Rene Guenon'un "Doğu ve Batı" kitabından ufuk açıcı tespitler

Rene Guenon kimdir? ◼ 1886 - 1951 yılları arasında yaşayan Reen Guenon esasında Katolik bir Fransız ailesine mensuptu. Bilhassa orta okulda aldığı dini eğitim onu muhtelif okumalara yöneltti. Pek çok fiklir akımını araştıran Guenon 1910 senesinde Müslüman olarak Abdulvahid Yahya adını aldı. ◼ Guenon hayatı boyunca modern çağ ile büyük bir mücadele içerisinde oldu. Eserlerinde modern çağ ve etkilerinden bahseden yazar, bu yönleri ile yirminci yüzyılın öne çıkan mütefekkir ve düşünürlerinden birisi olarak tebarüz etti. 1951 senesinde vefat eden Yahya, kitapları ile bugün dahi insanları etkilemeyi başarıyor. Sadece sanatın sözü geçen sohbet meclisi 'Baykara' ◼ 'Taraf tutmak daima hissidir, zihnî değil.' Renè Guènon Cahit Zarifoğlu'nun tarihe ışık tutan mektupları ◼ 'Her fırsatta kendi üstünlükleri ile ilimlerinin üstünlüklerine olan inancım saygısızca haykıran Batılılar, sırf alışık oldukları sınırlamalara tahammül edemiyor ve yine sırf kendilerini aşan şeylere katlanamıyor diye bazılarının zaman zaman yaptığı üzere Doğu bilgeliğini mağrur diye vasıflandırırken hakikaten talihsiz bir davranışa girmişlerdir; bayağılığın mutad kusurlarından biridir bu.' Renè Guènon Turgut Cansever'e göre 'İslam'da Şehir ve Mimari' ◼ 'Uzaklaşan Batı olduğuna göre, Doğuya yaklaşmak da ona düşer.' Renè Guènon Yahya Kemal ve Aziz İstanbul ◼ 'Doğulular fırsat bulduklarında ve bu zahmete katlandıklarında, Batı'nın kendine has bilgilerine nüfuz etmekte ve bunları anlamakta pek güçlük çekmezler, çünkü alabildiğine engin ve derin nazarî düşüncelere alışıktırlar.' Renè Guènon Şerif Mardin'in Türk Modernleşmesi eserinden alıntılar ◼ 'Avrupalılar kendi ilimlerine öyle iman etmişlerdir ki, bu ilmin itibarına itiraz edilemeyeceğine inanır, en önemsiz buluşları karşısında, diğer milletlerin hayretten donakalacaklarını sanırlar. Renè Guènon Erol Güngör'ün Ahlak Psikolojisi ve Sosyal Ahlak kitabından tespitler ◼ 'Doğulular da onlar gibi düşünsün. Başka düşünce tarzları olabileceğini akıllarına bile getiremezler; böyle dar kafalıdırlar işte…' Renè Guènon Tarihi bir kaynak olarak Selimnâme ◼ 'Duygu ile maddeyi birbirine zıt görenler, birinin gelişmesini öbürünün ortalığı istilâ etmemesi için bir denge unsuru gibi kullanmak isteyenler ve birbirini tamamlayan bu iki öğe arasında mümkün mertebe istikrarlı bir dengeyi ideal dürüm olarak kabul edenler olduğunu çok iyi biliyoruz.' Renè Guènon İsmet Özel'in Bakanlar ve Görenler kitabından altı çizili cümleler ◼ 'Batı ilmini bütünlüğü içinde ve en aslî veçheleriyle düşünürsek, bu ilmi, temsilcilerinin, hiç fark gözetmeden herkese öğretilebileceğini iddia etmesi de bariz bir bayağılığın işaretidir.' Renè Guènon Katip Çelebi'nin başyapıtı: Mizanü'l Hak ◼ 'Avrupalılar ayak bastıkları