Leonardo da Vinci’nin tarihe geçen icatları

Leonardo da Vinci, tarihin en sıra dışı şahsiyetlerinden biridir. Onun gizemlerle dolu yaşamı daima dikkat çekmiş, pek çok açıdan inceleme altına alınmıştır. Leonardo da Vinci farklı alanlara yönelik merakı ile pek çok keşfe ve icada imza atmıştır. Pek çoğumuz onu ressam kimliğiyle tanırız ancak da Vinci aynı zamanda filozof, anatomi bilimci, mühendis, astronom, heykeltıraş, mimar, müzisyen, matematikçi, kartograf ve yazardır. Leonardo da Vinci, o günlerde insanlara delilikmiş gibi gelen pek çok icadın çizimini gerçekleştirmiş ve bu tasarımlarda ileri görüşlülüğünü yansıtmıştı. Onun en büyük özelliği evrenin bilinmeyenlerini eskizlerle anlamaya ve anlatmaya çalışmasıydı. Leonardo da Vinci, ardında 7 bine yakın eskiz ve taslak bırakmıştı. Onun bıraktığı bu miras, kendinden sonra gelen pek çok bilim insanına ilham oldu. Leonardo da Vinci, askeri, mühendislik ve müzik aletleri tasarımı üzerine çalıştı. İnsan gücü yerine kullanılabilecek makine tasarımlarına yoğunlaşarak pek çok taslak çizdi. Da Vinci'nin bu çizimlerinin büyük çoğunluğu 1493 yılında kullandığı stüdyonun olduğu bölgede, koruyucu rulolara sarılmış halde bulundu. Leonardo da Vinci'nin üzerinde çalıştığı bir diğer alan ise bugünkü fotoğraf makineleri ve kameraların çalışma prensibinin temellerini atan optik çalışmalarıydı. Da Vinci, optik, perspektif, ışık, gölge, renk ve estetik üzerine çalışmış ve bu alandaki kuramların öncüsü olmuştu. Müslüman bilgin İbnü'l Heysem'in keşfettiği optik bilimini daha ileri adımlara taşımıştı. Leonardo da Vinci, askeri bir birliği, silahları ve araç gereçleri tasvir ettiği çizimlerinin bir yerinde iki tekeri, selesi, pedal sistemi ve hatta tekere bağlı bir zincir sistemi olan komple bir bisiklet taslağı açıkça görülmektedir. Çizim, bugünkü bisikletlere oldukça benzemektedir. Bisiklet, ismi keşfiyle özdeşleşen Sivrac, Drais, Starley ve diğer herkesten yaklaşık 300 yıl önce Leonardo da Vinci tarafından keşfedilmiştir. Leonardo da Vinci'nin eskizlerinde yer alan ve insanoğlunun uçma hayalini gerçekleştirmesi için ilham olacak en ünlü icatlardan biri Ornithopter'dir. İnsanların uçmasının ancak kuşları taklit etmekle gerçekleşebileceğini düşünen Da Vinci, günlüklerine kuşların nasıl uçtuğunu, insanların nasıl uçabileceğini not etmişti. Da Vinci, uçan bir makine olan Ornithopter'i tasarlamıştı. 10 metre kanatlara sahip olan Ornithopter'in, çırpıldığında hafif ama güçlü bir perde etkisi yaratmak için kanatları, ham ipekle kaplanmış çamdan yapılmıştı. Bilim insanları Leonardo da Vinci'nin bu tasarımı yaparken canlılar arasında en çok yarasalardan ilham aldığını düşünüyorlar. Da Vinci'nin uçmaya dair fikirleri Ornithopter ile sınırlı kalmadı. Da Vinci, helikoptere benzeyen ve havaya yükselebilmesi için spiral bir şekle sahip bir makine tasarlamıştı. Onun bu fikri hayata geçirilmese de notları ve çizimleri, bu tür bir cihazın nasıl çalışacağını açıkça anlatıyordu. 