Mimar Sinan'ın küçük şaheserlerinden Hadım İbrahim Paşa Camii

📌İstanbul'un tarihine dair pek çok ayrıntıyı barındıran Silivrikapı, koca Sinan'ın bir eserine de ev sahipliği yapıyordu: Hadım İbrahim Paşa Camii... Sade mimarisiyle dikkat çeken bu cami, Mimar Sinan'ın küçük şaheserleri arasındaydı. İstanbul'daki Mimar Sinan camileri 📌Kanûnî Sultan Süleyman devrinde Anadolu beylerbeyi ve kubbe veziri olan 'Hadım' veya 'Tavâşî' lakabı ile meşhur İbrâhim Paşa, kendi adını ölümsüzlüğe taşıyacak bir külliye inşa ettirmek istedi. Paşa, şanına yaraşacak bir külliyeyi inşa edecek kişinin Sinan'ın ta kendisi olduğunun bilincindeydi. Bu düşüncelerle 1551 yılında Silivrikapı'da Mimar Sinan'a bir külliye inşa ettirdi. 📌Silivrikapı semtinde yer alan külliye cami, açık türbe, hamam, mektep ve çeşmeden oluşuyordu. Ancak bu yapılardan hamam ve mektep yıkılmış günümüze ulaşamamıştı. Külliyenin içinde günümüze ulaşan en önemli eser ise elbette Hadım İbrahim Paşa Camii'ydi. 📌Kanuni vezirleri arasında ahlakı ve saygınlığıyla öne çıkan İbrahim Paşa'nın yaptırdığı bu cami 12 metre çapındaki kubbesiyle mütevazi bir yapı olma özelliğini taşıyor. 📌Küçük bir yapı olmasına rağmen Mimar Sinan'ın eşsiz dehası, İznik'in göz alıcı çini bezemeleri ve kalem işleriyle İstanbul'un en dikkat çekici camileri arasında olmayı başardı. Mimar Sinan'ın eserleri hakkında 33 ilginç bilgi 📌Cami'nin mimari açıdan pek çok ayırt edici özelliği vardı. Türk dini mimarisinde basit ve iddiasız bir tipin temsilcisi olmakla beraber sade ve zarif çizgileriyle görkemini koruyordu. 📌Sade mimari, caminin süslenmesinde de kendisini göstermişti. Ölçülü ve zevkli bir süslemeye sahip olan bu cami, sedef kakmalı kapıları, Türk ağaç işçiliğinin en güzel örneklerini barındırdığı örnekleriyle dikkat çekiyordu. 📌Ayrıca Türk çini sanatının en parlak dönemine denk gelmesinden ötürü cami içerisinde ender rastlanan çinilere rastlamak da mümkündü. 📌Mermerden işlenmiş olan müezzin mahfeliyle minber de taş oyma işçiliğinin güzel örnekleri de camiyi tezyin eden en önemli unsurlar arasındaydı. Silivrikapı Caddesine açılan sol kapı üstünde girift bir sülüs ile iki satır halinde şu kitabe mevcuttur: 'Yaptı ibrahim Paşa bu muallâ camii. Caminin cümle kapısında o dönemde Beyazıt'ta şekerci olan Kandi mahlaslı ünlü şairin kaleminden bir kitabe de mevcuttur. Bu kitabedeki şiir şöyledir: 'Asaf-i pâk din İbrahim, 📌Hadım Paşa Camii'nin, Türk ve İslâm Eserleri Müzesi'nde 1561 yılına ait uzun bir vakfiyesi vardır ki bundan eserin etrafındaki binalar ve evkafı hakkında geniş bilgi edinmek mümkün olmaktadır. 📌Ayrıca bu vakfiyeden yola çıkarak İbrâhim Paşa'nın İsakapısı denilen yerde bir mescid, medrese ve mektepten ibaret diğer bir küçük külliyesiyle Davutpaşa semtinde bir mektebi ve Yenikapı dışında bir kuyusu olduğu öğrenilmektedir. 📌Hayırsever paşa, bütün bunların yanında hayratının bakımı için Rumeli'de pek çok akar ve yer vakfetmiştir. 📌Caminin yanında olan İbrahim Paşa türbesi zamanla yıkıldığından yetersiz bir tamir görmüştür. İçindeki lahdin taşlarında kitâbe bulunmamaktadır. 📌Türbedeki bir diğer özellik ise İbrahim Paşa'nın mezar taşında armut ve meyve tası desenlerinin bulunmasıdır. Bu desenler, Osmanlı sanatında Babür etkisinden izlerine bir örnektir... 📜Kaynaklarda geçtiğine göre İbrahim Paşa, ezan vakitlerine çok özen gösterirmiş ve sadece bu iş için, bir ev vakfetmiş. İçerisine koyduğu kum saatlerini, özel makaralarla hareket ettiren bir kişi, evde devamlı bulunur, ezan saati gelince dikili direklere vurularak, müezzin haberdar edilip, ezanın zamanında okunmasını sağlarmış. Bu masrafların karşılanması için mütevellinin vakıf gelirlerinden karşılanmasını şiddetle tenbih etmiş. Bu kısa hikaye modern zamanda yazılmış bir romanı bize hatırlatır: Saatleri Ayarlama Enstitüsü… Görünen o ki saatleri ayarlama merkezleri, bütün zamanlama planını namaz vakitlerine göre ayarlayan Osmanlı'nın gündelik yaşamının aslında 'en gerekli' kurumlarından biriymiş…

Mimar Sinan'ın küçük şaheserlerinden Hadım İbrahim Paşa Camii

HADIM İBRAHİM PAŞA CAMİİ