Osmanlı ordusunda kullanılan silahlar

📌Osmanlı'yı sanayi hususunda eleştirenler, bu ihtişamlı imparatorluğun bir tüfek dahi imal edemediğini söylüyorlardı. Oysa durum gerçekten böyle miydi? Osmanlı ordusu 16. ve 17. yüzyıllarda mütevazı ancak mütemadiyen bir gelişmeyi sağladı. İmparatorluk esnek ve pragmatik olduğu için bu durum genişlemeyi ve teknolojik aktarımı kolaylaştırıyordu. Osmanlılar, 15. yüzyıldan itibaren Batılı düşmanlarının wagenburg denilen savaş arabalarından yararlanıp, top ve tüfek gibi yeni kullanılmaya başlanan silahlara adapte olduğu gibi, onlara karşı manevralar hazırlamıştı. Osmanlı'nın silahları Batı'dan üstündü 📌Osmanlı İmparatorluğu 16. yüzyılda kendi ürettiği ateşli silahlarla savaş arabalarını, süvarileri ve piyadeyi koordineli kullandığı için Doğu ve Batı ordularına karşı büyük bir üstünlük kurmuştu. 📌16. yüzyılda Osmanlı, Afrika'dan Endonezya'ya, Hindistan'dan Çin'e kadar birçok ülkeye askeri teknoloji satışı yapmıştı. Peki, Osmanlı ordusunda kullanılan silahlar nelerdi? 📌Gürz, topuz veya bozdoğan, düşmanı yaralamak ve zırhını parçalamak amacıyla yakın çatışmada kullanılan, üzerinde boğumlar olan ve bir ucu öbüründen çok daha kalın bir silahtır. 📌gürzlere ilk defa, 11. ve 12. yüzyıllara ait Gazne sarayındaki mitolojik muhafız figürlerinin ellerinde rastlanır. 📌Tarihte demir, bakır, pirinç veya bronzdan yapılıyordu. Piyadelerin kullandıkları daha hafifti. Sultan Alparslan, Malazgirt Savaşı'nda hem kılıç hem de gürz kullanmıştır. Sultan IV. Murad'ın 200 okkalık gürzleri kullandığı söylenmektedir. Osmanlı silah sanayisiyle tarihe damga vurdu 📌Ateşli silâhların îcâdından önce kullanılan altı dilimli bir savaş âletidir. 📌Gürzlerle beraber 11. ve 12. yüzyılda yaygın olarak kullanılmıştır. 📌'Şeşper' de gürzlerin bir türüdür. 📌Türkler, Farsça'da 'altı kanat' anlamına gelen şeşperin yanı sıra 'dilimli topuz' adını da verdikleri bu silâhı bazan yedi-dokuz dilimli yapmışlardır. 📌Osmanlı hükümdarları idareleri altında bulunan Kırım hanlarına, Eflak, Boğdan ve Erdel beylerine topuz ve şeşper ihsan ederlerdi. Ömer Seyfeddin'in ünlü 'Topuz' hikâyesi bu konuyu işlemektedir. 📌Zırhlı ve düşmanla göğüs göğüse savaşta kullanılan bir harp aletine de kamçı denmektedir. 📌Bu kamçı, yarım metre uzunluğundaki demir çubuğun ucuna tutturulmuş bir zincire bağlı birçok dikenli gülleciklerden meydana gelir. 📌Aynı zamanda 'kamçı topuz' adı da verilen bu gülleciklerin ağaçtan bir sapı vardır. Birinci Dünya Savaşı'nda rakamlarla Osmanlı ordusu 📌Koçbaşı, genellikle birkaç kişi tarafından elde taşınarak; vurarak kapı kırmaya, aralamaya ya da duvar yıkmaya yarayan silahtır. 📌Koçbaşı antik dönemlerden günümüze ulaşmış bir alettir. 📌Geçmişte düşman ateşinden korunmak için kulübeye benzer tahta korunaklar içerisinde asılı olarak taşınan varyasyonları da kullanılırdı. 📌Günümüzde çoğunlukla metalden yapılmış koçbaşları güvenlik ve acil durum servisleri tarafından kullanılmaktadır. 