Osmanlı'da yayılan kolera salgınına karşı alınan tedbirler

Günümüzde olduğu gibi tarihte de salgın hastalıklar büyük bir tehdit unsuru olmuştur. 🔹 Sultan Mehmet Reşat devrinde, İstanbul'a gelen muhacirler ve askerler şehirde koleranın yayılmasına sebep olduğundan, salgını önlemek amacıyla devlet tarafından birtakım tedbirler alınmıştır. Tüm dünyayı kasıp kavuran kolera salgını, 19 yüzyıl boyunca İstanbul'u da yedi kez etkisi altına aldı. 🔹 Bu salgın, 24 Ağustos 1893 tarihinden itibaren sekiz ay sürüp 26 Nisan 1894'te sona erdi. Kolera tüm dünyada olduğu gibi imparatorluk topraklarında da can kayıplarına yol açtı. 🔹 İstanbul'da 1893-1894 salgınında 2.683 kolera vakası meydana geldi ve bunların 1.537'si hayatını kaybetti. 🔹 Hastalığı yenenlerin sayısı ise 1.146'ydı. Salgının devam ettiği 246 günün ortalama vaka sayısı yaklaşık 11 kişi olurken, günlük ortalama ölüm oranı da altının biraz üzerinde meydana geldi. Bunların sonucunda Umur-ı Tıbbiye-i Mülkiye ve Sıhhiye-i Umumiye Bakanlığı Yazı Kaleminden Dahiliye Nezaretine alınacak tedbirler hususunda bir yazı gönderilmiştir. 🔹 Yedikıta dergisinin 2014 yılının Aralık ayı sayısında günümüz Türkçesiyle transkribe ettiği devletin aldığı tedbirlerle ilgili yayımladığı beyannamenin içeriği işte şöyledir: 🔹 'İstanbul'da koleranın hüküm sürdüğü ve hastalığa yakalananların sayısının günden güne arttığı anlaşılmaktadır. Kolera illetinin bu suretle yavaş yavaş artmakta olmasına nazaran zikredilen hastalığın az bir zaman zarfında yayıldığı görülmektedir. Bir mahalleye yayılması binlerce kişinin bu musibete yakalanmasına sebebiyet verecektir. Bu sebeple hastalığın yayılmasını önlemek amacıyla her türlü fedakarlık göze alınarak birtakım tedbirlere başvurulması gerekir: 🔹 Hastalığın muhacirler ve askerler vasıtasıyla İstanbul'a getirildiği şüphesiyle evvela onların İstanbul'a girmeden sıkı bir sağlık kontrolünden geçirilmeleri suretiyle( bunların İstanbul haricinde münasip bir mahalde sıkı kordon ve ciddi bir dezenfeksiyona tabi tutulduktan sonra) İstanbul'a getirilmelerine müsaade edilmesi. 🔹 Şimdiye kadar gelen askerler arasında koleraya tutulanlar muhtelif hastanelere ve hususi evlere yatırıldıkları için onlarla dışarıdan bir kimsenin görüşmemesi lazım geleceğinden koleralı hastaların bulundukları hastanelerde uygulanan bu kanunlara askerlerin de tabi tutulması lazımdır. 🔹 Şu an İstanbul'da bulunan muhacirler ile ahali arasında görüşmenin kati surette men edilmesi için ciddi tedbirler alınması şarttır. 🔹 İstanbul ahali arasında henüz ehemmiyetli bir nispette kolera yayılmadığından İstanbul halkı arasında koleralı vakalara tesadüf edilir edilmez hastalığın yayılmasına en büyük sebep olan temasın yasaklanması ve hastalığa yakalananların bulundukları yerlerde kordon oluşturulmak suretiyle tek başına bırakılmaları zaruridir. 🔹 Kordonların bu suretle çoğalması durumunda şimdiden gerekli mahallerde kordon oluşturulması için uygun yerler oluşturmak gerekmektedir. Gerek kordonlardan, gerekse karantina bölgelerinden beklenilen faydanın temini için meydana gelen hastalıkların zamanında bilinmesi lazım olduğu için uygun bir beyanname ile İstanbul halkı ikaz edilerek hastalık görülen evleri mümkün mertebe mahalle belediyelerine ihbar etmeleri. Ve bu gibi hastaları saklayacak olanların cezalandırılması bu beyannameye ilave edilmelidir. 🔹 Kolera meydana gelip de kordon altında bulunan evlerde ve kolera hastanelerinde bulunacak hastaların güzel bir şekilde tedavilerine dikkat edilmelidir. Bunun yanında, hastalarla temasta bulunacakların da mikroplu olup olmadıklarının anlaşıldıktan sonra serbest bırakılıp bırakılmamaları lazım gelir. 🔹 Kolera salgınının bulunduğu mahallerin dezenfeksiyonuna fevkalade itina edilmesi ve onlara ait bütün eşyaların muhakkak etüvden geçirilmesi elzemdir. 🔹 Sular daima incelenmeli, kirli olanlar kullandırılmamalıdır. 🔹 Bazı meslek grupları daha sıkı gözlem altında tutulmalı 🔹 Kolarenın fakirlik ve sefalet içerisinde yaşayanlar ile bekar olup han ve kahve köşelerinde yatanlar arasında daha ziyade yayılması sebebiyle hamal, kayıkçı ve kahveci gibi esnafın daha sıkı bir tıbbi gözlem altında bulundurularak her türlü izdihamın engellenmesi lazımdır. 🔹 Mide ve bağırsakları bozan çürümüş meyve ve sebze ve etin satışının yasak olduğu unutulmamalıdır. 🔹 Tedbirlerin halka duyurulması gerekir. 🔹 Koleraya karşı uyulması lazım gelen tedbirlerin halkça bilinmesi faydalı olduğundan on beş maddeden ibare olan beyannamenin gazetelerle halka ilanı lazımdır. 🔹 Zabıta memurları ve bütün doktorların yardımda bulunmaları için İstanbul Polis Müdürlüğü tebligat yayınlamalıdır. 🔹 Kolera zuhur eden evlerin üzerlerine halkça bilinmek ve ona göre sakınılmak üzere sarı biber yaftanın konulması gerekmektedir.

Osmanlı'da yayılan kolera salgınına karşı alınan tedbirler

İstanbul'a gelen muhacirler ve askerler şehirde kolerayı yaygınlaştırdı