Kültür ve medeniyetimize dair 20 ilginç bilgi

Kanuni Sultan Süleyman, II. Selim ve III. Murad'ın müsahiplik ve avcı başılığını yapan Şemsi Ahmed Paşa, Üsküdar'a bir cami inşa ettirmek istemiş ve Mimar Sinan'dan özel bir istekte bulunmuştu. Caminin minarelerine kuşların konup pisletmemesi isteği nedeniyle Mimar Sinan, boğaz akıntısının güçlü olduğu, kuzey güney rüzgârlarının kesiştiği bir yere camiyi inşa etmişti. İslam uygarlığının 'altın çağı' olarak adlandırılan 7 ila 17'nci yüzyıllar arası, farklı kültürden birçok âlim yeni buluşlara imza attı ve dünyayı değiştirecek buluşlar gerçekleştirildi. Astronomi, matematik, tıp, teknoloji, mimarlık, felsefe, eczacılık, kimya, fizik gibi daha birçok dalın ilerlemesi sağlandı. Karanlık çağdaki Avrupa'ya bu bilimin aktarılması ise İspanya, Sicilya ve Bizans aracılığıyla gerçekleşti. Türkiye'nin kültür hazineleri hakkında 20 ilginç bilgi Osmanlı İmparatorluğu'nun tarih sahnesine çıktığı 13'üncü yüzyılın sonları ile 14'üncü yüzyılın başlarında yazılmış bir Osmanlı tarihi yoktur. Bu yıllarda eserlerini kaleme almış Pachymeres, Nicephoras ve Kantakousenos isimli üç Bizans tarihçisi ile İbn Battuta, İbn Said ve El-Umarî isimli üç Arap seyyahı ve coğrafyacısının kitaplarında Osmanlılarla ilgili bazı bilgiler verir. Osmanlı Devleti, İslam hukukundan aldığı miras ile su yönetimine dair hükümler geliştirmiş; kullanım hakları, sulama faaliyetleri, su dağıtımı ve şehirlere su getirilmesinin sorumluluğu gibi pek çok alanda faaliyetlerde bulunmuştu. Fatih Sultan Mehmet ve Kanuni Sultan Süleyman döneminde yapılan çalışmalar, İstanbul'un su ihtiyacını karşılama konusunda oldukça önemliydi. Akıncılar, Osmanlı Devleti'nin sınırlarının güvenliğinde, yeni yerlerin fethinde ve savaşlarda öncü birlik oluşlarıyla oldukça önemli bir rol üstlenen birliklerdi. Sürekli ordu birliklerine mensup olmayan Akıncılar, silahlarını kendileri temin eder, Rumeli'de sınır boylarına yakın yerlerde otururlar ve düşman topraklarına akınlar yaparlardı. Dünya edebiyatına dair 20 ilginç bilgi Sultan I. Ahmed'in ve Kösem Sultan'ın oğlu olarak dünyaya gelen IV. Murad, tahta geçtiğinde henüz 12, yaşamını yitirdiğinde ise 28 yaşındaydı. Ancak genç yaşına rağmen devlet düzenini yeniden tesis etmiş, İran seferlerinde elde ettiği başarılarla doğu sınırlarını güvence altına almıştı. Kanuni Sultan Süleyman, Osmanlı tarihinin en uzun süre padişahlık yapan hükümdarıydı. 46 yıl boyunca Osmanlı Devleti'nde hüküm süren Kanuni, yaşadığı devirde yabancılar tarafından 'Muhteşem Süleyman' ve 'Büyük Türk' unvanlarıyla anılmıştı. Gerçekleştirdiği fetihler ve seferlerle Osmanlı topraklarını 14 milyon 983 bin kilometreye çıkarmıştı. Sultan III. Ahmet, hüsn-i hat alanında 'üstat' mertebesine ulaşmış bir padişahtı. Hükümdarlık yıllarından sonra kendini mushaf yazımına adamış, nakşettiği Kur'an-ı Kerimlerden ikisini Ravza-i Mutahhara'ya vakfetmişti. Ortaya koyduğu eserlerle Osmanlı'nın en iyi ilk üç 'hattat padişahı'ndan biri olarak anılmış, döneminde inşa edilen pek çok caminin levhası onun elinden çıkmıştı. Kültür ve medeniyetimize dair 20 ilginç bilgi İlk İslam fetihlerinin son halkasını oluşturan Endülüs, muhteşem bir medeniyete ev sahipliği yapmış; Müslümanların ve gayrimüslim tebaanın çeşitli sahalardaki faaliyetleriyle yüksek ve parlak bir ilim merkezi haline gelmişti. Avrupa'nın 'karanlık çağı' yaşadığı dönemde ilim Endülüs'ten yayılmaya başlamış, Müslüman âlimlerin keşifleri pek çok alanda öncü olmuştu. Birinci Dünya Savaşı'nın öncesinde İngiliz Gertrude Bell, dağcı, tarihçi, yazar, dilbilimci, arkeolog, kâşif, fotoğrafçı gibi unvanlarla ortaya çıktı. Tüm bunların ötesinde, elinde cetvelle Ortadoğu ülkelerinin sınırlarını çizen; kurulan yeni ülkelerin başına kukla krallar geçiren bir casustu. 