her yerde, sözüm ona «eğitim nimetlerini», hep aynı metodlar uyarınca, zerre kadar herhangi bir uyarlama (adaptasyon) yoluna gitmeden ve bu yerlerde başka bir eğitim türünün uygulanıp uygulanmadığını merak bile etmeden, yaymaya çalışmışlardır.' Renè Guènon Dervişane bir divan şairi: Usuli ◼ 'Avrupalılar ayak bastıkları her yerde, sözüm ona «eğitim nimetlerini», hep aynı metodlar uyarınca, zerre kadar herhangi bir uyarlama (adaptasyon) yoluna gitmeden ve bu yerlerde başka bir eğitim türünün uygulanıp uygulanmadığını merak bile etmeden, yaymaya çalışmışlardır.' Renè Guènon Az bilinen tarihi İstanbul fotoğrafları ◼ 'Batılılar, bildiklerinin yalnız en önemsiz olanlarını öğretmeğe dikkat ederler.' Renè Guènon İsmet Özel'in Ramazan ve oruç hakkındaki sözleri ◼ 'Felsefe ile ilim arasında hakikî bir ayırım yoktur: felsefeyi bazen «İnsanî bilgelik» diye tarif etmek isteyenler olmuştur; doğrudur bu, ama felsefenin yalnız ve yalnız bu olduğunda ısrar etmek şartıyla; aklın üstünde başka hiçbir unsuru çağrıştırmayan, bu kelimenin en dar manası içinde tam bir İnsanî bilgelik...' Renè Guènon Teoman Duralı'nın Çağdaş Küresel Medeniyet eserinden alıntılar ◼ 'Batılıların medeniyet dedikleri şeye, başkaları pekâla barbarlık diyebilir, çünkü özü, yani üst düzeyde bir ilkesi yoktur.' Renè Guènon Osmanlı'nın ilk baskı eserleri ◼ 'Batılıların «yükselmek» dedikleri şeye, başka birileri, kendilerini ilgilendirdiği şekliyle pekâlâ «alçalmak» diyebilir; bütün Doğuluların düşünceleri de bu merkezdedir işte.' Renè Guènon Mimar Sinan İstanbul'un su sorununu nasıl çözdü? ◼ 'Az çok bütünüyle, tanıyabildiklerimiz arasında tamamen maddi yönde gelişmiş tek medeniyet, Batı medeniyetidir.' Renè Guènon Aliya İzzetbegoviç'in hatıralarından alıntılar ◼ 'Modern medeniyet bir ilkesizlik sancısı çekmekte ve bu sancıyı da her sahada duymaktadır.' Renè Guènon Genç yaşta solan çiçek: Fehim-i Kadim ◼ 'Modern dünya, muhtelif sistemler arasındaki münasebetleri tam manasıyla altüst etmiştir.' Renè Guènon Bir medeniyetin kökü olarak Türk evi ◼ 'Her şeyi yerli yerine koymasını ve orada bırakmasını bilmek gerek; ancak bunun için da düzensizliğin hüküm sürdüğü Batı dünyasının mahrum olduğu, külli bir kavrayışa sahip olmak lâzımdır. Renè Guènon Geleneğin peşinde modern bir mimar Sedad Hakkı Eldem ◼ 'Şu veya bu bilgi dalını, şu veya bu yöntemi yüceltmek veya gözden mi düşürmek istiyorsunuz, 'bilimseldir' veya 'bilimsel' değildir demeniz yeterlidir.' Renè Guènon Osman Yüksel'e göre bir nesil nasıl mahvoldu? ◼ 'Bilhassa genç dimağlara sokulmuş olduğu için sökülüp atılması imkânsız kalp fikirlerle kirletilmiş bir kafaya sahip olmaktansa hiçbir şey bilmemek evlâdır.' Renè Guènon Alev Alatlı'nın Hollywood algısı ◼ 'Nihayet, pragmatizm hakikat kavramını yararlılık kavramıyla bir tutarak hakikat kavramına