Akdeniz'den gelen yeni beslenme şekli: Slow Food

Slow Food, Fast Food konseptinin hem kelime anlamı, hem de arkasında yatan felsefe itibarıyla tam zıttını teşkil ediyor. 'Yavaş Yemek' anlamına gelen bu akımın merkezinde bölge kavramı yer alıyor. Bir başka deyişle, hareketin temelinde bir bölgenin coğrafyasına ait, lokal ürünler kullanmak ve dışarıdan, hazır ürün almamak Slow Food'un temel özelliği. Bu da geleneksel yemek kültürünün korunmasını sağlıyor. Yani ortaya çıkan ürün; o bölgeyi etkileyen doğal faktörler (toprak, su, bitki örtüsü gibi) ile bölgeye tarımsal özelliğini veren insan faktörünün birleşiminden oluşuyor. Bu noktada insan, ürünlerin ekim, yetiştirilme ve pişirilme teknikleri ve uygulamalarında etken rolü üstleniyor. Her coğrafyanın çevresel özellikleri ve insanının geçmişi, kültürü farklı olduğundan Slow Food akımına göre ortaya çıkan her tarımsal ürün baştan sona benzersiz ve özel. Slow Food hareketi kişinin yediği yemeğin hikayesini, kullanılan malzemelerin nereden geldiğini ve bunun gibi süreçleri bilmesi gerektiğini savunuyor. Slow Food akımı aynı zamanda ürünlerin doğaya saygı gösterilerek üretiliyor olmasını, gıda ve tarım biyoçeşitliliğini korumanın önemini ve mümkün olduğunca kişinin kendi yediğini kendi yetiştirmesi gerektiğini önemsiyor. Temelde yemek yemenin yalnızca hayatın devamlılığını sağlamak için gerçekleştirilen bir eylem, bir gereklilik olmadığı; hayattan zevk alınmasını sağladığı fikrini ortaya koyduğundan yemek yerken sosyalleşme konsepti de bu hareket için önem taşıyor. Bunu anlamanın en iyi yollarından biri, o gıdanın üreticisi ile tüketicisi arasındaki ilişkiyi analiz etmektir. Üretici ve tüketici arasındaki mesafenin kısa, sürecin açık ve net, ürünün taze ve sağlıklı olması çok önemli. Bir diğer yol ise, ürünün pazarlamasının da üretimi gibi yerelde yapılıp yapılmadığına bakılması şart. Slow Food Hareketi, 1982 yılında Roma'nın en önemli meydanlarından biri olan Piazza di Spagna'da ilk McDonalds'ın açılmasına verilen büyük tepki şeklinde ortaya çıktı. Hareketin kurucusu Carlo Petrini liderliğinde bir grup, açılışı tabaklar dolusu İtalyan makarnası fırlatarak protesto ettiler. Bu işletme onlar için Sanayi Devrimi sonrasında hızlanan yaşam temposunun ve bilinçsizleşen yeme alışkanlıklarının temsilcilerinden biri olduğundan, ona karşı yavaşlığı ve yerelliği savundular. 'İyi, temiz ve adil gıda' sloganıyla, yavaşlığı simgeleyen salyangoz sembolüyle ve Carlo Petrini tarafından Kuzey İtalya'da kurulan, tamamıyla gönüllülük esasına dayanan hareketin çalışmaları günümüzde de devam ediyor. Terra Madre, ilki 2004 yılında olmak üzere her iki yılda bir Torino'da düzenlenen ve küçük üreticileri bir araya getiren bir festival, aynı zamanda da dünyanın en büyük uluslararası gıda organizasyonu olarak kabul ediliyor. Afrika'da tarım yapan üreticilerden, Amerika'da toprağı işleyen çiftçilere dünyanın her yerinden insanı buluşturuyor ve her birinin 5 gün boyunca yanında getirdiği ürünleri sergilemelerine olanak sağlıyor. Germiyan Köyü, Türkiye'de Slow Food hareketine katılan ilk köy olarak kabul ediliyor. Köydeki gıdaların hazırlanmasında Alaçatı, Balıklıova, Barbaros gibi yerlerden gelen yerel ve doğal, katıksız ürünler kullanılıyor. Ayrıca köydeki işletmelerin tümünde, yöresel tahılların unlarıyla yapılmış doğal maya ile hazırlanan 'Germiyan Ekmeği' ikram ediliyor. Germiyan'a özgü başlıca lezzetlerden Kopanisti Peyniri, Hurma Zeytini, Şekeriçi Damat Lokumu, Bazina ve Pirinçli Mantı gibi ürünler mevsimine göre hazırlanıyor. Köyde yapılan üretimin temel amacı katıksız ürünler yaratmak ve geleneksel lezzetlerin devamlılığını sağlamak. Bunların dışında, köydeki bir dükkanın tabelasında ağzında zeytin dalı taşıyan bir salyangoz görürseniz, bu dükkanın tamamiyle katıksız ürünler sattığından emin olabilirsiniz. Slow Food Hareketi'nin yakından ilişkili olduğu bir akım daha var: Cittaslow. 1999 yılında İtalya'da başlamış olan ve 'Sakin Şehirler' anlamına gelen Cittaslow'u Slow Food'un binevi insanların yaşam tarzına olan uyarlaması olarak adlandırmak mümkün. Bu akım, hızlı yaşam tarzının kentleri sürdürülemez bir hale sürüklemesi ve kendi kendilerine yetememelerine neden olmasından yola çıkarak, hızlı ve bilinçsiz tüketime karşı yavaş ve bilinçli bir yaşam tarzını savunuyor. Başka bir tanımla Cittaslow, tüketim odaklı değil, doğa ve insanlarla gerçek bir iletişim içinde olmayı sağlayan yapılara sahip kentlerin toplu adı demek. Dünya'da 236, Türkiye'de ise 15 kent Cittaslow felsefesi içinde yer alıyor. Bu kentler; Akyaka, Eğirdir, Gökçeada, Gerze, Göynük, Halfeti, Mudurnu, Perşembe, Şavşat, Seferihisar, Taraklı, Uzundere, Vize, Yalvaç, Yenipazar. Gregg Segal ve Daily Bread adlı projesi, Slow Food akımının büyük destekçilerinden bir tanesi sayılıyor. Segal, bu projesinde her milletten çocukların bir hafta boyunca yediği yemekleri inceliyor ve tükettikleri işlenmiş gıdaları ele aldığı bölgelerin çocuklarının etrafına dizerek onları fotoğraflıyor. Projenin amacıysa oldukça etkileyici. Segal, ev yemeklerinin fast food ile karşılaştırıldığındaki üstünlüğünü göstermeyi, işlenmiş ürünlerin çocukların vücutlarında uzun süreler, belki de ömür boyu taşıdığı izlerin altını çizmeyi hedefliyor.

Akdeniz'den gelen yeni beslenme şekli: Slow Food

Slow Food nedir?