📌Mızrak; tahta saplı, sivri uçlu, avcılıkta ve savaşta kullanılan antik bir silahtır. Ucundaki sivriltilmiş sert uç (taş, kemik, ateşte sertleştirilmiş ahşap ya da metal), tahta sapa eklenmiştir. Uzun ince silahlar arasında en yaygını mızraktır ve uzun mızrak, kargı, teber gibi silahların da atası olarak nitelendirilir. 📌Günümüzden 30 bin yıl önce bulunduğu tahmin edilmektedir. 📌Osmanlılar, Orta Asya Türk kültürüne bağlı kalarak mızrakların uç kısmına 'perçem' denilen ve yeniçeri ortalarına göre renkleri değişen kumaş veya kıl püsküller takarlardı. 📌Osmanlı mızrakları arasında temreninin altında sağa sola açılan iki eğri bıçağa sahip olanlar dikkat çekicidir. Osmanlılar'da mızrak aynı zamanda devlet büyüklerince taşınan silâhlar arasında yer alıyordu. Kısa bir mızrak çeşidi olan harbe piyadeler ve kapıkulu süvarileri tarafından kullanılırdı. 📌Kargı, metalik sivri bir uç ile uzunluğu 3 m'den 6 m'ye kadar değişen ağır bir tahta saptan oluşan piyade silahıdır. 📌Antik çağlardan beri kullanılmakta olan kargılar süngünün çıkmasıyla kara savaşlarında ortadan kalkmış fakat borda bordaya çarpışılan gemi savaşlarında 19. yüzyıla değin kullanılmıştır. Kargı Osmanlı ordusunda da kullanılmakla birlikte fazla yaygın bir silah olmamıştır. 📌Düşmana atılmak üzere yapılmış ucu demirli, sert tahtadan kısa mızraktır. 📌Türklerin Orta Asya'dan itibaren kullandığı bilinmektedir. 📌Sulh zamanlarında talim mahiyetinde yapılan karşılaşmalara cirit oyunu denirdi. Türklerin makbul bir sporu idi. Muhakemetü'l-Lügateyn'de geçen ordu teşkilatına ait terimler 📌Kısa mızrak tarzında bir nevi silâh çeşididir. 📌Eskiden 'Köylü' adı verilen yangın habercisinin taşıdığı ucu demirli değneğe de harbe denilirdi. Eski tüfekleri doldurmağa mahsus demirden yapılmış âlete de 'tüfek harbisi' adı verilirdi. 📌Süngü, bıçak, kılıç veya sivri bir silahtır. 📌1640 yılına doğru icat edilmiştir. 📌Tüfek, misket tüfeği veya benzeri bir ateşli silahın namlu ucuna uyacak şekilde tasarlanmıştır. 📌Özellikleri mızrak olarak kullanılmasına izin verir. 📌17. yüzyıldan I.Dünya Savaşı'na kadar, piyade saldırıları için birincil silah olarak kabul edildi. Bugün, yardımcı bir silah veya son çare silah olarak kabul ediliyor. 📌Külünk, taşları, kayaları parçalamakta kullanılan ucu sivri kazma Osmanlı'da kullanılan savaş aletlerinden biridir. Osmanlı askeri teşkilatı ile ilgili kavramlar 📌Kılıç, tarih boyunca birçok uygarlık tarafından kullanılmış, metal veya başka malzemelerden yapılmış çeşitli boyutlarda olabilen, keskin kenarlı, sivri uçlu, delici ve kesici olan ateşsiz silahtır. 📌Bazı kaynaklara göre kılıç, modern ateşsiz silahların atasıdır. 📌Taberî, kılıcı İran'ın efsanevî hükümdarı Cemşîd'in icat ettiğini söyler. 📌Tarih boyunca birçok uygarlık kendi kültürlerine özgü kılıçlar yapmıştır. Bunlara örnek olarak, Romalılar tarafından kullanılan gladius, Japonlara özgü katana ve Türklere özgü yatağan sayılabilir. Osmanlı kılıçları genelde eğri, ilk İslâm kılıçları gibi çift ağızlı düz, yılankavî, miğvel, yatağan ve pala olmak üzere değişik tiplerdedir. Asıl Türk kılıcı denilen eğri kılıçların en eski örneklerinden biri Fâtih Sultan Mehmed'e aittir 📌Müslümanlar ve özellikle Osmanlılar kılıca ayrı bir saygı göstermişlerdir. Bunda, 'Cennet kılıçların gölgesindedir' hadisinin (Buhârî, 'Cihâd', 22, 106; Müslim, 'Cihâd', 20) etkili olduğu anlaşılmaktadır. 