Gülhane'deki kültür hazinesi 5 müze

Gülhane'de bulunan İstanbul Arkeoloji Müzeleri üç ana birimden oluşan müzeler kompleksidir. Bunlar Arkeoloji Müzesi, Eski Şark Eserleri Müzesi ve Çinili Köşk Müzesi olarak adlandırılır. 📌İstanbul Arkeoloji Müzesi, çeşitli kültürlere ait bir milyonu aşkın eserle, dünyanın en büyük müzeleri arasındadır. Türkiye'nin müze olarak inşa edilen en eski binasıdır. Nasıl gidilir? Müzenin kısa tarihçesi Osmanlı'da tarihi eser toplama merakının izleri Fatih Sultan Mehmet dönemine kadar uzanır ancak müzeciliğin kurumsal olarak ortaya çıkışı İstanbul Arkeoloji Müzeleri'nin 1869 yılında 'Müze-i Hümayun' yani İmparatorluk Müzesi olarak kuruluşuna denk uzanır. 📌Aya İrini Kilisesi'nde o güne değin toplanmış arkeolojik eserlerden oluşan Müze-i Humayun, İstanbul Arkeoloji Müzeleri'nin temelini oluşturur. Aya İrini'nin yetersiz kalması ile Fatih Sultan Mehmet döneminde yaptırılmış olan 'Çinili Köşk' müzeye dönüştürülmüştür. İnternet üzerinden gezebileceğin 10 müze 📌Sistemli bir şekilde müzeciliğin kurumsal olarak ortaya çıkışı İstanbul Arkeoloji Müzeleri'nin 1869 yılında 'Müze-i Hümayun' yani İmparatorluk Müzesi olarak kuruluşuna denk gelir. Dönemin Maarif Nazırı Saffet Paşa, müze ile yakından ilgilenmiş, müzeye eser kazandırmak için kişisel çabalar sarf etmiştir. 📌1872 yılında Maarif Nazırı Ahmed Vefik Paşa bir dönem kaldırılmış olan Müze-i Hümayun'u Alman Dr. Phillip Anton Dethier'i müdür olarak atayarak tekrar kurmuştur. 1881 yılında Osman Hamdi Bey'in müze müdürlüğüne atanması ile birlikte ise Türk müzeciliğinde yeni bir çığır açılır. 📌19. yüzyılın sonlarında ressam ve müzeci Osman Hamdi Bey tarafından İmparatorluk Müzesi olarak kurulmuştur ve 13 Haziran 1891'de ziyarete açılmıştır. Edebiyatçılarımızın müzeye çevrilen evleri Müzedeki en kıymetli eserler nelerdir? 'İskender Lahdi' ve 'Ağlayan Kadınlar Lahdi' gibi önemli eserlere ev sahipliği yapan müze antik çağın en kıymetli eserlerini ziyaretçilere sunuyor. 📌Osman Hamdi Bey Nemrut Dağı, Myrina, Kyme ve diğer Aiolia Nekropolleri'nde ve Lagina Hekate Tapınağı'nda kazılar yapmış ve buradan gelen eserleri müzede toplamıştı. 📌Hamdi Bey, 1887-1888 yılları arasında günümüzde Lübnan'da bulunan Sayda'da yaptığı kazılar sonucunda Krallar Nekropolü'ne ulaştı ve dünyaca ünlü İskender Lahdi başta olmak üzere pek çok lahit ile İstanbul'a döndü. 📌1887 ve 1888 yılları arasında Osman Hamdi Bey tarafından yapılan Sidon (Sayda, Lübnan) Kral Nekropolü Kazısı'ndan İstanbul'a getirilen, aralarında İskender Lahdi, Ağlayan Kadınlar Lahdi, Likya Lahdi, Tabnit Lahdi, gibi ihtişamlı eserlerin sergilenebilmesi için yeni bir müze binasına ihtiyaç duyuldu. Osman Hamdi Bey'in isteği üzerine Çinili Köşk'ün karşısına dönemin ünlü mimarı Alexandre Vallaury tarafından inşa edilen ve Müze-i Hümayun (İmparatorluk Müzesi) olarak kurulan İstanbul Arkeoloji Müzeleri açıldı. Müze ziyarete açıldığında tarihler 13 Haziran 1891'i gösteriyordu. Müzede bulunan eserler 📌Okeanos heykeli 📌İstanbul Arkeoloji Müzelerinde, müzelerin kurucusu Osman Hamdi Bey'in yaşamı, müzeciliği, ressamlığı ve arkeolojik kazıları ile ilgili özel eşya, belge, büst, arkeolojik eserler ve kitapların sergilendiği Osman Hamdi Bey Salonu da bulunuyor. Osmanlı'nın has bahçelerinden biri olan Gülhane Parkı, Müslüman bilim adamlarının, bilim tarihine katkılarını ortaya koyan bir müzeye; İslam Bilim ve Teknoloji Müzesi'ne ev sahipliği yapıyor. Nasıl gidilir? 