Diyabetliler nasıl beslenmeli? Şeker hastaları ne yemeli?

Diyabet yani şeker hastalığında; pankreasın yeterli çalışmaması neticesinde metabolizmayı düzenleyen insülin hormonunun azalması, tamamen yokluğu veya insülinin yeterli veya fazla olmasına rağmen dokular tarafından kullanamaması (insülin direnci) sonucu kanda şeker yükselir. Kan şekeri değerlerinde 70/100 mg. normal, 100-125 mg. arası gizli şeker, 126 mg.'ın üstünde ise diyabet tanısı konulur. Fazla su içmek ya da içme isteği olması İştahın açılması ve fazla yemek yeme Çok sık idrara gitme ve geceleri bunun için sık sık uyanma Ciltte kuruma Sürekli halsizlik ve yorgunluk Yaraların geç iyileşmesi Bazen bulanık görme Şeker hastalarında başta kalp ve damarlar, böbrek gibi hayati işlev görev organlarda ayaklarda ve gözlerde tahribat ve sorun meydana getirebilir. Damarlarda hasar sonucu yeterli miktarda kan dokulara gidemezse kalp krizi, felç, böbrek hastalıkları, körlük, görme bozukluğu riski artar. Ayrıca bu damarlarda hasar sonucu damar tıkanıklığı, böbreklerde hasar sonucunda da hipertansiyon meydana gelebilir. Glikoz kullanılmadığı için vücut yağları ve proteinleri kullanmaya başlayacaktır. Bu yüzden de hem kilo kaybı hem de vücutta asist fazlalığı ortaya çıkacaktır. Ve hasta ölümle sonuçlanacak şeker komasına girebilir. Şeker hastalığının çeşitleri vardır. Bazılarında şeker hastalığı görülme ihtimali daha fazladır. Bu hastaların çoğunda erişkin tipi diyabet yani tıp 2 diyabet görülür. Bu hastalığa yakalanmayı oluşturan faktörler şunlardır; Ailesinde şeker hastası olanlar Fazla kilolu insanlar Hızlı yemek yemek Çabuk acıkmak Yüksek tansiyonu olanlar Kandaki yağ miktarı fazla olanlar Hareketsiz bir yaşam tarzı sürenler Yaş ilerledikçe de bu hastalığın riski artar Tanı için idrar ve kan testleri yaptırılır. İdrarda normalde çok az miktarda şeker bulunur. Şeker hastalarında ise bu miktar oldukça yükselir. Açlık kan şekeri ölçülür. Açlık kan şekerinin normal düzeyi 126 mg ve dl'in altındadır. Bunun üzerinde olması yine herhangi bir zamanda ölçülen kan şekeri ölçümü 200 mg ve dl'in üzerinde olması şeker hastasıdır. • Cildinizi nemlendirin: Cilt yazın da kışın da kurumaya meyillidir. Nemlendirici kullanılarak cildinizin kurumasını önleyin. Şekerli gıda tüketimine çocukluktan itibaren alışmaması esas olandır. Hem lezzet artırması hem de insülin direncini azaltması nedeni ile tarçından faydalanılabilir. Kek gibi yiyecekler daha az şeker kullanılarak ve kepekli un eklenerek pişirilmelidir. Bu tür ürünleri kuru meyve ile tatlandırmak tercih edilebilir. Bu hastalara yaşam tarzı değişikliği önerilir. Diyet ve egzersiz verilir. Bunların yetişemediği yerlerde ağızdan verilen şeker ilaçları yine bunlar da yetişemiyorsa insülin kullanılır. Şeker hastası olmamak için beslenmeye dikkat edilmeli, fazla kilodan uzak durulmalı ve egzersizi hayatımızın baş köşesine koymalıyız. Adından da anlaşılacağı üzere şekerden uzak durarak, dengeli ve sağlıklı beslenmek şarttır. Beyaz un yerine tam tahıllı ekmekler, bol sebze ve yeterli miktarda protein tüketilmesi gereklidir. Meyvelerde de früktoz dediğimiz meyve şekeri yer aldığından; çok tatlı meyveleri (incir, üzüm, kavun, karpuz) daha ölçülü tüketmek ve meyveleri yemekten 2-3 saat sonra ara öğün olarak yemek daha doğru olacaktır. Chia tohumu nedir? Chia tohumu faydaları: Chia tohumu karbonhidrat, protein ve yağı bir arada bulunduran besin grupları açısından