Mihrimah Sultan’ın az bilinen çeşmeleri

Saray kadınların yaptırdığı çeşmeler arasında ikincisi Kanuni Sultan Süleyman ile Hürrem Sultan'ın kızları olan Mihrimah Sultan'ın yaptırdığı Edirnekapı'da kendi adını taşıyan çeşmedir. Mimar Sinan'ın eseri Mihrimah Sultan Camii yakınında bulunan çeşmenin tam yapılış tarihi belli değildir ancak şu an üzerinde bulunan kitabeden çeşmenin doğal afetlerden etkilendiği ve 1729-1730 arasında Cağalzade İbrahim Bey tarafından yeniden yaptırıldığı anlaşılır. Ayrıca sultanın Arafat Dağı'ndan Mekke'ye döşettiği suyolu da bulunur. Günümüzde Mihrimah Sultan Hamamı önünde yer alan çeşmeye en büyük zararı adeta içine girecek şekilde park eden arabalar vermektedir. Oldukça güzel işlemelere sahip ayna taşı ve toprağa gömülü yalağın olduğu yerde kimi yabani otlar da bitmiştir. Çeşmenin kitabesinden çeşmeyi ilk yaptıranın Kanuni Sultan Süleyman'ın kızı olan Mihrimah Sultan olduğu anlaşılmaktadır. Çeşmenin yapısından ve kitabesinden de anlaşılacağı üzere bir yangın geçiren yapıyı, çeşmenin bağlı olduğu vakfın evladı, yani Mihrimah Sultan'ın ailesinden biri olan Cağalızade İbrahim Bey'in tamir ettirdiği anlaşılmaktadır. 1142'de yeniden inşa ettirilen çeşme Edirnekapı'da Edirnekapı Mihrimah Sultan Camii hamamının önünde yer alır. Sivri kemere sahip olan yapı klasik bir üsluba sahiptir. Kemerin altında bir kitabe ve onun altında bir ayna taşı bulunur. Ayna taşının orta bölümünde bir ağaç motifi ve onun sağ ve solunda birer yaprak motifi yer alırken sağ üst bölümünde ise bir tas boşluğu görülür. Çeşmenin mermer olan teknesi yolun altında kalmıştır ve parçalanmış vaziyettedir. Çeşmenin günümüzdeki durumunun harap olmasında yan tarafında yer alan hamamın oldukça etkisi vardır. Hamama gelen arabalar neredeyse çeşmenin içini park olarak kullanmaktadırlar. Çeşmenin kemer bölümünün altında yer alan ve Antakyalı şair Şehdi Mustafa Efendi'ye ait olan kitabe aşağıdaki gibidir: Duhter-i Sultan Süleyman Mihrümah Sultan kim Klasik bir yapıda inşa edilen çeşme, renkli taşların kullanıldığı bir kemer ile hareketlendirilmeye çalışılmıştır. Çeşmenin en üstünde yer alan korniş ve kemeri çevreleyen palmetler oldukça etkileyici bir görüntü meydana getirmektedir. Kanuni Sultan Süleyman'ın kızı Mihrimah Sultan'ın adına Sultan IV. Mehmed döneminde vakıf gelirleri ile yaptırılan çeşme, Üsküdar Meydanı'nda yer alan Mihrimah Sultan Camii önünde yer alır. Çeşmeyi lotus-palmet desenli bir korniş dolanmaktadır. Klasik üslupta inşa edilen çeşmenin sivri kemeri iki renkli taştan inşa edilmiştir. Sivri kemerin en üst noktasında sağ ve sol yanında rozetler yer almaktadır. Ayna taşının içerisinde dalgalı bir kemer görünümü ve altında bir rozet kabartması yer almaktadır. Lülesi kırık durumda olan çeşmenin önündeki yalağı ve kenardaki setleri zarar görmüş olmakla birlikte kısmen sağlamdır. Ortasında ve kenarında çeşitli bitkisel tezyinatların bulunduğu kitabede yer alan ifadeler aşağıdadır: Habbeza menba'-ı âb-ı hayvân

Mihrimah Sultan’ın az bilinen çeşmeleri

MİHRİMAH SULTAN ÇEŞMELERİ - EDİRNEKAPI