Osmanlı’da kadın öğretmen yetiştiren kurum: Darülmuallimat

Osmanlı Devleti'nde kızların eğitim görebildiği tek okulun sıbyan mektepleri olduğu bilinmektedir. Ancak eğitim almak isteyen idareci ve zengin ailelerin kızları için evlerinde özel dersler verilebilmiştir. 💠 Tanzimat Dönemi ile beraber Avrupa'nın etkisiyle kızlar için rüşdiye derecesinde okullar ve bu okullarda görev yapmak amacıyla da kız öğretmen okullarının açılması gündeme gelmiştir. 🔍 İslam dünyasında iz bırakan âlim kadınlar Kızların eğitiminin gereğine inanılan Tanzimat Dönemi'nde, sıbyan mekteplerindeki kız ve erkek çocuklar birbirlerinden ayrılıp ayrı okullarda öğrenim görmeye başlamışlardı. 💠 Bu uygulama ilk kez 'Nisan 1847 Tâlimatı ile başlatılmıştı. Kızlara orta öğretim imkânı ilk kez Tanzimat döneminde sağlanmıştır. İlk kız rüşdiyesi 6 Ocak 1859 tarihinde İstanbul'un Sultan Ahmet semtinde açılmıştır. Fakat 1859'da ilk inas rüşdiyesi açıldığında kızlara eğitim verecek kadın öğretmenler mevcut olmadığından geçici bir süre yaşlı ve iyi ahlaklı erkek öğretmenlerin bu okullarda eğitim vermesi hoş karşılanmamıştı. 💠 Bu sebeple aileler ya kız çocuklarını bu okullara göndermemiş ya da 9-10 yaşlarına geldiklerinde kızlar okuldan alınmıştı. Devlet ise kız çocukların okuldan alınmaması adına aileleri teşvik etmiş ve gazetelere ilan vermişti. 📌 Hadisler ışığında İslam'da kadının yeri ve önemi Ailelerin mahremiyet konusundaki hassasiyeti kadın öğretmen yetiştirme konusunu da gündeme getirmişti. 💠 Kızların eğitim görebilmesi kadın öğretmenlerin varlığına bağlıydı. Bu sebeple 1869 tarihinde yayımlanan Maarif-i Umumiye Nizamnamesi'nde kız sıbyan mektebi ve rüştiyesine öğretmen yetiştirme meselesi de ele alınmıştı. Nizamname kararları sonucunda İstanbul'da 'Darülmuallimat' adında kız öğretmen okulunun açılması uygun görülmüştü. 💠 Bu okul hem halkın gerekçelerine cevap verecek muallim kadrosunu yetiştirecek hem de eğitim hususunda atılan önemli ve müstesna bir eylem planı olacaktı. 🔍 İslam'da kadın hakları nelerdir? İlk darülmuallimat 1870'de Ayasofya'da açıldı. Dönemin Maarif Nazırı Saffet Paşa tarafından bir açılış 🔍Sultan İkinci Abdülhamid döneminde açılan bu okul, ders programlarındaki aksaklıklara rağmen sürekli gelişim göstermiştir. 💠 Darülmuallimatlar, ders programlarının yeniden düzenlenmesi, yeni derslerin eklenmesi ya da eğitim kadrolarında kadınların çoğalması gibi gelişmeler gösterse de gerek idari yapısı gerekse programında birtakım değişikliklere ihtiyaç duyuyordu. 🔍 Dünya tarihinde iz bırakan 10 kadın Bu sebeple Darülmuallimat'a hazırlık olmak üzere 6 yıllık ibtida ve rüşdi sınıflardan oluşan inas rüşdiye mektebine denk gelen ihtiyat kısmı teşkil edilmiştir. 💠 Darülmuallimat kısmının eğitim süresi 3 yıl şeklinde düzenlenmişti. Bu bölüme de 'Aliye' ismi verilmişti. Böylece eğitim mantalitesi belli bir sisteme dayanmış oldu. Darülmuallimatların eğitim sistemi hususunda pek çok tartışmalar ortaya atılmıştı. Dönemin aydınları ve eğitimcileri bu kurumların eğitim sistemini yetersiz buldukları için bir düzenlenmeye tabi tutulması gerektiğini düşünüyorlardı. 💠 Eğitimciler iyi öğretmen yetiştirilememesi ve mevcut kız okulların programlarının yanlış düzenlenmesi sonucunda açılan kız okullarından istenilen verimin sağlanamadığını ileri sürmekteydi. 🔍 Dünya Kadınlar Günü'nün acı hikayesi Söz konusu tartışmalar sonucu Maariz Nezareti sorunun halledilmesi için 1910 - 11 yılından itibaren bazı girişimlerde bulunmuştu. 💠 Günümüzde olduğu gibi Osmanlı döneminde de öğretmenlerin yoğun olarak İstanbul'da görev yapma talepleri devleti zora sokmuştur. 💠 Böylece dönemin Maarif Nazırı Emrullah Efendi, Maarif Nezareti'nin kontrolünde öğretmen olarak yetişecek kızları taşradaki okullarda istihdam edebilmek için Leyli Darülmuallimat açılmasına karar verdiklerini bildirir. Leyli ne demek? Leyli yatılı yani, akşamlı okula verilen isimdir. Fatih Çarşamba'da bulunan Leyli Kız Sanayi Mektebi'nin bünyesinde taşradaki rüşdiyelere öğretmen yetiştirmek üzere Leyli Muallimat'ın ilk sınıfı açıldı. 💠 Nehari Darülmuallimat kapandı Leyli Kız Sanayi Mektebi ile Leyli Darülmuallimat birleştirilerek, Çapa'daki Derviş Paşa Konağı'na taşındı ve Leyli Darülmuallimat adını aldı. 🔍 Türkiye'de ilkleri başaran kadınlar Bu okullar açılırken burada yetiştirilen öğretmenlerin isterlerse kendi çocuklarını yetiştirecekleri, isterlerse memleketin bu okullara ne kadar muhtaç olduğunu düşünerek özel ana mektepleri açacakları, hatta fedakar olanların ise Anadolu'ya gidip, orada açılan ana mekteplerinde öğretmenlik yapacakları düşünülmüştü. 💠 Oysa bu okula pek rağbet olmadı. Maalesef ki okul açıldıktan sonra okula kayıt yaptıran kişi sayısı yalnızca 6 idi. Daha sonrasında kayıtlar 23'e kadar çıkmıştı. Ertesi yıl 1914-1915 eğitim öğretim yılında ise rağbet artış göstermişti. Okul, 1915 yılında bir nizamname ile yeniden değişikliğe tabi tutuldu. Okulun ismi resmi olarak Darülmuallimat-ı Aliye olarak değiştirildi. 💠 Fakat ülkenin savaşa girmesi, değişen sosyal, siyasi ve ekonomik konum; okulun gelişimini de engelledi. Cumhuriyet'e kadar varlığını sürdüren okul, 1924 - 25 yılında İstanbul Kız Muallim Mektebi adını aldı. 🔍 Mümin kadınların İslam'daki yeri ve önemi

Osmanlı’da kadın öğretmen yetiştiren kurum: Darülmuallimat

TANZİMAT'TAN SONRA KIZ ÖĞRETMEN OKULLARININ AÇILMASI GÜNDEME GELDİ