Tarihçilerin Kutbu Halil İnalcık'ın kaleminden Kırım

🔘 Zaporog Kazakları Lehistan tabiyetini bırakarak hana katıldılar. Bu Doğu Avrupa tarihinin en önemli olaylarından biri olmuştur. Türk kaynaklarına göre han gelen Boyarlara saygı gösterdi ve Lehistan'a karşı yapılacak seferlerde yardım vaat etti. Halil İnalcık 🔘 Özetle Fatih Mehmed, Seyyid Ahmed Han'a karşı Kırım Hanlığı'nı himayesi altına almakla bu ülkenin Altın Ordu'dan ayrılmasında mühim bir rol oynamış oluyor ve varlığını daha çok kudretli Osmanlı padişahına borçlu olan hanlık, son deneyimden bu himayeyi daha kuvvetle benimsemiş olarak çıkıyordu. Halil İnalcık 🔘 Kırımlılar Moskova'yı kuşatarak dış mahallelerini ateşe verdiler. Ateş rüzgârın etkisiyle iç şehre de sıçradı, şehir tamamıyla yandı; ahaliden pek çoğu alevler içinde mahvoldu. Halil İnalcık 🔘 Doğu Avrupa'da jeostratejik sorun şudur: Kazan'dan, Volga' dan başlayan büyük bozkır bölgesinde, Moskova, yani Ruslar mı hâkim olacak, yoksa Türk-Tatarlar mı? Halil İnalcık 🔘 Devletin düştüğü iç anarşiye son veren, Avusturyalıları Sırbistan' dan atarak isyan eden Sırpları kılıçtan geçiren ve gerek kuzeyde, gerekse Balkanlar' da kazandığı başarılarla Osmanlılarda bozgun ruhunu ilk kez yenen o olmuştur. Halil İnalcık 🔘 1502'de Mengli Giray, Saray Şehri'ni tahrip ederek, Altın Ordu Hanlığı'na son darbeyi vurduktan sonra, Moskova ile ittifak siyaseti sona erdi. Halil İnalcık 🔘 1502'de Kırım hanı Mengli Giray, Altın Ordu'ya öldürücü darbeyi vurdu ve Altınordu Devleti tarihe karıştı. Halil İnalcık 🔘 Mehmed Giray Kazan'ı Kırım'a bağladıktan sonra 1522 kışında Astrahan'ı da zapt etti. Böylece o, Altın Ordu Hanlığı'nı Giraylar idaresinde tekrar canlandırmış olduğu bir anda, rakip Nogaylar tarafından katlolundu ve eseri de birdenbire çöktü. Halil İnalcık 🔘 Moldavya'dan Hazar Denizi'ne kadar uzanan geniş step bölgesi, yüzyıllar boyunca asi kuvvetlerin, kaçak köylü ve askerlerin bir sığınma bölgesi olmuştur. Halil İnalcık 🔘 Osmanlı İmparatorluğu, yalnız Avrupa'da değil, Doğu' da Orta Asya'ya ve Hint Okyanusu'nda Sumatra'ya kadar yayılan bir alanda da etkili ve faal bir politika güdüyordu. Halil İnalcık 🔘 Fatih Sultan Mehmed'in, tarihi sonuçları şüphesiz çok derin ve kapsamlı olmuş bir başarısı da Kırım Hanlığı'nı Osmanlı İmparatorluğu'na bağlamak olmuştur. Halil İnalcık 🔘 On yedinci yüzyıl boyunca Rus Kazakları meselesi yalnız Kırım için değil, Osmanlı İmparatorluğu için de belli başlı bir mesele halini almıştır. Halil İnalcık 🔘 1700'de Osmanlı İmparatorluğu ile Rusya arasında İstanbul' da imzalanan barış antlaşması Kırım için hanlığın çökmesini onaylayan bahtsız bir antlaşma olmuştur. Halil İnalcık 🔘 On altıncı yüzyıl ortalarından itibaren, Özü Irmağı'ndan Karadeniz'e inen Zaporog Kazaklarının, İstanbul Boğazı'na kadar tüm Karadeniz kıyılarına yaptıkları yağına ve tahrip akınları, Osmanlı İmparatorluğu için siyasi, demografik, ekonomik ağır sonuçlar doğurmuştur. Halil İnalcık 🔘 Kuzey müttefikleri karşısında Kırım, her vakit ayakta duruyor ve bu, Osmanlı İmparatorluğu'nu bu cephede ciddi tehlikelerden kurtarıyordu. Halil İnalcık 🔘 Kuzey müttefikleri karşısında Kırım, her vakit ayakta duruyor ve bu, Osmanlı İmparatorluğu'nu bu cephede ciddi tehlikelerden kurtarıyordu. Halil İnalcık 🔘 Köprülüler idaresinde kalkınan Osmanlı İmparatorluğu Lehistan' dan Podolya'yı aldıktan sonra, Kazaklar üzerinde hâkimiyetini kurarak, Ukrayna'ya yayılma yoluna girdi. Bu girişim 1678'de Ruslar ile Osmanlılar arasında ilk büyük muharebeye sebep oldu. Halil İnalcık 🔘 Hanlık 1681 tarihine kadar Osmanlı İmparatorluğu ile Rusya arasında siyasi ilişkilerde aracı olmak iddiasında bulunmuş, Osmanlı hükümeti de Kırım'ın kuzey işlerinde önemli mevkiini görerek, siyasetini genellikle ona uydurmuştur. Rus elçileri, İstanbul'a giderken, mutlaka Bahçesaray'a uğramakta ve kuzeye ait meselelerde han hükümetinin görüşünü öğrendikten sonra Osmanlı payitahtına geçmekteydiler. Halil İnalcık 🔘 Osmanlı İmparatorluğu, 16. yüzyıl ortalarına doğru, Cihan politikasına hakim en kudretli devlet olarak görünüyordu Halil İnalcık 🔘 Kuzey' de Osmanlı İmparatorluğu için Kazak sorunu, 17. yüzyılda en önemli sorunlardan biri olarak sürüp gitti. Halil İnalcık