi, Mevlana Muslihiddin bin Abdulgani yaptırmıştır. Günümüzde yıkıntı halinde olan cami, asli fonksiyonunu kaybetmiştir. Haziresinde Ramazan Ömer bin Osman'a ait mezar taşı bulunmaktadır. Mitroviçe şehir merkezinde bulunan Zeyneddin Bey Hamamı planı özelliklerine göre, 18. yüzyıl sonu 19. yüzyıl başı yapısıdır. Vushtri'de bulunan hamam yaptıran Zeynel Bey'dir.

Kosova'daki Osmanlı eserleri

HACI ÖMER KÜLLİYESİ