📌Müze Gülhane Parkı'nın içindeki Saray Sur Duvarına bitişik Has Ahırlar Binası'nda yer alır. Not: Osmanlı Dönemi'nde, padişahın ve yakın hizmetindekilerin atlarının bulunduğu ahırlara Has Ahır denilmiştir. Müze, İslam bilim tarihçisi Prof. Dr. Fuat Sezgin tarafından hazırlanarak 2008 yılında açıldı. Rönesans ninnisine son veren Fuat Sezgin'e dair bilinmeyenler Müzede neler sergilenmektedir? Prof. Dr. Fuat Sezgin'in öncülüğünde kurulan müzede 8-16. yüzyıllar arasında Müslüman bilginlerce icat edilmiş çeşitli bilim ve teknoloji aletleri sergileniyor. 📌Dokuzuncu yüzyıldan 16'ncı yüzyıla kadar İslam alimleri tarafından yapılmış icatlar tüm detaylara sadık kalınarak hazırlanmıştır. 700'den fazla eserin sergilendiği müzeye her yıl yeni eserler eklenerek gelişimi devam ettiriliyor. İslam Bilim ve Teknoloji Tarihi Müzesi'ne sanal yolculuk 📌Müze iki kattan oluşmaktadır. Üst katta; müze ile ilgili çeşitli görsellerin izlenebildiği Sinevizyon Salonu, astronomi, saat teknolojisi, denizcilik, savaş teknolojisi ve tıp bölümü bulunmaktadır. 📌Alt katta ise, madenler, fizik, matematik-geometri, şehircilik ve mimari, optik, kimya ve son olarak da coğrafya ile ilgili harita ve çeşitli harita çizilerinin sergilendiği bölüm bulunmaktadır. Fuat Sezgin'den kalan ilmi miras Müzenin bahçe kısmında ise, üzerinde Halife el-Me'mun'un 9. Yüzyılda yaptırdığı Dünya Haritasının kopyası olan yerküre ile 22 Haziran 2013 tarihinde açılan İbn-i Sina'nın el-Kanun fi't-Tıbb kitabının ikinci cildinde bahsedilen, tıbbi bitkilerden 26' sının bulunduğu İbn-i Sina Botanik Bahçesi yer almaktadır. 📌Müze teşhir salonlarında, el-İdrisi'nin, Halife el-Me'mun'un haritasını temel alarak çizdiği dünya haritasının kopyası, Takiyeddin'in 1559 yılında yaptığı Mekanik Saati, el-Cezeri'nin filli su saati ve hacamat aleti, Ebu Said Es-Siczi'nin Planetaryum'u, Abdurrahman eş- Sufi'nin gök küresi, el-Hucendi'nin usturlabı, 12. Yüzyılda Abdurrahman el-Hazini tarafından yapılan su ve ağırlık prensibine göre çalışan dakika terazisi, İbn-i Sina'nın el-Kanun fi't Tıp kitabı gibi daha birçok önemli bilim adamlarının çalışmaları sergilenmektedir. Bu çalışmaların büyük bir kısmı, Frankfurt'taki Johann Wolfgang Goethe Üniversitesi'ne bağlı Arap-İslam Bilimleri Tarihi Enstitüsü tarafından, yazılı kaynaklardaki tarif ve resimlere göre, çok küçük bir kısmı ise günümüze ulaşan eserlerin orijinallerine dayanılarak yaptırılmıştır. Müzenin bilim tarihi açısından önemi nelerdir? 📌İslam Bilim ve Teknoloji Tarihi Müzesi, günümüz modern biliminin gelişmesine çok önemli katkılarda bulunan 9.yüzyıl ve 16.yüzyıl arası İslam bilim insanlarının yaratıcılık dönemlerinde yapmış olduğu icat, keşif ve çalışmaların sergilenmesi ile Türkiye'de ilktir. 📌Prof. Dr. Fuat Sezgin'in kurucusu olduğu, Müslüman bilim adamlarının ortaya koydukları icatların örneklerinin yer aldığı müze, bir taraftan bilimsel eserlerin estetik ve öğreticiliği, diğer yandan bıraktığı intiba ve kazandırdığı bilgi ile özel bir yere sahiptir. İslam, Bilim ve Teknoloji Tarihi Müzesi, İslam dünyasının bilimler tarihindeki sürecini de eserleri ve belgeleriyle ortaya koyuyor. 