📌Yatağan, 16. yüzyılda yaygınlaşan bir Türk kılıcıdır. 📌Bilinen ilk yatağanlardan biri Ahmet Tekelû ustanın Kanuni Sultan Süleyman için yaptığı işlemeli yatağandır. Bu kılıç New York Metropolitan Müzesi'nde sergilenmektedir. 📌Yatağanların çoğu, sapında ve kabzasında işlemeler taşır. Kabzaya sedef kakma, inci ve değerli taşlarla süslemeler yapılır. Yanaklara ise ustanın adı, 'Allah', 'Muhammed', 'Ali' gibi kakmalar yapılır veya Kur'an'dan ayetler yazılırdı. Ancak kullanımının yaygınlaşmasıyla, siviller tarafından kullanılan oldukça basit yatağanlar da yapılmıştır. Yatağan kılıcı, günümüzde de Serinhisar, Denizli'de üretilmeye devam edilmektedir 📌Meç 16. ve 17. yüzyıllarda bilhassa erken modern Avrupa'da kullanılan ve çoğunlukla agresif saldırılar için ideal olan ince, keskin sivri uçlu kılıç türüdür. 📌Pala, Sivri uçlu, tek ağızlı ağız kısmı enli yapıda, kabzasından ortasına doğru genişleyen ve sonra ucuna doğru daralan, hafif kıvrık, kalın, kısa ve ağır namluya sahip bir tür kılıçtır. 📌Genellikle süvariler tarafından kullanılır. 📌Ağaç ya da deri bir kın içinde taşınan, kabzalı, uzun, ucu sivri ve iki ağzı da keskin, silah olarak kullanılan büyük hançerdir. 📌Hançerin tarihçesi kama kadar eskiye gitmez; çünkü ondan geliştirilmiş bir silâh çeşididir. 📌En eski örnekleri sayılabilecek tunçtan yapılmış eğri namlulu kesici silâhlara, milâttan önce II. binyıldan itibaren Mezopotamya'nın Sâmî uygarlıklarında rastlanır. 📌Osmanlı dönemine ait hançerlerin kabzaları genellikle kemik veya abanoz, gül ağacı ve pelesenk gibi kıymetli ahşaptan yapılmış olup üzerleri oymalarla yahut telkâri ve levha halinde gümüş bezemelerle, değerli taş kakmalarla süslenmiştir. 📌Hançerler kimi zaman ayetlerle süslenmiştir. 📌Ateşli silâhların yaygınlaşmasından sonra hançerin kullanımı tören silâhı şeklinde devam etmiştir. Evliya Çelebi, askerî merasimleri anlatırken gümüş kemerlere takılı murassa' hançerlerden bahsetmektedir. Osmanlı hançerlerinin en güzel örneklerini Topkapı Sarayı'nda ve Askerî Müze'de bulmak mümkündür. Bunlar arasında, özellikle dünyada 'Topkapı hançeri' diye tanınan ve III. Ahmed devrine ait olan kabzası iri zümrütlü ve kabza başı gömme saatli hançer, titiz kuyumculuk işçiliği ve kaliteli malzemesiyle bir sanat şaheseridir. 📌Teber, 14 ve 15. yüzyıllarda kullanılan, iki elle tutulan kutuplu silahtır. 📌İlk örneklerine İsviçre'de rastlanmıştır. İsviçreli köylülerin bir sırık ucuna taktıkları saban demirinden evrimleştiği söylenir. Özellikle 15. yüzyıl ortasından 16. yüzyıl başına dek önde gelen bir piyade silahı olarak kalmış, askeri devrim ile kullanımı azalmış, sadece çavuşların kullandığı bir tür statü göstergesine dönüşmüştür. 📌Osmanlıların 'teber' dedikleri baltalar tek ağızlı, çift ağızlı veya bir tarafı batıcı-delici, diğer tarafı kesicidir. Savaşlarda kullanılmıştır. 