Mohaç Meydan Savaşı Tarihi

Mohaç Muharebesi'ni tasvir eden bir minyatür ◾ Savaşın, Mohaç kentine bağlı Satorhely bölgesinde yapıldığı düşünülüyordu ama yapılan incelemelerde bu yerin 1700'lü yıllarda oluşturulduğu belirlendi. ◾ Savaşın yapıldığı Földvar bölgesi bugüne kadar hiç kimse tarafından bilinmiyordu. Bu yüzden savaş alanı ile ilgili son 100 yılda, Mohaç kentinin doğusunda, batısında hatta Hırvatistan'ın bir bölgesinde olduğuna dair 16 teori ortaya atıldı. ◾ Yapılan araştırma sonuçlarına göre Földvar köyünün Borza-Major bataklığı civarında olduğu ve jeofizik incelemelerin bölgede Orta Çağ'a ait büyük bir yerleşim biriminin izlerini gösterdiği ortaya çıktı. Osmanlı Ekonomisine Dair Kavramlar ◾ Hem Türk hem de Macar kaynakları bölgedeki bataklığın savaşta da büyük önem taşıdığını yazdı. O zamanki notlara göre de savaş esnasında birçok askerin buradaki derin bataklığa düşerek hayatını kaybettiğine dikkati çekildi. Savaş bitiminde Macarların Tuna'da Macar filosu bulunduğu için Tuna'ya doğru kaçtığı belirtildi. ◾ Sultan Dördüncü Murat döneminde 1630-31'de, Topkapı Sarayı'ndaki Revan ve Bağdat Köşkü'ne benzer bir şekilde Macaristan'da Mohaç Savaşı Anıtı yaptırıldı. Söz konusu anıtın yerine, efsaneye göre Mohaç Savaşı'nda hayatını kaybeden Osmanlı askerlerinin defnedildiği belirtildi. Endülüs Sözlüğü Mohaç Meydan Muharebesi, Osmanlı'nın Avrupa topraklarında kazandığı en önemli zaferlerden biri.. ◾ Mohaç Meydan Savaşı ile Macar Krallığı sona erdi, Macar topraklarının parçalanmasının ilk adımı atılmış oldu. ◾ Savaşın sebepleri arasında Avrupa'daki siyasî gelişmeler yer aldı. ◾ Belgrad'ı 927'de (1521) Macarlar'dan alan Kanûnî Sultan Süleyman, Orta Avrupa'ya yönelik olarak başlatacağı yeni askerî harekât için burayı bir üs, ileri karakol şeklinde düşünmüştü. Bir sonraki hedefi Macar Krallığı'ydı. Müslüman alimlerin bilim tarihine yön veren uzay çalışmaları ◾ Avrupa'daki siyasî gelişmeler Macar Krallığı'na yönelik politikalarda önemli değişmelere yol açtı. Macar Kralı II. Layoş Osmanlı tehdidi karşısında güçlü müttefikler bulamadı. Macaristan'daki asilzadelerin bir bölümü de II. Layoş'un idaresinden rahatsızdı. ◾ Gerekli hazırlıkları tamamlayan Kanûnî Sultan Süleyman, yanında vezîriâzam ve aynı zamanda Rumeli beylerbeyi olan İbrâhim Paşa olduğu halde İstanbul'dan 11 Receb 932'de (23 Nisan 1526) hareket etti. ◾ Sürekli yağan yağmurların yumuşattığı ağır arazi şartları, kabaran dereler ve sellerle boğuşan ordu, güzergâh planını Semendire (Smederevo) yolu yerine Alacahisar (Kruşevac) yoluna çevirdi. ◾ Morava suyunu geçen padişah Belgrad'a ulaştı ve Ramazan Bayramı'nı burada geçirdi. Batı'nın karanlık sureti ◾ II. Layoş 24 Temmuz'da Tolna'ya gelmiş, 15 Ağustos'ta Osmanlı ordusunun karşılanacağı Mohaç sahrasında ordugâhını kurmuş, askerlerini yerleştirmişti. Macar asilzadelerinin çoğu bir süvari hücumuyla Osmanlı ordusunun dağıtılabileceği inancındaydı. Doğrudan padişahın bulunduğu yere ulaşmanın, böylece zaferi kazanmanın mümkün olacağı kanaati hâkimdi. ◾ Macar ordugâhı ovanın en uygun yerinde bulunuyordu, Osmanlı ordusunun ovaya ulaşacağı güzergâh sürekli yağan yağmurlarla bataklık haline gelmiş, ağır Osmanlı ordusu yürüyüş düzenini bozmak ve yavaş hareket etmek mecburiyetinde kalmıştı. Buna rağmen Macarlar zorlanan ve kıtaları arasındaki bağı kopan Osmanlı ordusu üzerine yürümekte geciktiler. İslam sanatlarında eskimeyen gelenek: İcazetnameler ◾ 29 Ağustos sabahı önde İbrâhim Paşa'nın Rumeli sipahileri ve tüfekçi grubunun bulunduğu kuvvetler olduğu halde yürüyüşe geçen ordu ancak ikindi vaktinden biraz önce Mohaç ovasına hâkim yüksekliklere ulaşabildi. ◾ Buradan Macar ordugâhının karaltısı görülebiliyordu. Akşam olması nedeniyle savaşın ertelenmesine karar verildi ancak Macar alaylarında bir hareketlenme oldu ve âniden saldırıya geçtiler. ◾ Plan uyarınca Rumeli askeri iki yana açıldı, Macar kuvvetleri karşılarında topçu ve tüfekçileri buldular. Yeniçeri tüfekçileri birkaç grup halinde kademeli ve seri ateşle Macar süvarilerini dağıttı. Âni hücumla saldıran Macar kuvvetlerinin başarı şansı pek yoktu, üstelik saldırı sırasında arkadaki kuvvetlerle olan bağları kopmuştu, gerideki yayalar ise bunlara yetişememişti. Bunda biraz da yandan çevirme hareketi etkili olmuştu. Sömürgecilik: Topraklara değil zihinlere pranga ◾ Bütün olumsuz faktörlere rağmen taktik, düzen ve âni değişime hazır bir savaş disiplini içerisinde Osmanlı savaşın galibi oldu. ◾ Çatışmanın yaklaşık iki saat sürdüğü Mohaç Meydan Muharebesi neticesinde Macar Kumandanı Tomori, Borza deresi yakınlarında hayatını kaybetti. Kral II. Layoş kaçarken akşam karanlığının da tesiriyle Csele deresinde boğuldu. ◾ Rûznâmede Osmanlı kaybı bir istinsah hatası değilse elli-altmış kişi olarak gösterilir. Celâlzâde Mustafa Çelebi bu rakamı 150'ye çıkarır. Savaşın sona ermesinin ardından padişah bir gün Mohaç ovasında kaldı ve hiçbir mukavemetle karşılaşmaksızın Budin'e doğru hareket edip şehre girdi (4 Zilhicce / 11 Eylül). İki hafta sonra şehri boşaltıp geri döndü. ◾ Savaş Macar Krallığı'nın sonunu hazırladı. Ortaçağ Macar Krallığı'nın eski toprakları üçe taksim edildi. Avrupa'daki siyaset arenasında Osmanlılar'ın ağırlıklarını hissettirecekleri yeni bir devir bu zaferle başlamış oldu. Osmanlı'nın ilk ticaret okulu: Hamidiye Ticaret Mektebi Kaynak: TDV İslam Ansiklopedisi, Feridun Emecen