📌Ayrıca müze, bilim tarihi açısından doğu-batı ilim kültürünü birleştiren bir köprü niteliği taşıması bakımından da gelecek kuşaklar için önem arz ediyor. 📌Müzede, İslam bilim tarihinde ilk defa ortaya konulan icatlar; Müslüman bilim adamlarının keşifleri ve çalıştıkları döneme mahsus bilim merkezlerinin maketlerinin yer alırken müze, bu alanda dünyadaki en büyük merkezlerden biri olma özelliği taşıyor. Frankfurt'tan sonra dünyada ikinci örnek teşkil eden müze olması açısından önem arz etmektedir. Eski Şark Eserleri Müzesi, Arkeoloji müzelerinin birimlerindendir. Müze; Anadolu ve Mezopotamya'nın Yunan öncesi, Mısır ve Arap Yarımadası'nın İslam öncesi çağlarına ait eserlerinden oluşur. 📌Bu eserlerin çoğunluğu 19. yüzyıl sonunda başlayıp, I. Dünya Savaşı'na kadar süren arkeolojik kazılarda ortaya çıkarılmış ve bu ülkelerin o zamanki hakimi olan Osmanlı İmparatorluğu'nun başkenti İstanbul'a getirilmiştir. Nasıl gidilir? Müzenin kısa tarihçesi Eski Şark eserlerinin bugün içinde bulunduğu bina, Osman Hamdi Bey tarafından 1883 yılında Sanayi-i Nefise Mektebi yani Güzel Sanatlar Akademisi olarak inşa ettirilmiştir. 📌Bu binada da bir Osman Hamdi Bey dokunuşu vardır. İleride Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi'nin temellerini oluşturacak olan bu akademi, Osmanlı İmparatorluğu'nda açılmış olan ilk güzel sanatlar okuludur. 📌Binanın mimarı daha sonra İstanbul Arkeoloji Müzeleri Klasik binasını inşa edecek olan Alexander Vallaury'dir. 1917 yılında içindeki akademinin Cağaloğlu'nda başka bir binaya taşınması üzerine bu bina müzeler müdürlüğüne tahsis edilmiştir. 1917-1919 yılları arasında ise dönemin Arkeoloji Müzesi Müdürü Halil Edhem Bey tarafından Yakın Doğu ülkeleri eserlerinin sergilenmesi amacı ile müze haline getirilmiştir. 📌Dönemin müze müdürü Halil Edhem Bey Yakındoğu ülkelerinin eski kültürlerine ait eserleri Yunan, Roma ve Bizans eserlerinden ayrı sergilenmesinin daha uygun olacağını düşünmüş ve binanın Eski Şark Eserleri Müzesi olarak düzenlenmesini sağlamıştır. Müzede hangi kıymetli eserler yer almaktadır? Müzede antik çağlara ait pek çok kıymetli eser bulunmaktadır. Müze, Anadolu ve Mezopotamya'nın Yunan öncesi, Mısır ve Arap Yarımadası'nın İslam öncesi çağlarına ait eserlerinden oluşur. 📌İslamiyet Öncesi Arabistan Eserleri, Mısır Eserleri, Mezopotamya Eserleri, Anadolu Eserleri, Urartu Eserleri ve Çivi Yazılı Belgeler bölümlerinden oluşan Eski Şark Eserleri Müzesi'nde anlatım bölgesel bir sınıflama ile yapılmış; Arabistan Yarımadası, Mısır, Mezopotamya ve Anadolu kültürleri kendi tarihi gelişimleri içinde sunulmuştur. 📌Akad Kralı Naramsi'nin Steli, Kadeş Anlaşması, İştar Kapısı gibi eşsiz eserlerin yanında 75.000 tane çivi yazılı belgenin bulunduğu Tablet Arşivi de bu bölümde yer alır. 📌Ayrıca dünyadaki ilk aşk mektubunu da bu müzede görebilirsiniz. Ayrıca M.