18'inci yüzyılda Sebastien Lenormand tarafından icat edildiği bilinen paraşüt fikri ise ilk kez 300 yıl önce Da Vinci tarafından ortaya atılmıştı. Leonardo da Vinci'nin çizimlerinde paraşütler daire değil üçgen şeklinde tasarlanmış, bu keşfe dair kaleme aldığı notlarında, yükseklik fark etmeksizin kişinin yara almadan atlayabileceğini söylüyordu. Çizdiği eskizler ve anlattığı çalışma sistemi ile bisiklet, uçak, helikopter ve paraşüt gibi icatların mucidi sayılan Da Vinci, bunların yanı sıra harita, dalgıç giysisi, makine ve silah, hatta maskeli balo kostümlerine kadar pek çok şey tasarladı. Onlardan bir tanesi de Floransa'yı denize bağlamak için Arno Nehri üzerine tasarladığı kanaldı. İtalya'da hüküm süren Dük Muro'ya yazdığı mektubunda kendisine on konuda hizmet edebileceğini yazan Vinci, bunlardan dokuzunu mühendislik bilgileriyle gerçekleştireceğini söylemişti. Da Vinci, onuncu konuyu ise plastik sanatlar olarak belirlemişti. 1482'de Dük Moro'nun (Dük Ludo-vico Sforza) hizmetine girdi. 1482'de Milano'ya gitti ve 16 yıl boyunca dük Ludovico Sforza'nın himayesinde kaldı. Milano'nun Fransızlarca ele geçirilip düşürülmesine kadar 20 yıl ona hizmet etti. Mühendis, ressam ve yontucu olarak görev yaptı. Venedik'e geçen Leonardo, Türk hücumlarına karşı İzonzo tepelerinde istihkâmlar yapma görevini aldı. İstanbul'da Osmanlı'nın hüküm sürdüğü 16'ıncı yüzyılda, dönemin sultanı II. Bayezid, Haliç üzerinde yolcuların geçmesi ve eşya nakli için bir köprü yaptırmak istemişti. O dönemde İtalya'da yaşayan ve Osmanlı sultanının köprü yaptırma isteğini duyan Leonardo da Vinci, bu fikri hayata geçirmek istediğini bir mektupla II. Bayezid'e iletmişti. Bu mektubun çevirisi, Topkapı Sarayı arşivlerinde yer alır. Leonardo, kaleme aldığı mektupta, çarkları rüzgârla dönen bir değirmenden ve gemilerin suyunu boşaltmaya yarayan bir tulumbadan söz etmiş, daha sonra Galata ile tarihi yarımada arasında kurulacak bir köprüden bahsetmişti. El yazısını içeren bir köprü taslağını da bu mektupla birlikte gönderen Da Vinci, köprünün altından gemilerin geçmesi için bir de büyük bir kemer tasarlamıştı. Ancak Osmanlı'da Da Vinci'nin bu projesi kabul görmemişti. Leonardo da Vinci, daha sonra Milano Dükası Antonio Sfroza'ya bir mektup kaleme almış, savaşta kullanılabilecek önemli mühendislik bilgileri hakkında şu satırları yazmıştı: 'Savaş araçları yapmakta usta geçinenlerin yaptıklarını artık yeteri kadar gördüğüm için, benim sayın efendim, kimseye taş atmadan, gizlerimi açarak düşüncelerimi anlatmaya çalışacağım: 1. Çok hafif, güçlü, çok kolaylıkla taşınabilir, rahatça kaldırılıp konar köprü sistemlerim var. Düşman köprülerini yıkacak ve bozacak yöntemleri bilirim. 2. Kuşatılan bir yerin hendeklerindeki suyu boşaltmasını; sayısız köprüler, merdivenler ve bunlar gibi savaşla ilgili başka araçlar bilirim. 3. İstenen bir yere hiç gürültü çıkarmadan gitmek için gizli ve dolambaçlı yollar yapmasını bilirim.' 1506'da Milano'ya dönen Leonardo Da Vinci, ilk büyük anatomi kitabını da burada yazdı. Damarların çalışma prensibini anlamak için birçok ceset inceledi. Karaciğer, akciğer ve kusursuz çizimleri onun çalışmalarının ne derece önemli olduğunu gösterir. Kadavralarla olan çalışmalarını Floransa'nın en eski hastanesinin mahzeninde yapan Da Vinci, burada hem daha rahat çalışmış hem de bu faaliyetlerini Vatikan'dan gizlemişti. Çünkü ölüleri parçalaması ve incelemesi dini açıdan hoş görülmüyordu.

Leonardo da Vinci’nin tarihe geçen icatları

DA VİNCİ ÇOK YÖNLÜ BİR BİLİM İNSANIYDI