📌Balta, on binlerce yıldır odunu kesmek, şekillendirmek ve parçalamak için; savaşlarda silah olarak veya seremonilerde gösterişli bir sembol olarak kullanılan bir alettir. Osmanlılar da savaşlarda balta çeşitlerini kullanmışlardır. 📌Kılıcın ismi, dünyanın en sağlam çeliklerinden biri olan Damaskus(Şam)'tan gelmektedir. 📌Efsanelere göre tek vuruşta rakibin kılıcını ve kalkanını, hatta kılıcın üzerine bırakılan ipek bir mendili ikiye bölebilir. 📌Dımışki kılıçlar, bu şöhretlerini büyük ölçüde Haçlı Seferleri'ne borçludur. Ortadoğu'ya yaptıkları seferlerde bu kılıçlarla karşılaşan şövalyelerin ülkelerine döndüklerinde anlattıkları hikayeler zaman içerisinde Dımışki kılıçları Avrupa'da bir efsane haline getirmiştir. 📌Şaşmir, şemşir veya şimşir, Orta Asya kökenli kavisli bir kılıç türüdür. Başlangıçta İran kılıçları düz ve iki kenarlı olup eğri pala tipi kılıçlar ise Orta Asya Türk kökenlidir ve uçtan uca 5 ila 15 derece eğriye sahiptiler. 📌Şemşirin kökeni 9. yüzyıla kadar uzanmakta olup 12. yüzyılda Selçuklular tarafından İran'a tanıtıldı. 📌Kullanımı İran'da 16. yüzyılda yaygınlaştı ve Osmanlı'da (yatağan), Babür İmparatorluğu (telvar) ve Arabistan'da (seyf) benzerleri bulunmaktaydı. 📌Pala cinsinden, ağzı ve uç tarafının sırtı keskin, irice ve eğri bir çeşit kesici silâh, uzun kamadır. 📌Form olarak kılıçtan biraz daha kısa olan bu tür, aşırı derecede keskin olmasıyla bilinir. 📌Çok ağır olduğu için iki telle kontrol edildiği bilinen Gaddare, mızraklı askerlerden oluşan düşman cephesini yarmak için baş üstünde çevirerek kullanılırdı. 📌Gaddare, yürüyüş sırasında, sivri ucu havaya dönük olarak omuz üstünde ya da sırtta çapraz olarak taşınırdı. 📌Ok, yay vasıtasıyla atılan ucu sivri ya da özellikle ucuna metalden sivri bir başlık takılan çubuktur. 📌Tarih öncesi dönemlerden beri savaş ve av aleti olarak kullanılan ok ve yay Eski Mezopotamya ve Anadolu'da güç sembolü olarak görülürdü. 📌Osmanlılar'da okların kullanıldığı amaca göre tirkeş (savaş), tâlimhâne, puta (hedef), menzil (pişrev, yeksüvâr, zergerdân), meşk (heki, karabatak, azmayiş), ateş, tatar okları gibi türleri vardı. Osmanlı ordusunda tüfeğin yaygınlaşmasına kadar ok çok etkili bir savaş aracı olarak kullanılmıştır. Daha sonra da tâlimhânede ve adını bu etkinlikten alan Okmeydanı'nda kapıkulu yeniçerileri ok tâlimlerini sürdürmüştür. 📌Mancınık veya katapult, Orta Çağ'da savaşlarda ve kuşatmalarda, duvarları hasara uğratmak için kullanılan, bir kol kullanılarak uzak mesafelere fırlatmalar yapabilen silahtır. 📌Mancınık, MÖ. 5. ile 3. yüzyılda Çin'de icat edilmiştir. Başlangıçta, ok atmakta kullanılan büyük sehpalı yay (kundaklı yay) anlamına gelen mancınık, yıllar sonra kargı, mızrak ve taş atmakta kullanılan makine anlamını taşımaya başladı. Mancınığı ilk kullanan Yunanlardır. Âşıkpaşazâde, Yıldırım Bayezid'in İstanbul kuşatması sırasında mancınık kullanıldığını, Tursun Bey de fetih esnasında mancınıklar kurulduğunu haber verir. İstanbul'un fethinde surları açmak için toplarla birlikte mancınıktan