Osman Turan'ın Selçuklular Tarihi ve Türk İslam Medeniyeti kitabından alıntılar

'Müziğin rûh üzerinde bu tesirini hesap eden Türkler Edirne Dârüş-Şifâ'sında aklî hastaları konser ile tedâvi ediyorlardı. Osmanlı müziğinin yükselmesinde tekkeler çok büyük rol oynadı. Nitekim Avrupa'da da kilise aynı tesire sahip bulunuyor; buna mukabil, şeytanî tesirleri izâle maksadıyla akıl hastalarını döğüyorlardı.' Osman Turan Selçuklu'nun kadim başkenti: Konya 'At, Türkler arasında destânî bir varlık olmuş ve bir at kültü doğmuştu. Nitekim destânlarda ve Orhon kitâbelerinde at alelâde bir mahlûk değildir; hanların ve kahramanların atlarına ait isimler bize kadar gelmiş ve onların hayatlarına karışmıştır.' Osman Turan Selçuklu medreseleri hakkında 10 bilgi 'Türkistan müsbet ilimler yanında yetiştirdiği tefsir, hadîs, fıkıh ve kelâm âlimleri ile de İslâm medeniyetinde müstesna bir mevkî işgal eder. Eski birçok din ve kültürlerin kaynaştığı Mâverâünnehir'de büyük din âlimleri sâyesinde İslâmiyet ve İslâm medeniyeti kuvvetleniyordu.' Osman Turan İslam sanatında zirve: Selçuklu çinileri 'Müslüman medreselerine gelen papaz ve lâik Hıristiyanlar oradan aldıkları ilimleri memleketlerine götürüyorlardı. Bu sebeple İbn Rüşd, Müslüman şarktan fazla Hıristiyan garpta tesir etmiş ve orada doğan Averroisme (İbn Rüşdcülük) felsefe cereyanı papaların tâkip ve tekfirlerine rağmen Kilisenin tahakkümünde ve Skolastik'i sarsmakta birinci derecede rol oynamıştır.' Osman Turan Orta Asya'nın mavi kubbeli incisi: Semerkant 'Türklerin İslâmlaşması ile uyanan ümitler yalnız Hazreti Peygamber'in hadîsleri, evliyâ kerâmetleri ve nücûmî kehânetlere dayanmıyor; aynı zamanda Müslümanların eskiden beri Türkleri iyi tanımaları neticesi idi.' Osman Turan Selçuklu döneminden miras kalan 3 şifahane 'Romalılar çamaşır kullanmadıkları zamanlarda Türkler gömlek giyiyordu.' Osman Turan Vakıf kültürünü Anadolu'ya taşıyan medeniyet: Selçuklu fikriyat 'Selçuklu sultanları, melikleri, beyleri ve hâtûnlarının âlimlere, din adamlarına, şâir ve sanatkârlara gösterdikleri saygı, onlara kurdukları müesseseler ve yaptıkları ihsanlar hayrete şâyân bir derecede ve kendi kudretleri ile mütenâsip bir seviyede idi.' Osman Turan Selçuklu'nun başarılı veziri Nizamülmülk'ün Haşhaşilerle mücadelesi 'Türkçenin devlet işlerinde ilk defa kullanılması, uçlarda kurulmuş Beyliklerde gelişen kültürel faaliyetlerin bir neticesi olarak, Osmanlılara aittir.' Osman Turan Selçuklu tarihi hakkında bilinmesi gereken terimler 'Halîfe M u'tasım (833-842) zamanında halifelik ordusunun esasını Türkler teşkil ediyor; Sâmerrâ şehri onlar için kuruluyor ve çeşitli gazalardan zaferlerle dönen Türkler çok seviliyordu.' Osman Turan Selçuklu döneminin önemli 3 edebi şahsiyeti 'Bîrûnî ilk defa kürenin mesâhasının nasıl ölçülebileceğini keşfetmiş; bu hususta müstakil bir eser yazmış idi. Bu büyük Türk-İslâm âlimi birçok tetkikleri ve keşifleri arasında arziyat (géologie) ilminin kurucusu olarak da mümtaz bir mevki alır.' Osman Turan Selçuklu mirası Susuz Han hakkında tarihi detaylar 'XII'inci asırdan itibaren çifte-başlı Selçuk kartalı, çeşitli hayvan kabartmaları, at üstünde kuş avlayan insan şekilleri