maksimum dengeye sahip bir tohumdur. Karbonhidrat içeriğinin neredeyse tamamını lif oluşturur. Yüksek oranda lif içermesiyle beraber yüksek miktarda protein içermesi kan şekeri dengesini sağlar. Chiada bulunan yağ asitleri tıpkı cevizdeki gibi Omega3 yağ asitleri olduğu için kan kolesterolünün düşmesi ve damar sağlığının korunması için faydalıdır. Chia tohumu çok belirgin bir tada sahip değildir. Bu özelliğinden dolayı tohumu, kahvaltıda yulaf ezmesi ve sütle hazırladığınız karışıma ya da salata ve sebze yemeklerinin üzerine serperek kullanılabilirsiniz. Kendisinin yedi-sekiz katı kadar su tutma özelliği olan Chia tohumu, biraz bekletilince muhallebi kıvamını alır. Kurubaklagillerin faydaları nelerdir? Diyabeti olanlar için bir diğer mucize besin grubu da kurubaklagillerdir. Kuru fasulye, nohut, mercimek gibi kurubaklagiller, karbonhidrat kaynağı olmakla beraber protein ve sağlıklı yağları da içerir. Kuru baklagillerin karbonhidratı, kompleks yapıdadır. Bu da kan şekerini yavaş yükseltip yavaş düşürdüğü anlamına gelir. Ayrıca çözünür lif içermesi de hem kan şekeri dengesini sağlamaya yardımcı olur hem de kolesterol seviyesinin düşmesini sağlar. Diyabeti olanları çift yönlü koruyan kuru baklagilleri öğünlerde yoğurt/cacık ya da ayranla tüketmek, protein dengesini sağlar ve mide boşalma süresini uzatmaya katkıda bulunur. Böylece kan şekeri dengesi diğer öğüne kadar dengelenmiş olur. Diyabetiniz varsa haftada iki-üç kez öğünlerinizde kurubaklagillere mutlaka yer verilin. Ceviz ve bademin faydaları nelerdir? Cevizdeki Omega 3 yağ asidi grubundan olan alfa linolenik asit, diyabeti olanları kalp-damar hastalıklarından korur. Hem ceviz hem de bademde bulunan yüksek lif ise insülin direncini düşürmeye yardım eder ve kan şekerinin daha kolay dengelenmesini sağlar. Düzenli olarak ceviz ve badem tüketimi diyabeti olanların insülin dengesini sağlayarak kilo vermesine yardımcı olur. Tüketirken dikkat edilmesi gereken noktalar: Bu besinler yüksek miktarda yağ içerdiği için kalorileri çok da düşük değildir, tüketim sırasında miktara dikkat edilmeli ve çiğ olarak tüketilmelidir. 100 gram badem ortalama 600 kalori iken 100 gram ceviz 650 kaloridir. Günde 10 adet çiğ badem ve 2 adet ceviz tüketmek kalp damar hastalıklarını önlemek için yeterli. Tam tahılların faydaları nelerdir? Tam tahıllar rafine olan tahıllara göre daha düşük glisemik indekslidir; böylece kan şekeri dengesinin sağlamasına yardımcı olur. Diyabeti olanların tahıl grubu seçimine dikkat etmeleri, insülin salınımını dengelemek adına çok önemlidir. Ekmek grubundan beyaz ekmek, simit, börek gibi rafine undan yapılmış gıdalar yerine tam buğday, tam çavdar gibi yüksek posalı ve düşük glisemik indeksli ekmekler; ara öğünlerde ise kepekli tost ya da galeta tüketmek gerekir. Ana öğünlerde makarna/pilav seçiminde tercihi bulgur pilavı veya kepekli makarnadan yana yapmak öğündeki posa alımını artırarak kan şekeri dengesini sağlar. Armutun faydaları nelerdir? Armut tatlı tadına rağmen diyabeti olanların tüketmesi gereken meyvelerin başında gelir. Lif açısından zengin olan armut, düşük glisemik indeksli bir meyve olduğu için kan şekerini yavaşça yükseltip düşürür. Böylece kan şekeri dengesini sağlar. Ara öğünlerde orta boy armutla beraber süt ya da yoğurt gibi protein içeren bir besin grubunun beraber tüketilmesi kan şekeri regülasyonunu sağlayarak bir sonraki öğüne kadar dengeyi sağlar. Tarçının