yararlanıldığı gibi Fâtih Sultan Mehmed Rodos muhasarasında da mancınık kullanmıştır. Osmanlı döneminde ateşli silahlardan biri olan toplar 14'üncü yüzyılda tarih sahnesine çıkan toplar, Osmanlı tarafından ilk olarak 1389 yılında, I. Kosova Savaşı'nda kullanıldı. Ardından 1399 yılında Yıldırım Bayezid'in İstanbul'u kuşatması esnasında top atışları gerçekleşti. Kale surlarını yıkabilecek güçte toplar ise, ancak 1439 yılındaki Belgrad Kuşatması sırasında tarih sahnesine çıktı. Kısa zamanda bu silahın gücünü ve önemini kavrayan Osmanlı, II. Murat döneminde Kapıkulu Ocakları içerisinde Topçu ve Top Arabacı Ocakları'nı kurdu. O dönem için, bu çok önemli bir gelişmeydi. Ateşli silahların, özellikle topların Osmanlı tarafından benimsenerek kullanılması, onlara Akkoyunlular, Memlukler, Safeviler gibi devletler karşısında büyük bir üstünlük kazandırdı. 📌Osmanlı muhasara topları arasında şayka, balyemez ve bacaluşka özellikle öne çıkmaktadır. 📌 Şayka toplarının ismi üç topla teçhiz edilmiş şayka (Slavca chaika veya 'martı') kayıklarından gelmektedir 📌Bilhassa kale topu ve muhasara topları olarak kullanılan balyemezler şaykalarla birlikte Osmanlı gemilerinde kullanıldı. . 📌Osmanlı seferlerinde en çok kullanılan toplar genellikle orta tipte ve küçük çaplıydı. Bu kategoridekiler kolunburna, darbzen ve şâhî toplardan ibaretti. 📌Darbzen, zarbzen, zarbuzan adı verilen bu toplar, sahra topu olarak meydan muharebelerinde iş görürdü. 📌Osmanlı kaynaklarında şâhî kelimesi herhangi bir topun daha büyük modelini ifade etmekle birlikte bu terim çok hafif ama nisbeten uzun toplar için de kullanılmıştır. İstanbul'un fethinde büyük rol oynayan şahi topları Edirne'de İstanbul'un fethi için hazırlıklar yapılırken, en çok önem verilen konulardan biri, İstanbul'un surlarını yıkacak topların dökülmesiydi. II. Mehmet, yüzyıllar boyu birçok kuşatmaya dayanmış olan İstanbul surlarını yıkmak için, topun ne kadar önemli olduğunu kavramıştı. Fatih Sultan Mehmet, çok yönlü yetiştirilmiş bir hükümdardı. Kendisi fiziğe, silah teknolojisine ve mekanik mühendisliğine meraklı olduğu gibi bu konuda dersler almış, daha şehzadeliği sırasında top dökümüyle ilgili çalışmalar yapmaya başlamıştı., Urban usta, II. Mehmet'e, İstanbul'un hatta Babil'in surlarını yerle bir edebilecek toplar yapabileceğini, sanatından emin olduğunu, ancak ne kadar uzağa atabileceğini bilmediğini söylemişti. Bunun üzerine Sultan hesapları kendisinin yapacağını söyleyerek, Urban'ı bir an önce dediği gibi bir top dökmesi için görevlendirdi. Yapımı üç ay süren ve 'Şahî' adı verilen bu topların Edirne'de atış denemeleri öncesi, halkın heyecan ve korkuya kapılmamaları için şehre tellallar salındı; çıkacak dehşetli gürültünün sebebi önceden haber verildi. Yapılan şahi topunun ateşi, özellikle Topkapı'daki surlarda büyük tahribat yaptı. Ancak bu surlar da tamamen yıkılmadılar. 