Osmanlı'nın İngilizlere karşı direnişi: Kudüs Muharebesi

🔸 Yahudilerin Kudüs hayali, tarihin hiçbir döneminde sönmemiştir. 19. yüzyılın sonlarında Kudüs'e yönelik Yahudi göçleri, mukaddes şehrin dengesini bozmuştur. 🔸 1896 yılının ardından Siyonist lider Theodor Herzl öncülüğünde, dünyanın dört bir yanındaki Yahudiler toplanmaya başlamış; Filistin'de bir devlet kurma çalışmalarının temelleri atılmıştır. 🔸 'Halksız vatana, vatansız halkı yerleştirme' söylemiyle kampanyalar yapılmaya başlanmış; Filistin topraklarına büyük bir Yahudi göçü başlatılmıştır. 📌 FİLİSTİN OSMANLI'DAN NASIL KOPARILDI? 🔸 Theodor Herzl, 1901 yılında Sultan II. Abdülhamid ile yaptığı bir görüşmede, gizli kalmak şartıyla 'Yahudilerin Osmanlı'nın bütün borçlarını ödemesi karşılığında Filistin'de bir yurt verilmesini' teklif etmiştir. 🔸 Sultan Abdülhamid, 'Ben bir karış dahi toprak satmam' cevabını vermiştir. Ancak Osmanlı'nın içine çekildiği Birinci Dünya Savaşı, Kudüs'ün kaderini değiştiren bir olay olmuştur. 1917 yılı, Kudüs için felaket yılı olmuş; İngiliz askerler Kudüs'e girmiş ve Kudüs'teki Müslüman hâkimiyeti sona ermiştir. 🔸 İngiliz Kuvvetleri Komutanı General Allenby, 1917 yılında İngiltere Başbakanının Kudüs'ü yılbaşından önce ele geçirme isteği nedeniyle hazırlıklara başlamıştır. 🔸 4 yıl süren savaşlar, İngiliz kamuoyunun moralini bozmuş ve Kudüs'ün ele geçirilmesinin kamuoyunun moralini yükselteceği öngörülmüştür. 🔸 Bunun üzerine General Allenby, kış mevsiminin olumsuz hava koşullarına maruz kalmadan ve Filistin'in içlerine doğru çekilen Osmanlı askerlerine toparlanma fırsatı vermeden harekete geçmek istemiştir. 📌 İSRAİL NASIL KURULDU? 🔸 İngiliz General Edmund Henry Hynman Allenby, 1861-1936 yıllarında yaşadı. Birinci Dünya Savaşı'nda Filistin ve Suriye'deki İngiltere harekâtını yönetti. 🔸 9 Aralık 1917'de Kudüs'ü zapt eden General Allenby, 'Kudüs Fatihi' unvanı ile anıldı. 19-21 Eylül 1918'de Filistin'de iki Osmanlı ordusunun tamamen yok edilmesiyle sonuçlanan Megiddo Muharebesi'nde uyguladığı süratli piyade ve süvari taktikleri ile İkinci Dünya Savaşı'nda Almanların geliştirdiği Yıldırım Savaşı yönteminin öncüsü olarak kabul edilir. 🔸 Yahuda dağlarına çekilen 7'nci Türk Ordusu'nun konuşlandığı alanın savunmaya çok müsait olması, İngilizlerin gerçekleştireceği taarruz açısından büyük riskler içermektedir. 🔸 Bu sebeple İngiliz Savaş Bakanlığı, General Allenby'yi kuvvetleri zorlayacak bir harekâta girişmemesi konusunda uyarıda bulunmuştur. 🔸 Hatta 1918 yılında İngiliz kuvvetlerinin sayısının düşürülme ihtimali de söz konusu olmuştur. 🔸 Nitekim İngiliz askerlerinin çok yorgun olduğu belirtilse de General Allenby 18 Kasım günü harekâta başlama kararı almıştır. 📌 MİRAÇ HADİSESİNİN MUKADDES BELDESİ: KUDÜS HAKKINDA 30 İLGİNÇ BİLGİ 🔸 General Allenby'nin Kudüs'ü ele geçirmeye yönelik planında beklentileri, Türklerin Kudüs'ü savaşsız, mukavemetsiz bir şekilde teslim edecekleri yönündedir. 🔸 Bu doğrultuda İngiliz kuvvetleri Kudüs'e doğru harekete geçerek kuzeydoğu istikametinde ilerleyecek ve plânda belirlenmiş mevkiden sağa dönerek, Nablus - Kudüs yolunu keseceklerdir. 