'Çöl Kraliçesi' olarak anılan, 7 dil bilen Gertrude Bell, Ortadoğu'da İngilizlerin çıkarları için faaliyetlerde bulunmuştu. Türkler, büyükbaş hayvanların memelerinden alınan inek çiçek hastalığı mikrobuyla aşılanan çocukların, çiçek hastalığına yakalanmadığını keşfetmişlerdi. Aşı, eski Türk kavimlerinden miras kalmış ve asırlar boyu Anadolu coğrafyasında kullanılan bir yöntem olmuştu. Avrupa'ya Osmanlı topraklarından götürülen aşı, başlangıçta kilise baskısı nedeniyle kabul görmemişti. Osmanlı Devleti'nde padişahların çocuk yaşta tahta çıkmaları kimi zaman devlet yönetiminde bir boşluk oluşturdu; idarede harem ve valide sultanlar ön plana çıktı. Bu durum, Osmanlılarda bir mesele haline geldi. Hatta imparatorluğun geçirdiği sarsıntıların sebepleri olarak 'Kadınlar Saltanatı' gösterildi. Hürrem Sultan, Kösem Sultan ve Turhan Sultan, Osmanlı'nın en güçlü valide sultanlarıydı. Dünyaca ünlü yazarlara dair 40 ilginç bilgi İbn-i Sina, tıp dünyasına büyük katkı sağlayan, geliştirdiği tedavi yöntemleri günümüzde dahi kullanılan bir hekimdir. Avrupa'da 'Avicenna' ve 'Hekimlerin Prensi' olarak anılan İbn-i Sina'nın kaleme aldığı eserler, Batı tıbbının başlıca kaynağı olmuş ve ders kitabı olarak okutulmuştu. İbn-i Sina'nın eserleri, Avrupa'da 1200'lü yıllarda tanınmaya başlamış ve Latinceye çevrilmişti. Hilfü'l Fudûl, bazı Kureyş kabilelerinin Mekke'de haksızlığa uğrayan insanlara yardım etmek amacıyla yaptıkları bir antlaşmaydı. Bu antlaşmaların ikincisine Peygamberimiz de bizzat katılmış; nübüvvetinin ardından da bu ittifaktan övgüyle söz etmiş ve İslam'ın onu daha da pekiştirdiğine inandığını, bu yemini, kızıl tüylü bir deve sürüsüyle de olsa asla değişmeyeceğini söylemişti. Plastik, suni ipek, yapay kauçuk ve petrol gibi ürünlerle insülin ve penisilin gibi ilaçların tamamının kimya alanının gerçek öncüleri olan Müslüman âlimlerce keşfedildi. 'Kimya' kelimesi tüm dünyaya bu bilimin temellerini oluşturan Müslüman âlimler sayesinde yayıldı. İslam'ın altın çağında, Müslüman âlimler kimya biliminin temellerini atmış; pek çok laboratuvar araç gerecinin mucidi olmuşlardı. Yavuz Sultan Selim doğuya yaptığı fetihlerle 8 yıla 80 yıl sığdırdı. Şehzadelik yıllarında çok iyi eğitimlerden geçen, siyasi ve askeri dehasının temellerini o günlerde atan Yavuz, Osmanlı tarihinde imparatorluğa en çok toprak katan padişah oldu. 'Geçilemez' sanılan Sina Çölü'nü bile o günün şartlarıyla 13 günde aştı. Nuri Demirağ, Cumhuriyet'in ilk yıllarında demiryolları yapımına büyük katkılar sağlamış; Türkiye'deki pek çok ilkin öncüsü olmuştu. Onun ön plana çıktığı en önemli alan ise havacılık sanayisindeki başarılarıydı. Üretilen bir uçağın 'pilot hatası' nedeniyle düşmesi bahane edilmiş, ülkemizin ilk yerli uçak fabrikası bu bahaneyle kapatılmıştı. Milli Mücadele döneminde, o çağın en gelişmiş ve en hızlı haberleşme aracı olan telgraf, düşman işgaline karşı örgütlü direnişin bir aracıydı ve işgal kuvvetlerinin propagandalarına karşı güçlü bir silahtı. Nitekim Mustafa Kemal bu konuda 'Milli Mücadele'yi telgraf telleriyle kazandık' demişti. Mekteb-i Mülkiye, 1859 yılında Sultan Abdülmecid döneminde kuruldu. İdarede yaşanan aksaklıkların giderilmesi için çağdaş bir sistemin kurulması ve bu yeni sistemi yürütecek memurların yetiştirilmesi hedeflenmişti. Kapsamlı bir eğitim programına sahip olan Mekteb-i Mülkiye, en büyük gelişimini Sultan II. Abdülhamid döneminde yaşadı. Bin yıl önce Müslümanların geliştirdikleri teraziler ve ölçüm araçları, su düzenekleri, değirmenler, otomatlar ve kilitler ile teknolojik anlamda bugün kullandığımız pek çok aletin temelini oluşturdular. O teknolojilerden biri de saatlerdi. Müslümanların ibadeti için en önemli unsurlardan biri olan zamanın hesaplanması, âlimlerin en büyük önceliklerindendi.