Ay'daki kraterlere verilen Türk isimleri ⚫

Merkür'de Sinan'ın adını taşıyan bir krater yer alır. 147 kilometre çapındaki kraterin adı, Merkür'ün kraterlerine isim verilmeye başlanan 1976 yılında Uluslararası Astronomi Birliği tarafından onaylanmış. O yıl 142 kratere isim verilmiş; günümüzde ise bu sayı 389'a ulaşmış. Merkür'deki kraterler dünyanın çeşitli kültürlerinden tarihte iz bırakan ve en az 50 yıldır ünlü olan sanatçıların, ressamların, müzisyenlerin ve yazarların adını taşır. Hayatta olan insanların adı kraterlere verilmiyor. Sinan krateri, 15,5 derece kuzey ve 29,8 derece batı boylamları arasında yer alıyor. Mimar Sinan'a Merkür'de, ressam Sabri Berkel ve Mevlana Celaleddin Rumi kraterleri de eşlik ediyor. 15 maddede Mimar Sinan... İsmini 1394 yılında doğan ve 1420 yılında Semerkant'ta içerisinde kusursuz ve hatasız astronomi aletleri bulunan muhteşem bir rasathane kuran Uluğ Bey'den alan önemli bir eliptik halkadır. Uluğ Bey'in en çok tanınan ve uzun ömürlü eseri, hazırladığı yeni yıldız kataloğudur. Ay'ın kuzeybatı kenarında yer alır. 48 kilometre çapındadır. Ay'ın bize görünen yüzündeki kenarına çok yakın olduğundan zor gözlemlenir. Halka şeklindeki dağın iç kenarları dar olup üzerinde küçük tepeler sıralanır. Kraterin zemininde ve ortada bir başka sivri dağ vardır. Uluğ Bey grubu, biri sıradağ olmak üzere 5 kraterden meydana gelir. Uluğ Bey eserleri ve hayatı hakkında tarihi bilgileri okumak için tıklayın. Toros Dağları yakınında ve çapları 60 km.'yi bulan iki engebeye Fatih Sultan Mehmet ve ilk astronomlarımızdan Ali Kuşçu adı verilmiştir. Bunlar çok yüksek olmayan fakat görünüşleri güzel engebelerdir. Fatih Krateri ringinin ağzı açık olup kuzey, güney ve doğusunda pek çok kratercikler bulunur. Ali Kuşçu ise, pergelle çizilmiş kadar muntazam bir daire biçimindedir. Fatih Sultan Mehmet'in 20 unutulmaz sözü... Bilim tarihinde 11. yüzyıl Biruni Çağı olarak da adlandırır. Ay yüzeyindeki krateri tam olarak, 17 derece kuzey paraleli, 92 derece doğu boylamında yer alıyor. Biruni kimdir, neyi bulmuştur? Biruni hakkında bilinmeyenler… Batı dünyasının Avicenna adıyla tanıdığı İbn-i Sina'nın adını taşıyan ay krateri, zaman içinde etkileşimlerle aşınmış, zor gözlemlenebilen bir krater. Kraterin bir bölümünün izleriyse tümüyle silinmiş durumda. Ancak ana hatları fark edilebiliyor. Kraterin güney kenarında ise irili ufaklı birçok krater yer alıyor. İbn-i Sina'dan 1000 yıllık sağlık öğütleri... Tarihte 'Azerbaycan'ın ilk rasathanesini kuran Türk' olarak tanınan Horasanlı büyük astronom Tusi'nin adı, günümüzde Ay'ın güney yarımküresindeki dev bir kraterde yaşıyor. Tam olarak 41 derece güney ve 12 derece doğu boylamı arasında uzanıyor. NASİREDDİN, ismini 1201 yılında doğan Nasirüddün-i Tûsî'den alan otuz mil çapında bir kraterdir. 