son darbeyi vurur.' Renè Guènon Bir Osmanlı destanı: Osmancık'tan alıntılar ◼ 'Doğulular da Batılılar gibi ve onların kullandığı araçlarla, kendi nokta-i nazarlarını zorla kabul ettirmeğe kalkışsalardı ne olurdu acaba?' Renè Guènon Osmanlı padişahlarının mühürleri ◼ 'Kendilerine olan bu aşırı hayranlıklarıyla, diğer bütün milletler nezdinde de «itibar» sahibi olduklarına yürekten inanırlar; kaba kuvvetten korkar gibi korkar herkes onlardan; oysa onlar, kendilerine hayran olunduğunu sanırlar.' Renè Guènon İslam mimarisinin incilerinden: Gur-i Emir ◼ 'Modern dünyanın bunca övündüğü bütün bu sözde «fütuhat», arkalarında hiçbir şey, değilse, pek bir şey saklamayan kocaman lâflara indirgenmiş olur.' Renè Guènon Medeniyetimizi besleyen kaynak: Tercüme-i Kitab-ı Coğrafya ◼ 'Tahammül edilir olabilmek için Batılıların yapacağı tek şey var: sömürgeci siyasette kullanılan dille «özümseme»yi (assimilation) bırakmak, «işbirliği» (association) yapmak. Hem de her sahada. Ama yalnız bu bile, Batılıların zihniyetinde bir tür değişikliğini ve burada ele aldığımız fikirlerin en azından birkaçmı kavramalarını gerektirir.' Renè Guènon Minyatürler ile Yavuz Sultan Selim ◼ 'Batılıların ilerleme dedikleri şey, Doğululara göre değişme ve istikrarsızlıktır.' Renè Guènon Kubbeyi yere koymayan mimar: Turgut Cansever ◼ 'Medeniyet' ve 'İlerleme' kelimeleri sözü, düşünceyi ifade etmekten ziyade düşünce boşluğunu doldurmak için kullanılan, kalabalıkları etkilemeye son derece elverişli bazı kof, kof olduğu kadar da tumturaklı cümlelerde mükemmel bir tesir icra eder.' Renè Guènon Allah'ın yasakladığı huy: Kibir ◼ 'Bizim normal dediğimiz bir medeniyet, kelimenin tam manasıyla ilkelere dayanan, her şeyin bu ilkelere uygun olarak tanzim edildiği ve derece derece sıralandığı (hiyerarşi) bir medeniyettir.' Renè Guènon Şairler Sultanı Baki'nin Divanı ◼ 'En şaşırtıcı olan da şu: kendilerine olan bu aşırı hayranlıklarıyla, diğer bütün milletler nezdinde de «itibar» sahibi olduklarına yürekten inanırlar.' Renè Guènon İbrahim Gülşeni Divanı ◼ 'Hâsılı, modern zihniyetin ve bu zihniyeti temsil eden felsefelerin bu sınırlamayı aşmalarına imkân yoktur.' Renè Guènon Nuri Pakdil'in gözünden rahmet deryası Ramazan ◼ 'Bir çığ altında ezilmek tehlikesiyle, karşı karşıya kalan birinin hayranlık duyduğu, saygı duyduğu söylenebilir mi? Mekanik alandaki buluşlarının Doğulular üzerinde bıraktığı tesir, derin bir tiksintiden başka bir şey değildir.' Renè Guènon Said Halim Paşa ve klasik eseri: Buhranlarımız ◼ 'Batılıların bu tutumu anlamakta biraz güçlük çekmeleri, başkalarını kendilerini ölçü alıp yargılamaktan, kendi kafalarındaki şeyleri onlarda da görmek istemekten kurtulamayışlarındandır; isterler ki Doğulular da onlar gibi düşünsün.' Renè Guènon Necmettin Erbakan'ın 'Davam' kitabından alıntılar