🔸 'Türk 8'inci kıtaatlarını sahil düzlüklerinde meşgul etmek, İngiliz 21'inci Kolordu'yu sağdan hareket ettirerek Sarrar Vadisi mihverinden, Türk 7'nci Ordu birliklerini baskı altına alarak meşgul etmek ve böylece Kudüs'e girmek' planın esasını oluşturur. 🔸 General Allenby'nin detaylarını belirlediği plana göre Kudüs'e doğru ilerleyen kuvvetlerin sol kanadını koruyacak bir savunma hattı oluşturulacaktır. Bu hat üzerinden 8'inci Türk Ordu Birlikleri meşgul edilecektir. 🔸 Planın ikinci kısmında ise İngiliz 21'nci Kolordu, Yahuda dağları istikametine doğru ilerleyecek ve şu adımlar takip edilecektir: 75'inci Tümen Yafa - El Ramla - Kudüs El Latrun – Bab-ı Elvad ana yolu mihverinde ilerleyecek, 52'nci Tümen 75'inci Tümen'in solundan hareket ederek Adan Vadisi - Kudüs mihverinde Beyt Lâkya istikametinde ilerleyecek, Gönüllü Süvari Tümeni, 52'inci Tümen'in sol kanadını koruyacak ve Ramallah yolundan hareketle Kudüs'ün 10 mil kuzeyinde olan Birat'ül Vakıa mevkiine gelecek, Nablus - Kudüs yolunu kesecek, Avustralya Süvari Tümeni, 75'inci Tümen'in sağ kanadını himaye edecek ve demir yolu istikametinde ilerleyecek. 🔸 İngiliz planına göre Nablus - Kudüs yolunun kesilmesi ile İngiliz Kuvvetleri Komutanlığı, Türklerin Kudüs'ü savaşsız ve savunmasız tahliye edecekleri kanısındadır. 🔸 General Allenby, İngiliz birliklerine Kutsal Kudüs'e 6 mil yaklaşıldığında savaştan kaçınmalarını emretmiştir. 🔸 İngiliz 21'inci Kolordu'su 20 Kasım günü Nablus – Kudüs yolunu kontrol altına alabilmek amacıyla 18 Kasım'da dört noktadan harekâta başlamışlardır. Harekâta katılan kuvvetler iki piyade tümeni ve bir tugay fazlasıyla bir süvari tümeninden müteşekkildir. 📌 SULTAN II. ABDÜLHAMİD'İN ARŞİVİNDEN FİLİSTİN FOTOĞRAFLARI 🔸 Filistin cephesinin savunmasında Yıldırım Orduları Grubu Komutanı Mareşal Falkenhayn bulunmaktadır. 13-14 Kasım gecesi genel bir çekilme planı kapsamında Türk birliklerinin geri çekilmesini emretmiştir. Türklere ait 8'inci Ordu, Oca nehrinin kuzey yamacına çekilecek; 7'nci Ordu ise şu görevleri yerine getirecektir: 53'üncü ve 36'ncı tümenlerden oluşan 20'nci Kolordu Kudüs'ü savunacaktır. 27'nci, 24'üncü ve 3'üncü Kolordu 18 Kasım günü Kudüs-Nablus kara yolunu savunmak üzere Kudüs'ün kuzeyine çekilecektir. 13 Kasım itibariyle Mareşal Falkenhayn'ın Türk birliklerinin en 19'uncu Tümen genel ihtiyata alındı ve Nablus'ta bekletildi. 24'üncü Tümen de ihtiyata dâhil edildi; ancak İngilizlerin ilerleyişini durdurmak amacıyla Kudüs – Nablus yolunun batı tarafına mevzilendirildi. 20 Kasım'da 20'nci Kolordu, Kudüs'ü savunmak üzere planlanan mevziye girdiler. 🔸 Alman general ve Osmanlı mareşali Erich von Falkenhayn, 1861-1922 yıllarında yaşadı. Türk-Filistin askeri komutasını almak için 7 Mayıs 1917 tarihinde İstanbul'a geldi. 🔸 Suriye ve Irak'ta bir inceleme yaptıktan sonra görevi kabul ettiğini Alman hükûmetine bildirdi. Almanya İmparatoru II. Wilhelm, 5 Haziran 1917'de General Erich von Falkenhayn'ın Yıldırım Ordular Grubu Komutanlığına tayinine ait kararı imzaladı. Osmanlı Ordusu'nda göreve başlayınca Müşir rütbesine terfi ettirildi. Aralık 1917'de Kudüs'ün alınmasında başarısız oldu ve görevinden alındı. 🔸 Türk askerleri, bu bölgede coğrafî yapı itibariyle çok engebeli olan yüzey şekillerinden en iyi şekilde istifade etmişlerdir. 