Osmanlı'nın son incisi Yıldız Sarayı

◾ Osmanlı'nın son sarayı ve önemli şahitliklerin mekanı olan Yıldız Sarayı, 1909 yılındaki büyük yağmanın ardından asla eski günlerini görememiştir. ◾ 2018 yılında başlayan geniş çaplı restorasyon ile tarihin dehlizlerinde kalan incelikler ve sırlar gün yüzüne çıkıyor. İşte Yıldız Sarayı'nın bilinmeyen tarihi... ◾ Beşiktaş'ın eğimli bir tepesi olan Yıldız'da bulunan Yıldız Sarayı esasında bir kasırdır. Lakin zamanla farklı eklentiler ile beraber ortaya Yıldız Sarayı çıkar. ◾ Buraya yapılan ilk yapı Sultan III. Selim'in annesi Mihrişah Sultan için inşa ettirdiği bir kasırdır. Sultan aynı zamanda babası içinde bir çeşme inşa ettirmiştir. ◾ Sultan II. Mahmud'da burada 1835 yılında bir köşk inşa ettirmiş, Sultan Abdülmecid var olan kasırları yıktırarak 1842'de annesi Bezmialem Valide Sultan için Kasr-ı Dilküşa adıyla yeni bir köşk yaptırmıştır. ◾ Hala üzerindeki sır perdesi aralanmamış bir cinayete kurban giden Sultan Abdülaziz döneminde Büyük Mâbeyn Köşkü, Çit Kasrı, Malta ve Çadır köşkleri inşa edilir. ◾ İktidara gelmesinin ardından Sultan II. Abdülhamid Han amcasına olanlar ve güvenlik sebepleriyle idareyi Dolmabahçe Sarayı'ndan Yıldız Sarayı'na taşır. ◾ Sultan padişahlığı boyunca, 33 sene Yıldız Sarayı'ndan ülkeyi idare eder. Sultan: Küçük Mabeyn Köşkü, harem binaları, Câriyeler Dairesi, Kızlarağası Köşkü, Şâle Köşkü, Yıldız Camii, tiyatro, marangozhane, eczahane, tamirhane, kilithane, çini atölyesi, kütüphane, şehzade köşklerini inşa ederek Yıldızı'ı büyük bir saray hüviyetine kavuşturur. ◾ Bugün Yıldız Parkı olarak bilinen bölge Yıldız Sarayı'nın bahçesidir. Koltuk Kapısı, Vâlide Sultan Kapısı, Saltanat Kapısı, Mecidiye Kapısı sarayın dört ana kapısıdır. ◾ Saray içindeki yapılar, bahçeler başta olmak üzere her detay büyük bir sanat ve zevk ürünü olarak neşet etmiştir. Ne var ki 1909'da gerçekleşen 31 Mart Vakası'nı takiben Selanik'ten gelen Hareket ordusu sarayı işgal etmiş ve yağmalamıştır. ◾ 6 yıllık geniş restorasyon çalışmalarının ardından 19 Temmuz Cuma günü tekrar kapılarını açacak olan saray, Osmanlı tarihinde şahitlikleriyle de öne çıkıyor. ◾ Bu şahitliklerin ziyaretçiler tarafından görülebilmesi maksadıyla 'Büyük Mabeyn Köşkü', 'Çit Kasrı', 'Küçük Mabeyn Köşkü' ve 'Harem Dairesi' başta olmak üzere birçok yapı, tarihinde ilk kez herkese açılacak. ◾ 'Limonluk', 'Hamam', 'III. Selim Çeşmesi', 'Ada Köşkü' ve 'Cihannüma Köşkü' de ilk defa ziyarete açılacak Yıldız Sarayı bölümleri içinde yer alıyor. ◾ Sultan II. Abdülhamid'in hayatına, kişiliğine ve liderliğine ışık tutan eserler, onunla özdeşleşen, Avrupa ve Orta Doğu'nun en büyüklerinden olma özelliği taşıyan kütüphane ziyaretçilerle buluşacak. ◾ Yıldız Sarayı'nda ayrıca daha evvel yayınlanmamış olan Yıldız Albümleri'nden seçilen fotoğraflar da ilk defa kamuoyu ile paylaşılacak. ◾ Kütüphane kısmında askeriyeden coğrafyaya, felsefeden casusluk romanlarına, astronomiden botanik ve zoolojiye kadar binlerce nadir eser gün yüzüne çıkarıldı. ◾ Yıldız Sarayı'nda ilk defa görülecek yazma eserler arasında 'Muhibbi' mahlasıyla şiirler yazan Kanuni Sultan Süleyman'a ait divan da mevcut. ◾ Matrakçı Nasuh'un, Kanuni'nin Irak seferini anlattığı kitap, Katip Çelebi'nin 'Cihannüma'sı ve ünlü hattatlara ait Kur'an-ı Kerim örnekleri de saray bünyesinde yer alıyor. ◾ Yıldız Sarayı, 1924'te Erkan-ı Harbiye Mektebi'ne tahsis edilir ve 1946'dan itibaren uzunca dönem 'Harp Akademileri' olarak kullanılır. Kültür Bakanlığı çatısı altında 1978'de hizmet veren kompleks, 2015'te Cumhurbaşkanlığına bağlanır. Milli Saraylara 2018'de devredilen saray, aynı yıl restorasyona alınır ve restorasyon altı sene sürer. ◾ Beşiktaş'ın Yıldız tepesinde yaklaşık 500 bin metrekarelik bir alana kurulan Yıldız Sarayı kompleksi, pazartesi dışında her gün ziyarete açık olacak.