faydaları nelerdir? İçeriğindeki sinnamil aldehit maddesi hücrelerin insüline olan hassasiyetini artırarak kandaki glukozun hücrelere geçişini kolaylaştırır ve kan şekerini dengeler. Yapılan araştırmalar, yarım çay kaşığı tarçının bile kan şekeri dengesini sağlamaya yardımcı olduğunu gösteriyor. En iyi kan şekeri dengesini sağlayan tarçın ise Çin tarçınıdır. Tarçın nasıl kullanılır? Tarçını süt ya da yoğurdunuza ekleyebilir, çaylarınızda kabuk tarçın olarak kullanıp aromatik bir tat yakalayabilirsiniz. Tarçının tatlı isteğinizi baskılamasını istiyorsanız; elmayı dilimleyip üzerine tarçın serpip fırında pişirerek hafif bir tatlı elde edebilirsiniz. Tarçının maksimum dozu ise 1 tatlı kaşığıdır (6 gram), günde 1 tatlı kaşığını geçmemek kan şekerinizi dengelerken fazlasını tüketmek kan şekerinizi fazlaca düşürerek hipoglisemiye girmenize neden olabilir. Yulaf ezmesi içerdiği çözünür posa ile kan şekeri seviyesinin kontrol altına alınmasına yardımcı olur. Yulafta bulunan beta glukan isimli çözünür posa, mide boşalma süresini uzatıp glukozun emilimini yavaşlatarak kan şekeri dengesini sağlar. Beta glukan aynı zamanda kötü kolesterolün (LDL) düşmesine yardımcı olarak kalp-damar hastalıkları açısından riskli grupta olan diyabetli kişilerin damar sağlığının korunmasını sağlar. Sabah kahvaltısında veya ara öğünlerde yulaf ezmesine süt/yoğurt ve meyve eklenerek kan şekerini dengeleyecek öğünler yaratabilirsiniz. Zerdeçal bileşimindeki curcumin adlı madde ile insülin direncini azaltır ve kan şekerini düşürür. Düzenli tüketildiğinde diyabeti olanların kalp-damar hastalıkları riskini azaltır. Zerdeçalı bitki çaylarına ekleyerek, meyvelere, sebze yemeklerinize ve salatalarınıza serperek tüketebilirsiniz. Maksimum fayda sağlamak için zerdeçalın bağırsaklardan emilimini artırmak gerekir. Bunun için de karabiber ve zeytinyağı ile karıştırarak tüketimi sağlanmalıdır. Nasıl kullanılır? • Toz edilmiş 1 çay kaşığı zerdeçalı küçük bir kaba koyun. Üzerine 1 yemek kaşığı sızma zeytinyağı ve taze çekilmiş çeyrek çay kaşığı karabiber koyup karıştırın. 10 dakika dinlendirin. Günde 3 kez tüketin. Salataların üzerine, yoğurtla ya da yemeklere ilave edilerek kullanılabilir. Keten tohumu içerisinde yüksek lif ve yağ asidi barındırır. Keten tohumu aynı zamanda, sağlıklı yağ asitleri olan ve vücudun üretmediği pmhe-3 ve omega-6 yağ asitleri ile genel sağlığınıza katkıda bulunur. Keten tohumu şekeri düşürmek için kullanılan besinler arasındadır. Keten tohumunu nasıl tüketmek gerekir? • Keten tohumu, bütün olarak yendiğinde, sindirilmemiş bağırsak yolundan geçme olasılığı yüksektir, bu da vücudunuzun tüm sağlıklı bileşenleri almaması anlamına gelir. Keten tohumu öğütmek istiyor ve faydalarından en iyi şekilde yararlanabilmek istiyorsanız, bu küçük elektrikli kahve öğütücüler en iyi şekilde işe yarayacaktır. Yoğurdun faydaları nelerdir? Yoğurt yüksek kalitede protein ve karbonhidrat içerir. Klasik kahvaltıya bir alternatif aradığınızda yulaf ezmesiyle, öğünlerde sebze yemekleriyle, ara öğünlerde ise meyvelerin yanında tüketerek kan şekeri dengesini sağlayabilirsiniz. Her öğünde tüketilebilen eşsiz bir protein ve kalsiyum kaynağı olan yoğurdun günlük tüketim miktarı 2-3 porsiyondur. Özellikle yağsız yoğurt tüketmek; doymuş yağ ve kolesterol alımınızı azaltarak damar sağlınız için de faydalı olacaktır.

Diyabetliler nasıl beslenmeli? Şeker hastaları ne yemeli?

DİYABET NEDİR?