🔸 Sahilden doğuya doğru gidildikçe Yahuda dağları olarak adlandırılan sıra dağların başlaması; dağlık bölgenin geçit yerlerinin son derece az oluşu bir avantajdır. 🔸 1917 yılında bölgenin ulaşımını sağlayan yollar çok sınırlıdır. Bölgeyi, kuzeyden güneye ve batıdan doğuya doğru kat etmeyi sağlayan yalnızca iki ana yol vardır. 🔸 Kuzeyden güneye uzanan yol Nablus - Kudüs - El Halil – Biirü's Sebi'yi birleştirmektedir. Bu yollarda bulunan geçitler ise Alman mühendisler tarafından kapatılmışlardır. 🔸 Öte yandan 13 Kasım'da Kudüs'ü ziyarete gelen Başkomutan Yardımcısı Enver Paşa ile Mareşal Falkenhayn, 'Kudüs'ün en son mermiye ve en son askere kadar savunulamayacağını, şehri savunmanın büyük zayiatlara sebebiyet vereceği durumunun anlaşılması halinde, birliklerin geriye çekilebileceklerini' kararlaştırmışlardır. 📌 MESCİD-İ AKSA SALDIRISININ ASIL HEDEFİ NE? 🔸 İngilizlerin Gönüllü Süvari Tümeni, plan gereği Kudüs'e doğru harekete geçmiş; ancak Türkler tarafından güçlü bir direnişle karşılaştıkları için geriye çekilmek durumunda kalmışlardır. 🔸 52'nci Tümen, Lakiye mevkiine kadar gelebilmiş; ancak bölgenin dağlık olması, yamaçların dik olması nedeniyle taarruzunu geliştiremeyerek ileriye geçememişlerdir. 🔸 Avustralyalıların ilerleyişleri ve ana yolun iki yanını kontrol altına almaları, 75'inci Tümen'in harekâtını kolaylaştırsa da Türklerin ana yolu ele geçirmeleri ile Amvas mevkiini boşaltmak zorunda kalmışlardır. 🔸 75'nci Tümen 10 mil kadar ilerledikten sonra 19-20 Kasım'da gerçekleşen şiddetli yağmurlar nedeniyle ilerleyememiş; çamurlanan yollar ulaşımı elverişsiz hale getirmiş ve yazlık elbiselerle bölgede bulunan askerler yağmur ve soğuktan bitap düşmüşlerdir. 🔸 Takvimler 20 Kasım gününü gösterdiğinde İngiliz 21'inci Kolordusu, hedeflediği 'Nablus-Kudüs yolunu kesme' noktasından hayli uzaktır. Yardımını umdukları birlikler ise millerce uzakta kalmışlardır. 🔸 Öte yandan Türk askerinin çetin direnişi İngiliz Komutanlığı'nın beklentisini boşa çıkarmış; 'Türkler Kudüs'ü muharebesiz tahliye edeceklerdir' anlayışının asılsız olduğu gösterilmiştir. 🔸 İngilizlerin Türk müfrezelerini mevzilerinden söküp atmaları mümkün olmamış; hava koşullarının sebebiyet verdiği ulaşım yetersizliği ve İngilizlerin idaresinde oluşan zafiyetler Türk askerine avantaj sağlamıştır. 📌 DÜNYANIN EN BÜYÜK AÇIK CEZAEVİ: GAZZE 🔸 İngiliz Kuvvetleri Komutanı General Allenby, Kudüs'e taarruz etmeden önce geniş çaplı hazırlıklara girişmiştir. Kudüs'e taarruz etmesi planlanan 21'inci Kolordu'nun yorgun ve bitap düşmesi üzerine bu birlikler 20'nci Kolordu ile yer değiştirmiştir. 🔸 Yollar kullanılabilir duruma getirilerek dağlık arazide hareket kabiliyeti kısıtlı olan develer yerine eşekler kullanılmıştır. Kudüs'e harekâttan önce birliklerin görev ve teşkilatlarında yer değişikliği yapılmış; yeni bir taarruz planı hazırlanmıştır. Yeni plana göre Kudüs'e batıdan, güneybatıdan ve güneyden taarruz edilecektir. 🔸 Yıldıırım Orduları Grubu Komutanı Mareşal Falkenhayn, İngilizlerin yeniden teşkilatlanma içerisinde olduklarını anlamış ve bu durumdan yararlanmak istemiştir. 🔸 Mareşal Falkenbeyn'ın amacı; Türklerin 7'nci Ordu'suna yapılan baskıları hafifletmek ve İngilizleri takviye birlikleri gelinceye kadar oyalamaktır. 