Osmanlı müziğine 28 yıl hizmet eden Donizetti Paşa

Hayatı 📌Giuseppe Donizetti, 6 Kasım 1788'de İtalya'da dünyaya geldi. 28 yıl boyunca Osmanlı Devleti'ne hizmet verdi. Kendisine 'Paşa' unvanı verilen Donizetti, hükümdarın kurduğu modern ordunun bando teşkilatını hayatı boyunca yönetti ve ikinci vatanı olarak gördüğü İstanbul'da 12 Şubat 1856 tarihinde hayatını kaybetti. Avrupalı müzisyenlerin Osmanlı'yı anlattığı operalar 📌 Müzisyen bir aile içinde büyüyen Donizetti, Bergamo'da amcası Carini Donizetti'den flüt dersleri aldı. İlk müzik derslerini için Bergamnoi'da yeni açılan Lezioni Caritatevoli di Musica adlı okula devam etmek istedi ama 17 yaşında idi ve yaşının büyük olması nedeniyle konservatuvarlara kabul edilmedi. 📌 1808'de 20 yaşında iken Napolyon Bonapart'ın Fransa ordusuna kayıt oldu. Fransa ordusunda 1808-1813 arasında asker olarak Avusturya ve İspanya seferlerine katıldı. 1813'te Cenevre'de 'Elba Adsai Taburu Bandosu'na girdi. 📌 1814 Napolyon Elba adasına sürüldüğünde onunla birlikte Elba'ya gitti. Napolyon Mart 1815'te Fransa'ya dönüp tekrar imparator olarak hüküm sürmesi döneminde bando şefi olarak Napolyon'un yanında idi. Napolyon'un 19 Haziran,1815'de Waterloo Muharebesi'nde yenilmesinden sonra Fransa ordusundan ayrıldı. Ardından Sardınya-Piyemonte Krallığı ordusunun 'Reggimento Provinciale Casale' alayına bando üyesi olarak katıldı, 1821'de bu alayın müzik direktörü ve bando şefi oldu. Napolyon'un Doğu düşlerini sona erdiren Osmanlı karşısındaki büyük hezimeti 📌 Osmanlı İmparatorluğu'nda yeni kurulan Mızıka-yı Hümayun adlı saray bandosunun şefi olmak üzere İstanbul'a davet edildi. Osmanlı sultanı II. Mahmut, Vakayı Hayriye adı ile Yeniçeri Ocağı'nı kaldıran reform yaptı ve eski orduyu dağıttı; yerine kurduğu yeni ordu (Asakir-i Mansure-i Muhammediyye) ile birlikte modern askeri eğitim programı uygulamaya başladı. Bu dönemde Mehter eğitimi için Mehterhane ve Mehter tipi askeri müzik sistemi yeni ordu için yetersiz ve uygunsuz görülüp kaldırıldı; Mızıka-yı Hümayun adlı yeni bir saray bandosu kuruldu. Franz Liszt, Osmanlı sultanına neden hayrandı? 📌 Koca Hüsrev Mehmed Paşa, Fransa ve Sardinya ordusunda bando şefliği deneyimi olan Giuseppe Donizetti'yi bu görev için davet etti. Sultan II. Mahmut'un daveti ile İstanbul'a gelen Giuesppe Donizetti 17 Eylül 1828'de görevine başladı. Donizetti İtalya'dan gemi ile gelirken Batı Avrupa tipi bir askeri bando için gerekli müziksel çalgıları da birlikte getirdi. 📌 Ayrıca yanında askeri bando deneyimi olan ve müzik öğretmenliği yapacak kabiliyetli birkaç İtalyan da geldi. İstanbul'a varınca ilk iş olarak askeri bando Mızıka-yı Hümayun'u yapılandırdı ve bir ay içerisinde padişaha ilk konserini verecek hale getirdi. Osmanlı'nın bestekâr padişahları 📌 Bundan sonraki 28 yıl boyunca Osmanlı Devleti'nin hizmetinde çalışan Giuseppe Donizetti'ye 1841'de miralay (albay) ve daha sonra mirliva (tuğgeneral) rütbesi ile 'Paşa' unvanı verildi; hükümdarın kurduğu modern ordunun bando teşkilatını ölümüne kadar yönetti. İstanbul, Donizetti için ikinci bir vatan olmuş ve 12 Şubat 1856'da ölene dek İstanbul'da yaşadı. 📌 Sultan Abdülmecid tarafından Paşa unvanı ile taltif edilen Donizetti'nın çalışmaları sadece askeri bando kurulması ile sınırlı kalmadı. Bazı Klasik Türk Müziği eserlerini Klasik Batı müziği sistemine uydurarak çok sesli hale getirdi. Türk musikisi makamlarını kullanarak bazı eserlerin bestelemesini yaptı. 📌 Sarayda Osmanlı hanedan ailesinin fertleri ve harem halkına (örneğin Sultan Abdülmecid, Dürrinigar Kalfa) müzik dersleri verdi. Türkiye'de Batı müziğinin öğretimi ve kurumlaşması için gayet ciddi çabalar sarf etti. Yetiştirdikleri arasında Nacib Paşa, Hacı İbrahim Paşa, Süleyman Paşa, Neşet Paşa, Miralay Halil Bey, Kaymakam Atıf Bey ve Dürrinigar Kalfa gibi Türk müziğinin sonraki gelişmelerini ilerleten öğrencileri vardı. 📌 Müzik alanında yaptığı başarılı çalışmalar dolayısıyla Sultan II. Mahmut tarafından 'İftihar'; Sultan Abdülmecid tarafından 'Mecidi' ve Fransa tarafından 'Légion d'honneur' nişanları ile ödüllendirildi. Donizetti Paşa, Pera'da (Beyoğlu ve çevresinin eski adı) her yıl düzenlenen İtalyan opera gösterilerini destekledi, sarayda konserler düzenledi ve İstanbul'u ziyaret eden Franz Liszt, Parish Alvars ve Leopold de Meyer gibi zamanın önde gelen virtüözlerine ev sahipliği yaptı. 📌1848'de İstanbul'u ziyaret eden Lizst Sultan Abdülmecid'e sunmak üzere Grande Paraphrase de la marche de Donizetti composée pour Sa Majesté le Soultan Abdül Mejid-Khan adlı bir beste yaptı ve bu bestenin notaları 1848'de Berlin'de basılıp yayımlandı. Donizetti'nin cenazesi, ölümünden sonraki üç hafta boyunca Beyoğlu'ndaki Santa Maria Kilisesi'nde muhafaza edildi ve 6 Mart 1856'da Santa Esprit Kilisesi'nin mezarlığına nakledilerek defnedildi. Müziğin dahi ismi Çaykovski'nin Osmanlı anıları 📌Donizetti Paşa'nın II. Mahmut için bestelediği marşın adı; 'Mahmudiye Marşı'dır. 11 yıl boyunca Osmanlı Devleti'nin marşı olarak çalındı. Bu marşın yanı sıra II. Mahmut'un ölümünden sonra tahta çıkan oğlu Sultan Abdülmecid için bestelediği 'Mecidiye Marşı' da 1839'dan itibaren 22 yıl boyunca Osmanlı Devleti'nin marşı olarak çalındı. Güftesi bulunan ilk resmi Osmanlı marşı; Hamidiye

Osmanlı müziğine 28 yıl hizmet eden Donizetti Paşa

DONİZETTİ PAŞA KİMDİR?