29 Mayıs 1453 günü, Osmanlı askerleri toplar tarafından tahrip edilmiş Topkapı Surlarını aşarak İstanbul'a girdiler. İstanbul'un fethi sırasında, Fatih'in böyle bir teknolojiyi hayata geçirmesi, dünya tarihçileri tarafından 'Fatih tarafından Bizans'ın ele geçirilmesi, topçunun gücüyle sağlanan ilk ve en önemli olaydır' ve 'Fatih, tarihteki ilk büyük gerçek topçu' şeklinde yorumlandı. 📌Osmanlı'da küçük toplar saçma, eynek, prangı, misket ve şakloz veya şakaloz gibi adlarla anılmaktaydı. 📌Genellikle dökme demirden olan ve adından da anlaşılacağı gibi çoğunlukla salkım atmak için kullanılan saçmalar hem kalelerde hem gemilerde, bilhassa Karadeniz ve ince donanmaların gemilerinde kullanılmaktaydı. 📌Osmanlı kaynaklarında 'şakaloz, şakloz, şakolos, şakalos, şakulos, şakulus, sakolos, sakalos, çakaloz, çakalos, çakanoz' diye anılan silâhların ismi 'kanca tüfek' mânasına gelen Macarca 'szakállas' kelimesinden gelmektedir. 📌Kanca ateşli silâhı, güçlü geri tepmesini önlemek amacıyla sıkıca bir duvara veya sipere raptedilerek kullanılıyordu. Macar 'szakállas'larından farklı şekilde Osmanlı şakalozlarının kundağa yerleştirildiği ve top arabalarıyla taşındığı söylenmiştir. 📌Osmanlı döneminde kullanılan 16. yüzyılda kale bendlerini döğmeye yarayan büyük toptur. 📌Bacelaşka, Bedoluşka diye de adlandırılır. 📌Avrupa'da 'basilisco, basilic' vb. isimlerle tanınan ve Osmanlı kaynaklarında baciliska, bacaluşka, bacaloşka, badaloşka, badaluşka, badoluşka, badoloşka ve bedoloşka şeklinde geçen toplar en popüler ve yaygın Osmanlı kuşatma ve kale toplarıydı. 📌Martin, tek kurşun atan bir tür tüfektir. Orijinal adı Martini–Henry olup, İngiliz ordusunda 1871'den itibaren kullanılmıştır. 📌Adını geliştiricileri Friedrich von Martini ve Alexander Henry'den almıştır. 📌Osmanlı ordusu tarafından Ruslara karşı 93 Harbi'nde kullanılmıştır. Martin ve aynalı martin ile (çeşitli süslemelerle 'fiyakalı' anlamında) Hekimoğlu türküsünün de aralarında olduğu çeşitli türkülere konu olmuştur. Drama Köprüsü türküsünde de bahsi geçmektedir. 📌Karabina, tüfeğe veya muskete benzer ancak daha kısa ve daha güçsüz ateşli silahtır. Birçok karabina tüfek modeli geliştirilmiştir, aynı mühimmatı kullanırlar ancak daha az uzunluktadırlar. 📌Barutu, üzerindeki çakmak denen bir zemberek ve çakmak taşından ibâret parçadan çıkan kıvılcım aracılığıyle ateşlenen, ağızdan dolma en eski tüfek çeşitlerinden biridir. 📌Çakmaklı silah, genellikle ateşleme mekanizması olarak çakmak taşı kullanan bir ateşli silahtır. 📌17. yüzyılda ortaya çıkmış olup fitilli ve çarklı silahların yerini almıştır. 📌Yeniçeriler her ne kadar XVII. yüzyılın ilerleyen yıllarına kadar fitilli tüfekleri kullanmışlarsa da Osmanlı Devleti'nde XVI. yüzyılın sonlarından itibaren çakmaklı tüfekler giderek daha çok sayıda üretilmeye başlanmıştır. 📌Bu tüfeklerin ateşlemesi çakmak taşıyla yapılmaktaydı. 📌Bu silâhlar Osmanlılar'ın katkılarıyla Akdeniz'de ve Balkanlar'da çabuk yaygınlaşmıştır. 📌Savaşlarda ok, kılıç ve süngü gibi silâhlardan korunmak için giyilen demir, tel levha veya köseleden yapılmış giysidir. 📌Zırhla alâkalı ilk örnekler, Bronz çağında milâttan önce 2050'de ve sonrasında Sümerler ve Asurlular dönemine tarihlenmektedir. 