Ö. 2 binli yıllara ait evlilik cüzdanı, işlenen bir cinayetle ilgili mahkeme kararı ve iş mektupları da ilgi çekici. Müzede alınlık üzerinde bulunan Osmanlıca yazıda 'Asar-ı Atika Müzesi' (Eski Eserler Müzesi) yazmaktadır. Yazının üzerinde bulunan tuğra, Sultan Il. Abdülhamid' e aittir. Gülhane'de bulunan Çinili Köşk Müzesi, Topkapı Sarayı'nı sınırlayan sur içinde Fâtih Sultan Mehmed tarafından yaptırılmıştır. Yazlık köşk olarak geçen mekan, Selçuklu tesirinde bir erken Osmanlı örneğidir. Nasıl gidilir? Müzenin tarihçesi Fatih Sultan Mehmet tarafından 1472 tarihinde yaptırılan köşk İstanbul`daki en eski Osmanlı sivil mimarlık örneklerinden birisidir. 📌Osmanlı'da yeni kurulmasına çalışılan Arkeoloji Müzesi'ndeki eserler, evvelce Hagia Eirene Kilisesi'ndeydi. Daha sonra iç müdür olan Philipp Anton Dethier zamanında bunların Çinili Köşk'e taşınması uygun görülmüştür. 📌Maarif Nezâreti tarafından tahsisi istenen köşk, bünyesinde bazı değişiklikler yapıldıktan sonra Âsâr-ı Atîka Müzesi olarak açılmıştır. l875-1891 yılları arasında Müze-i Hümayun (İmparatorluk Müzesi) olarak kullanılmıştır. l953 yılında Türk ve İslam eserlerinin sergilendiği Fatih Müzesi adı altında ziyarete açılmış, 1981 yılında konumu nedeniyle İstanbul Arkeoloji Müzeleri`ne devredilmiştir. Müzenin tarihimiz açısından önemi nedir? 📌İstanbul Arkeoloji Müzeleri kompleksi içerisinde en eski yapı Çinili Köşk'tür. Şu anda Türk çini ve seramik örneklerinin sergilendiği Çinili Köşk Müzesi, İstanbul'daki Osmanlı dönemi sivil mimari örneklerinin en eskilerindendir. Müzede hangi kıymetli eserler yer almaktadır? 📌Çinili Köşk Müzesi'nde 13-19 yy. Selçuklu ve Osmanlı dönemlerine ait seramik ve çiniler kronolojik sıralı sergilenmiştir 16 yy. İznik yapımı çiniler müzenin önemli eserleridir. 📌6 oda ve bir orta salondan oluşan köşkte Selçuklu ve Osmanlı Dönemine ait çeşitli çini ve seramikler sergilenmektedir . Çinili Köşk Müzesi koleksiyonlarında 11.- 20.yüzyıl başlarına tarihlenen Selçuklu ve Osmanlı dönemlerine ait 2000 civarında eser bulunmaktadır. Gülhane Parkı'nın girişinde bulunan Ahmet Hamdi Tanpınar Kütüphanesi, Osmanlı döneminde Alay Köşkü olarak faaliyet vermekteydi. Nasıl gidilir? Müzenin kısa tarihçesi 📌Alay Köşkü, Topkapı Sarayı'nın dış suru üzerinde, padişahların geçit yapan alayları seyretmesi için yaptırılan köşktür. Alay Köşkünün bulunduğu yerde 16. yüzyılda ahşap bir köşk bulunuyordu. Köşkün bugünkü binası II. Mahmud tarafından yaptırıldı. 📌Gülhane Parkı'nın içinden geniş bir rampa ile çıkılan köşk yuvarlak bir hünkar salonu bir sofa ve üç odadan oluşur. Köşkün yedi penceresi bulunmaktadır. 📌Pencere kemerleri üzerindeki on dört satırlık kitabe Keçecizade İzzet Molla tarafından yazılmıştır. 📌Atatürk'ün emri ile 1926 yılında Güzel Sanatlar Birliği'ne tahsis edilen köşk bir süre de Eminönü Halkevi'nin oyun salonu olarak kullanıldı. 📌1938'de Topkapı Sarayı Müdürlüğüne bağlanan köşk daha sonra önemli bir tamirden geçti. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından Ahmet Hamdi Tanpınar Edebiyat Müze Kütüphanesi olarak yeniden düzenlenerek 12 Kasım 2011 tarihinde hizmete açılmıştır. Müzede hangi eserler sergilenmektedir? 📌Kütüphane olarak hizmet veren mekan aynı zamanda müze işlevindedir. Burada Tanpınar'ın birtakım özel eşyalarıyla beraber farklı edebiyatçılara dair izler de bulunmaktadır. Mekanda aynı zamanda aktif olarak kültür sanat faaliyetleri de düzenlenmektedir.

Gülhane'deki kültür hazinesi 5 müze

İSTANBUL ARKEOLOJİ MÜZESİ (ANA BİNA)