🔸 Ayrıca Kudüs savunmasını güçlendirmek amacıyla Doğu Şeria bölgesinden iki tugay bölgeye sevk edilecektir. 🔸 Mareşal Falkenhayn, sevkle ilgili görüş ve uygulamaları mantıklı olarak görülse de bu kararların Alman ordusuna göre kabul edildiği; Türk askerinin imkân ve kabiliyetine itibar gösterilmediği ve bu nedenle de hedeflerini gerçekleştiremediği değerlendirmesi yapılmaktadır. 🔸 İngilizlerin taarruzlarına Türk ordusu karşı taarruz ile yanıt vermiş ve bu taarruzlarda kayda değer bir başarı gösterilmiştir. Ancak taarruzlarda İngiliz birliklerinin sayıca üstün oluşları, İngiliz birliklerinin sürekli yer değiştirmeleri düşmana avantaj sağlamıştır. 🔸 Yıldırım Orduları Grubu Komutanı Mareşal Falkenhayn'ın takviye birliklerini Kudüs'e gönderinceye kadar İngilizleri oyalamak isteği, Türk kıtalarının ateş desteğinin yetersiz olması nedeniyle gerçekleşememiştir. 🔸 İngiliz Kuvvetleri Komutanı General Allenby, 8 Aralık günü Kudüs'e karşı taarruza geçmeyi planlamıştır. 7-8 Aralık günü, gün boyunca yağan yağmurlar, taarruzun gecikmesine neden olmuştur. 🔸 8 Aralık'ta, İngilizler stratejik platolara taarruz etmiş ve Türkler tarafından savunulan mevzileri ele geçirmişlerdir. 20'nci Türk Kolordusu'nun savunduğu Mescid-i Aksâ mevkiine taarruz eden 74'üncü İngiliz Tümeni, bölgeye giriş sağlamış ve mevzilerini güçlendirmiştir. 🔸 8 Aralık gecesi Mescid-i Aksâ'ya tamamen girilmiş; Beytüllahim'e karşı taarruz başlamış ancak Türk ordusunun baraj ateşi karşısında bu taarruz çok ağır gelişmiştir. 🔸 İngilizler şehrin Hristiyanlarca mukaddes olması nedeniyle şehre muharebesiz girmek istemişlerdir. 20'nci Türk Kolordu Komutanı, durumun vahameti ve Kudüs'ü savunmanın imkânsız hale gelmesi üzerine 9 Aralık günü Kudüs'ü boşaltma ve doğuya doğru çekilme kararı almıştır. 🔸 11 Aralık günü şehre gelen İngiliz Kuvvetleri Komutanı General Allenby'nin onuruna büyük bir karşılama töreni düzenlenmiştir. 🔸 İngilizler Kudüs'e ele geçirmelerinin ardından şehirde Müslümanlarca kutsal sayılan yerlerin korunması görevini Müslüman Hint askerlerine vermişlerdir. 🔸 Kudüs'ün İngilizlerin eline geçmesi, Müslüman kamuoyunda büyük bir moral bozukluğuna neden olmuştur. Osmanlı İmparatorluğu'nun azameti, bu hadiseden sonra büyük ölçüde yara aldı. 📌 FİLİSTİN'İN İŞGALİNE SEBEP OLAN İŞGAL POLİTİKASI: SİYONİZM 🔸 1917 yılı, Kudüs için felaket yılı olmuş; İngilizlerin Kudüs'ü ele geçirmesi ile Müslüman hâkimiyeti de sona ermiştir. 🔸 Daha sonra İngilizlerin manda yönetimini sonlandırarak Filistin'den çekilmesinin ardından, 1948 yılında Filistinlilerin Nekbe (Büyük Felaket) olarak adlandırdığı İsrail devletinin kuruluşu gerçekleşmiştir. 🔸 İsrail'in kuruluşu ile birlikte Arap-İsrail Savaşları başlamış; 1967'de gerçekleşen 6 Gün Savaşları sonucunda ise Orta Doğu'nun çehresi tamamen değişmiş ve İsrail bu savaşın ardından kontrolündeki alanı iki katına çıkarmıştır. 🔸 Ardından İsrail'in hukuksuz yerleşim planları, Filistin'i işgal stratejileri ve Siyonizmin kirli hedefleri birer birer uygulamaya konmuştur. Kaynak: Filistin Savaşı 1914-1918, Genelkurmay Başkanlığı Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yayınları, Ankara, 1995.

Osmanlı'nın İngilizlere karşı direnişi: Kudüs Muharebesi

YAHUDİ GÖÇLERİ KUDÜS’ÜN YAPISINI BOZDU