Mardin ve Diyarbekir surlarında, Erzurum türbelerinde, Divriği Ulu-câmiinde görüldüğü üzere dinî binâlarda dahi yapılmıştır. Alâeddin Keykubâd Konya surlarını inşâ ederken, surlar üzerinde, bir yandan Kur'an âyetleri nakşedilmesini, bir yandan da 'mimar ve ressamlar'a kabartma tasvir ve heykeller (temâsîl) yapılmasını emretmiştir.' Osman Turan Ahlat Selçuklu Mezarlığı hakkında 10 tarihi bilgi 'Türkler Türkistan 'ın garbinde İslâmiyeti kabûl ederken Uygurlar da Şâmânîlikten sonra Mani, Buda, Hıristiyan ve İslâm dinlerine giriyor ve bütün cemaatler bir arada giriyorlardı.' Osman Turan Selçuklu döneminde yetişen alimler 'İşte Selçukluların ilmi ve İslâmiyeti korumak ve yükseltmek maksadiyle teşkilâtlandırıp İslâm dünyasına yaydıkları medreseler de Mâverâünnehr'de bu sûrede başlamıştı. İslâm müellifleri Selçuklulardan önce medrese yoktu derken, bu müesseselerin diğer İslâm ülkelerinde mevcut olmadığını ve bu derece geniş bir teşkilâta sahip bulunmadıklarını ifâde etmiş olurlar.' Osman Turan Selçuklu Hanı Sultan Sencer'in hocası Yusuf Hemedani 'Türklerin imparatorluk ve azamet duyguları, cihan hâkimiyeti şuûru Selçuk mimarîsine şekil ve husûsiyet veren ihtişam ve zerâfetin menşeini teşkil eder. Çadır şeklinde kubbeleri ile türbeleri Türk sanatının en mühim âbideleri olup göçebe rûhunun akislerini gösterir.' Osman Turan Selçuklu'nun başkenti Konya'nın ilk medresesi: İplikçi Camii 'Gök-türklerin olduğu gibi Müslüm an oluncaya kadar Oğuzların ve diğer Türk kavimlerinin tek bir Tanrı'ya inandıklarını da kâfi olarak biliyoruz. Nitekim Kunlar'dan başlamak üzere Şâmânî olan Türkler tek Tanrı yanında başka bir şeye tapmadıkları malûm olduğu için putperestlik Uygurlara aiddir.' Osman Turan Selçukluların dini ve ilmi faaliyetleri 'Zira Karagöz, orta oyunu ve kukla gibi sahne san'at ve oyunları kadîm Orta Asya'da, Türk-İslâm dünyasında ve Osmanlı imparatorluğu ülkelerinde ne kadar yaygın bulunduğunu ve yaşayan dil ve edebiyatın da ne derece malı olduğunu biliyoruz. Bu sahne san'atları modern bir tiyatro hâline gelmemiş ise de Türk zekâsı, kültürü ve cemiyet hayatında çok mühim bir rol oynamış veya millî rûh ve san'at ihtiyacını nasıl aksettirdiğini göstermiştir.' Osman Turan Selçuklu tarihinin merkezi: Alaaddin Cami 'Oğuzlar Sir-derya boylarında İslâmiyeti kabul ettikleri ve bilahare yabguları da bu dine girdikleri zam an Büyük Türk muhâceretinin baskısı ile Şâmânî Türk kavimleri gibi Tuna havzasına kadar uzanmış; nihâyet Balkanlara ve Orta-Avrupa'ya kadar yayılmışlardır.' Osman Turan Orta Doğu'da kurulan ilk Türk şehri: Samarra 'Kâğıdın Semerkand'da yapılması ve bütün İslâm dünyasında yayılması medeniyet tarihi bakımından şüphesiz çok mühim bir inkılâp oldu.' Osman Turan Selçuklu'nun önemli bilim adamı Bedi el-Usturlabi kimdir? 'İslâmların geldiği ve İslâm medeniyetinin henüz kurulmadığı zamanlarda Türkistan 'da, devrine göre, ileri bir medeniyet mevcut idi.' Osman Turan Selçukluların yemek kültürü nasıldı? 'Sicilya'yı istilâ eden Normanlar orada İslâm medeniyeti üzerinde hüküm sürmek ve adada ileri Müslüman halkı muhafaza etmek sûretiyle akıllı hareket ettiler.' Osman Turan Selçuklu'nun kadim başkenti Konya'daki tarihi eserler