1256 ila 1265 yılları arasında İran'ı yöneten İlhanlı hükümdarı Hülâgu Han'ın yardımcılarından olan Tûsî, Hülâgu tarafından Meraga'da kurulan rasathanenin başına getirildi. Burada, Çin'den Batı Avrupa'ya kadar tüm dünyada birkaç yüzyıl boyunca kullanılan İlhanlı Tablolarını ve sabit yıldızlar kataloğunu hazırlamıştır. Halide Edip Adıvar'ın adını taşıyan krater, sadece kadınların adlarının verildiği dişi gezegen Venüs'te yer alıyor. Batı Afrodit Dağları'nın kuzeyinde yer alan kraterin çevresinde, rahatça gözlemlenebilen, fışkırmış parlak maddeler bulunuyor. Osmanlı şairi olan Mihri Hatun'un da adı Venüs'te bir kraterde yaşıyor. Tam olarak 40 derece kuzey enlem, 87 derece batı boylamları arasında 40 kilometre çapında bir kraterdir. ALMANON, ismini Bin Bir Gece Masallarından tanıdığımız Harun Reşid'in oğlu Halife Memun'dan alan bir kraterdir. Memun 829 yılında Bağdat'ta bir rasathane kurdurdu. Darülhikme adıyla bilinen akademisinde, dönemin en büyük bilim insanları ve felsefecileri araştırmalar yaptı. ALFRAGANUS, ismini 861 yılında ölen Fergânî'den alan bir kraterdir. Fergâni, Memun'un astronomi araştırma heyetindeydi. En meşhur eseri Astronomi Özet Kitabı'ydı ki, bu eser İtalyan yazar Dante'nin en çok etkilendiği eserdi. ALBATEGNIUS, ismini 858 yılında doğan Bettânî'den alan bir düzlüktür. Bettânî birçok astronomik ölçümü çok yüksek kesinlikle gerçekleştirmişti. THEBIT, ismini 901 yılında Bağdat'ta ölen Sabit bin Kurra'dan alan daire şeklinde önemli bir düzlüktür. Sabit bin Kurra, Yunanca ve Suryani dillerinde yazılmış bilimsel eserleri Arapçaya tercüme etti. Ayrıca teorik matematik alanında kendisine ait önemli katkılarda bulundu. AZOPHI, ismini 10'uncu yüzyılda yaşayan Abdurrahman es- Sûfî'den alan dağlık bir halka oluşumudur. Es- Sûfî Orta Çağ'ın en önemli pratik astronomlarındandı. Es- Sûfî'nin Sabit Yıldızlar adlı resimli kitabı yıldız astronomisinin şaheserlerindendir. ALHAZEN, ismini kısaca İbnü'l- Heysem olarak tanınan Ebü'l-Hasan İbnü'l Heysem'den alan halka şeklinde bir düzlüktür. Takribi 965 yılında Basra'da doğan İbnü'l- Heysem hayatının büyük bir bölümünü Mısır'da geçirdi ve 1039 yılında burada vefat etti. İbnü'l- Heysem'in yazdığı yüze yakın eserden yaklaşık elli beş tanesi günümüze ulaşmıştır ki, hepsi matematik, astronomi ve optik alanlarıyla ilişkilidir. Dünyanın optik alanındaki en önde gelen araştırmacılardan olan İbnü'l- Heysem'in Optik Kitabı adlı eseri Avrupa bilimine önemli ölçüde etki etti. ARZACHEL, ismini 1100 yılında ölen Zerkâlî'den alan bir düzlüktür. Diğer astronomlarla birlikte Müslüman İspanyasında çalışana Zerkâlî, ünlü Tuleytula Tablolarını hazırlamıştır. Eserlerinin Kopernik'e ilham vermiş olabileceği düşünülmektedir. GEBER, ismini 1145 yılında ölen Câbir bin Eflah'tan alan yassı ve dairesel düzlüktür. Cabir, bugün torketum adıyla bilinen ve gök koordinatlarını ölçmekte kullanılan ilk taşınabilir gök küresini tasarlayan Arap kökenli İspanyol bilim insanıdır. ALPETRAGIUS, ismini Fas'ta doğan, Sevilla'de çalışan ve 1204 civarında ölen Nureddin bin İshak Bitruci'den alan bir kraterdir. Bitruci, Batlamyus'un gezegen hareketleri sistemini değiştirmek için çok çalıştı. Ancak muvaffak olamadı. Bitruci'nin Astronomi Üzerine adlı eseri, Latince tercümesi sayesinde 13'üncü yüzyıl Avrupası'nda oldukça tanınmıştır. ABULFEDA, ismini 1273 yılında Suriye'de doğan Ebü'l-Fidâ'dan alan daire şeklinde bir düzlüktür. Ebü'l-Fidâ, Halife Memun'un tesis ettiği geleneklere göre eğitilip yetiştirilen son Müslüman coğrafyacı olup, aynı zamanda büyük bir tarihçidir. En tanınmış eseri Ülkeler Haritası'dır.