Moriskolar kimdir? Endülüs'teki son Müslümanlar

🔸Morisko, Endülüs Emevi medeniyetinin hüküm sürdüğü yıllarda İspanya'da Müslümanlar için kullanılan Moro adına 15. yüzyılın sonlarında '-isco' ekinin ilavesiyle türetilen bir kelimeydi. 'Müslümanlara mensup' veya 'Müslümanlardan geriye kalan kişi' anlamına gelirdi. 🔸Büyük çoğunluğu baskı altında din değiştiren Moriskolar İspanyol kaynaklarında, eskiden beri Hristiyan olan halk ile aralarındaki farkı vurgulamak için 'yeni Hristiyanlar' adıyla da geçer. Tarihin en korkulan lideri Cengiz Han: Moğolların imparatorluk kurma süreçleri 🔸1492 yılında Endülüs Devleti ile İspanya Krallığı arasındaki savaş Gırnata'nın düşmesiyle son buldu. Bu yenilmesinin ardından, burada doğup büyüyen Müslümanlar için zor günler başlamıştı artık. 🔸1502 yılında çıkartılan bir ferman ile Gırnata'da yaşayan Müslümanlar, ya Hristiyanlığı seçecek ya da bölgeden gideceklerdi. Fakat kraliçenin aldığı önlemler bölgeyi terk etmeye mani oluyordu. Fermanla buradaki Müslümanların Hristiyan gibi davranacakları fakat gizlice Müslüman olarak yaşamaya devam ettikleri bir sürecin başlangıcıydı. Bu Müslümanlar için genellikle Moriscos (Moriskolar) ismi kullanılmaya başlandı. 🔸 Moriskolar, yüzeysel olarak Hristiyanlığı benimsemiş olsalar da gizlice İslam'ı uygulamaya devam ettiler. Bu durum, İspanyol yönetimi tarafından hoş görülmedi ve Moriskolara karşı baskılar arttı. 🔸 Kilise ve Engizisyon Mahkemesi, Moriskoları din değiştirmeye zorlamak için çeşitli yöntemler kullandı. Camiler kapatıldı, Arapça yasaklandı ve Moriskolar geleneksel kıyafetlerini giymekten men edildi. Hatta dinlerini gizlice uygulama şüphesiyle birçok Morisko tutuklandı, işkence gördü ve idam edildi. Ayrıca, çocuklar sünnet ettirilmeyecek, kilise çanları çalarken veya rahipler sokaklardan geçerken saygı ifadesi olarak sarıklar çıkarılacak ve diz üstü çökülecek, kadınlar, İslami kıyafetlerini terk edeceklerdi. Mısır Piramitleri nasıl yapıldı? 🔸Bu kararlara uyulup uyulmadığını kontrol etmek amacıyla başta Gırnata ve Belensiye olmak üzere Moriskoların topluca bulundukları yerlerde Ortaçağ'ın en karanlık uygulaması olan engizisyon mahkemeleri kuruldu. 🔸Bir Morisko'nun Ramazan ayında gündüz vakti kendisine sunulan yemeği yahut herhangi bir günde domuz etini yememesi, cuma günü temizlik yapması veya evini kilitlemesi, çocuklarına Müslüman kültürüne ait isim vermesi, Arapça konuşması, ağzından 'Allah', 'Muhammed' lafızlarından birinin çıkması ve yatak odasında haç bulundurmaması gibi sebepler engizisyon mahkemesine sevki için yeterliydi. 🔸1505 senesinde II. Bayezid, Endülüslülerin yardım taleplerine cevap olarak Kemal Reis'in kumandasında bir donanmayı Akdeniz'e gönderdi. 🔸 Kemal Reis, İspanya kıyılarını vurduktan sonra, bir grup Endülüslü Müslümanları kurtarıp Kuzey Afrika ve İstanbul'a taşınmalarını sağladı. TARİHE YÖN VEREN MEDENİYET: ENDÜLÜS 🔸 Osmanlı'nın meşhur denizcileri Kemal Reis ve Barbaros Hayreddin Paşa sonraki yıllarda da İspanya'dan kaçmak isteyen çok sayıda Müslümanı Kuzey Afrika'ya taşıdı. 🔸 Barbaros, 70 bin civarındaki Endülüslü Müslümanı Kuzey Afrika'ya özellikle de Cezayir'e taşıdı. Turgut, Piyale ve Salih reisler gibi Osmanlı denizcileri de İspanya kıyılarına pek çok sefer düzenleyerek çok sayıda Endülüslü Müslüman'ı Kuzey Afrika'ya taşıdı. Girit Kuşatması'nın 24 yıl sürmesinin sebepleri 🔸Osmanlı Sultanı I. Ahmed, İngiltere Kralı I. James'e, Fransa kral nâibesi Maria de Medici'ye ve Venedik doçuna birer mektup göndererek ülkelerine gelen Moriskolara iyi davranılmasını ve onların Osmanlı topraklarına gönderilmesinin sağlanmasını söyledi. 🔸Cezayir ve Tunus Beylerbeyilerine de Moriskoların himaye altına alınmasını emreden fermanlar gönderdi. Böylece göçmenler devlete ait topraklara yerleştirildi. Beş yıl vergiden muaf tutuldu ve denizcilikten anlayanları donanmada istihdam edildi. 🔸 1609 yılında Kral III. Felipe, Moriskoların, üzerlerindeki tüm baskılara rağmen Hristiyanlaşmadıkları için tüm Moriskoların İspanya'dan sürgün edilmesini emretti. 🔸 Bu karar, Moriskolar için büyük ve yeni bir trajedinin de başlangıcıydı. Yaklaşık 500.000 kişi evlerini ve topraklarını terk etmek zorunda kaldı. Attila'nın Avrupa'ya yayılan hükümdarlık süreci 🔸 Moriskolar, Fas, Cezayir ve Osmanlı İmparatorluğu gibi farklı ülkelere göç ettiler ve çoğu zamanla asimilasyona uğradı. 🔸 Ancak, bazı Morisko toplulukları kimliklerini ve kültürlerini korumayı başardı. Bugün hala Fas'ta, Cezayir'de ve Tunus'ta Morisko kökenli topluluklar yaşamaktadır. 🔸 Sürgün edilen Moriskolar, kısa sürede ziraat, ticaret, zenaat, sanat, ilim ve edebiyat alanlarında kendilerini ispat ettiler ve Kuzey Afrika ipek böcekçiliğini ve ipek imalâtını geliştirdiler. 🔸Osmanlı Devleti, Endülüslü Müslümanları için mümkün olanı hiçbir dönemde yapmaktan geri durmadı. Bugün Moriskoların adlarının hala anılmasında Osmanlı'nın yardımelinin önemi büyüktür. Osmanlı İmparatorluğu'nun en zor 50 yılı

Moriskolar kimdir? Endülüs'teki son Müslümanlar

Morisko adı nereden gelir?