Osmanlı ekonomisine dair kavramlar

◾ Hazinenin gelir ve giderlerinin gün gün tutulduğu defterlere Ruznamçe-i Evvel denilmiştir. Diğer kalemlerden gelen tahvil adı verilen tezkireler defterlere eklenmiştir. ◾ Bu şekilde kopuk olmayan bir iktisat sistemi ve arşivi oluşmuştur. Ruznamçeler her ay kontrol edilerek düzen içerisinde tutulurdu. Osmanlı Denizcileri ◾ Osmanlıların 17. yüzyılda artan savaşların giderlerini karşılama ihtiyacı neticesinde oluşan bu sistemde mukâtaa olan mülk bugünkü tabir ile açık artırmaya çıkarılırdı. ◾ Burada temel amaç halktan vergi alamamak yerine ömürlük vergi sistemine geçerek Osmanlı maliyesini içinde bulunduğu zor durumdan kurtarmak ve Devlet-i Aliyye'ye rahat bir nefes aldırmaktı. Osmanlı Sarraflığı ◾ Tüccar anlamına gelen kelime, Osmanlı ekonomisi için çok önemlidir. Osmanlılar her milletten tacirlere limanlarını açarak ülkenin coğrafi artılarından faydalanmaya çalışmışlardır. ◾ Doğu ile Batı arasındaki köprü görevine önem veren Osmanlı padişahları tacirleri koruyup kollayarak geniş bir coğrafyada ekonomik faaliyetleri canlı tutmaya ihtimam göstermişlerdir. Müslüman Âlimlerin Uzay Çalışmaları ◾ Osmanlılarda vergi gelirlerine verilen genel isimdir. Devlet arazilerinin özel şahıslara kiralanması anlamına gelen mukâtaa zaman içerisinde değişime uğrar. ◾ Hazineye bağlı bir kurum haline gelen mukâtaa zaman içerisinde vergi gelirlerinin tamamını ifade etmek maksadıyla kullanılan genel ve kapsayıcı bir ifadeye dönüşür. II. Abdülhamid'in fotoğrafları ile Osmanlı Sarayları ◾ Osmanlı'nın tedavüldeki tüm madeni paraları Topkapı Sarayı'nın içinde bulunan Darphane-i Hümayun'da basılmıştır. Tanzimat Fermanı'nın ilanından evvel Osmanlı Devleti'nin kâğıt parası yoktur. Madeni paralar üç kısma ayrılır. Bunlar; ➡ Altın ➡ Gümüş ➡ Bakır Osmanlı Saray Törenleri ◾ Dünyanın en büyük çarşısıdır. 1460 yılında Fatih Sultan Mehmet'in yaptırdığı yapı ile başlayan çarşı bugün dahi önem kaybetmeden varlığını sürdürür. ◾ Kapalıçarşı, Osmanlıların ekonomik kimliğinin ve ekonomisinin canlı kalmasını sağlayan dev bir mekanizma olarak tanımlanmış, düzenlenmiş, inşa edilmiş, gelişmiş ve günümüze kadar gelmiştir. 15 Maddede Kapalıçarşı ◾ Osmanlı İmparatorluğu gerek ülkesinin maddi menfaati gerekse de siyasi çıkarları için çeşitli ülkelere kapitülasyon adı verilen, ticari imtiyazlar verdi. Bu kapitülasyonlar yabancı tacirlerin ülkemizde daha rahat iş yapma hakkına sahip olması demekti. ◾ Ancak bu ahidnameler iki taraf arasında yapılmış bir antlaşma statüsünde olmayıp tek taraflıydı. Bu tür ticari imtiyazlar ancak 1718'de Avusturya ile yapılan Pasarofça Antlaşması'ndan sonra iki taraflı olmuştur. İlk matbaamız hakkında detaylı bilgi almak için tıklayın ◾ Osmanlı Devlet sisteminde devlete ait arazilerin işlenmesi hususundaki kavramdır. Orduyu desteklemek ve tarımsal üretimi sağlamak Timar sisteminin en önemli özellikleridir. ◾ Bu sistem sayesinde Osmanlılar zirve dönemini yaşamıştır. Sistemde bozulmaların başlaması ile beraber devlet duraklama ve peşinden çöküş devrine girmiştir. Sömürgecilik nedir? ◾ Ödeme anlamına gelen cizye, İslam devletlerindeki gayrimüslim erkeklerin ödemek zorunda oldukları vergidir. Cizye karşılığında zimmilerin can ve mal güvenlikleri devlet tarafından karşılandığı gibi aynı zamanda askerlikten de muaf tutulmuşlardır. ◾ Kur'an-ı Kerim'de Tevbe suresi 29. ayette, 'Ehl-i kitap'tan Allah'a ve âhiret gününe inanmayan, Allah ve resulünün yasakladığını yasak saymayan ve hak dine uymayan kimselerle, yenilmiş olarak ve kendi elleriyle cizye verinceye kadar savaşın.' Buyrulur. Cizye vergisi ayet ile sabittir. Tevbe Suresi 29. Ayeti ve mealini okumak için tıklayın Arife Tahtı nedir? ◾ Osmanlılarda arazi kayıtlarını içeren defterlerin bağlı olduğu kuruma Defterhane denirdi. Defter Emini de bu kurumun başındaki kişidir. Bu görevin Osmanlıların ilk ihdas ettiği görevlerden biri olduğu düşünülmektedir. Hamidiye Ticaret Mektebi ◾ Istılahta topraktan alınan zekât anlamına gelen öşür, ekonomi için önemli bir harcırahtır. Onda bir kelimesinden türeyen öşür, İslam hukukunda topraktan alınan zekâtı ifade eder. Bu vergi ayrıca aşar vergisi olarak da meşhurdur. Osmanlı Kuleleri hangi işlevlerde kullanılırdı? ◾ Devletin gelirlerinin toplandığı yere hazine denir. Osmanlı hazinesi ikiye ayrılır. Bunlar iç hazine anlamına gelen Hazine-i Hassa ve dış hazine anlamına gelen Hazine-i Amire'dir. Osmanlı'da Bayram Şenlikleri ◾ Bu hazine vergi gelirlerinden elde edilir. Aynı zamanda adı dış hazine olan bu kurumdan 'Defterdar' sorumludur. Divan-ı Hümayun toplantılarında açılan Hazine, toplantı çıkışında Sadrazam tarafından bizzat mühürlenirdi. Osmanlı sultanlarına kılıç kuşandıran 3 âlim ◾ Bu hazineye iç hazine de denir. İç hazine padişahın şahsi hazinesidir. Camiler, hamamlar, külliyeler ve sürre alaylarının masrafları bu hazineden karşılanırdı. Uzayan savaşlar sebebiyle İç Hazine'den Dış Hazine'ye zaman zaman aktarım yapılmıştır. Gureba Hastanesi nedir? ◾ Osmanlı maliye sisteminin en üstünde bulunan rütbedir. Günümüzdeki Maliye Bakanlığı'na denk gelir. Ekonominin başı olmasının yanında defterdar, devletin en üst düzey organı olan Divan-ı Hümayun'da da bulunur. Bu da defterdarlığın siyasi gücünü gösterir. Osmanlı Tarih Yazıcılığında bir Çığır: Kemalpaşazade

Osmanlı ekonomisine dair kavramlar

Rûznâmçe nedir?