📌Savaşçıyı düşmanının silahından korumak için zırh, miğfer, kalkan gibi çeşitli araçlardan yararlanılmıştır. 📌Eski Türkçe'de yarık, Moğolca'da cebe, Latince'de lorica, Arapça'da dir', le'me, Farsça'da zırıh, cevşen, Ortaçağ Avrupası'nda armour kelimeleriyle ifade edilmiştir. 📌Savaşlarda düşmanın saldırı silâhlarının darbe ve atışlarına karşı hayatî bölgeler başta olmak üzere vücudun zarar görmesini engelleyen en önemli savunma silâhlarından biriydi. 📌Anadolu Selçuklu zırhları Osmanlı zırhlarına örneklik etmiştir. 📌Osmanlı zırhları takımının ağırlığı ortalama 45-50 kg. arasında değişirdi. Bu sebeple uzun yola çıkacak yaya asker zırh giymiyordu. Zırh muharebe esnasında kapıkulu süvarileri, kumandanlar ve onların muhafızları konumundaki atlılar tarafından kullanılıyordu. 📌Osmanlı zırhlarının yapımında temel malzeme demir olmakla birlikte metalin vücuda temasını önlemek için zırhların iç kısımları keçe veya çeşitli dokumalarla desteklenirdi. 📌Dizçek, savaşçının dizlerini korumak için bacakların diz ve baldır kismına takılan zırhın bir parçasıdır. 📌Çoğunlukla metal plakalardan yapılır. Bazı dizçekler kalçalara kadar uzanır. Dizçekler çoğunlukla piyadeler tarafından kullanılmıştır. 📌Zırh gömleklerin tamamlayıcı parçaları kolçak, elçek, dizçek, baldırlık ve tozluktu. 📌Kolçak, kolları korumak amacıyla giyilen zırh takımının bir parçasıdır. 📌Başlık, peçelik, gömlek, göğüslük, dizçek, baldırlık, kolçak ve elçekten oluşan Osmanlı zırhları takımının ağırlığı ortalama 45-50 kg. arasında değişmektedir. 📌Miğfer, savaş için tasarlanmış özel bir kask türüdür. Savaş koşullarında başı mermi, darbe ve patlamalardan korur. 📌Miğferin ilk kez MÖ 900'lü yıllarda Asurlular tarafından giyildiği bilinmektedir. 📌Antik Yunan'da ve Antik Roma'da; orta çağ boyunca ve 1600'lü yılların sonuna kadar pek çok ordu tarafından kullanılmıştır. 📌Demir, bakır gibi metallerden deri ve çuha takviyeli olarak imal edilen Osmanlı miğferlerinin özellikle tombak kaplamalı bakır olanlarına altın görünümü kazandırılmıştır. Osmanlı miğferlerinde Türk süsleme sanatına özgü bitkisel, geometrik, sembolik motifler gerek bordürler gerekse kapalı ve serbest kompozisyonlar halinde işlenmiştir. 📌Kalkan ateşli silahların icadından önce vurucu, delici ve kesici silahlara karşı vücudu korumak için, deriden,madenden yapılmış köşeli veya yuvarlak formla elde taşınan bir savunma silahıdır. 📌Kalkanlar sol elle tutulurdu. Dikdörtgen, yuvarlak veya kabarık olabilirlerdi. 📌Yapıldığı malzemeye göre isimler alırlardı. Mesela demir olanlara 'hacefe', çelik kalkanların yuvarlak olanına 'yaleb' denirdi. Bir başka çeşidinin adı 'matrak' idi. 📌Türkler çok eski tarihlerden itibaren ağaç dalından yapılma kalkan kullanmışlar ve bu geleneği Osmanlı devrinde de sürdürmüşlerdir. 📌Osmanlı'da kalkan hafif ve sağlam bir malzeme olan incir ve söğüt dalından yapılıyordu. 📌Kalkan imalatı ve üzerindeki süsleme işçiliği Türkiye sanatlarında büyük bir öneme sahiptir.

Osmanlı ordusunda kullanılan silahlar

OSMANLI ORDUSUNDA KULLANILAN SİLAHLAR