Hafızamızdaki taze yaralar: Depremler

◾ Afrika, Arap ve Avrasya levhalarının arasında bulunan ve en aktif fay hatlarının geçtiği ülkemiz tarihin her döneminde sıklıkla sallanan bir konumda oldu. ◾ Günümüzde de her yıl yüzlerce depreme sahne olan bölge en son 6 Şubat Kahramanmaraş / Pazarcık depremi ile büyük hasar aldı. Son 100 yılın en büyük üçüncü depremi ◾ Fay hatlarının kesişim noktasında bulunan Anadolu, tarihi çağların her döneminde bir deprem yuvası oldu. Kuzey Anadolu, Doğu Anadolu ve Batı Anadolu Fay hatlarına sahip olan bölgemiz tarih boyunca büyük yıkımlara sahne oldu. ◾ Gerçekleşen yüksek dereceli depremler neticesinde asırlar içinde şehirler yıkılmış, medeniyetler tarihe karışmış olsa da yenileri hızla inşa edildi. Tarihte İslam coğrafyalarında meydana gelen depremler ◾ İstanbul'un fethine kadar olan şehir tarihinde tespit edilen elliden fazla ciddi deprem vuku buldu. Bunlardan en çok bilineni 557 senesinde gerçekleşendir. ◾ Bu deprem sırasında şehir surları yer yer yıkıldı ve ciddi hasar aldı, Ayasofya'nın tüm Hristiyan camiasında çokça bahsedilen kubbesi çöktü. Ortak değerlerimiz 'deprem' ◾ Fatih Sultan Mehmed Han'ın İstanbul'u fethetmesinin ardından gerçekleşen ilk ciddi deprem, II. Bayezid döneminde 1509 yılında gerçekleşti . Yıkım derecesi çok büyük olan afet halk arasında yıllarca 'Küçük Kıyamet' olarak anıldı. ◾ Artçıları ile birlikte kırk beş güne yakın bir zaman dilimi boyunca devam eden deprem sonucunda İstanbul'daki binaların ciddi bir kısmı yıkıldı ve binlerce insan vefat etti. Tehlike o denli büyüktü ki Sultan II. Bayezid bir müddet sarayın bahesinde bir çadırda kaldıktan sonra Edirne'ye avdet etti. Şair sultan: II. Bayezid ◾ 1509 yılındaki büyük deprem sonucunda İstanbul'un imar planı dahi değişti. O güne kadar yığma taş tekniği ile inşa edilen yapılar yerini ahşap malzemeye bıraktı. ◾ Deprem anında daha az zarar veren ahşap tercih edilse de bu tarihten itibaren de İstanbul'da daha evvel görülmemiş büyüklükte yangınlar görüldü. İstanbul'un son büyük depremi ◾ 1766 yılında gerçekleşen İstanbul Depremi, 1509 yılındaki kadar geniş ve büyük ölçekli olmasa da depremin artçıları yaklaşık iki buçuk sene sürdü. ◾ Üç seneye yakın süren bu dönem, Osmanlı insanının manevi hayatını da olumsuz etkiledi. Sultan III. Mustafa Han savaşa rağmen şehri yeniden imar etti. ◾ Sultan II. Abdülhamid döneminde gerçekleşen 10 Temmuz 1894 tarihli deprem İstanbul tarihinde bir ilktir. Merkezi İzmit Körfezi'nde olan depremde bir buçuk metreye yakın tsunami dalgaları oluştu. ◾ 10 Temmuz 1894 İstanbul Depremi'nde büyük fayda gösteren kişilere Sultan II. Abdülhamid tarafından 'Hareket-i Arz Madalyası' verildi. ◾ 1-2 dakika süren 1939 tarihli Erzican depremi milletimizin göğsünde kapanmaz yaralar açtı. Han ve gar dışında şehirdeki tüm yapılaşma dümdüz oldu. ◾ Dönem idaresinin, Erzincan'a yönelik ilgisiz tavrı ve şehrin tekraren aynı bölgeye inşa edilmesi Erzincan'ın diğer depremlerden de yara alarak çıkmasına sebep oldu. Depremle gelen yağma kültürü ◾ Dünya üzerinde özellikle yirminci yüzyılın başı ve ortalarında gerçekleşen doğal afetler ve bilhassa depremlerin ardından büyük yardım seferberlikleri düzenlendi. Lakin bu yardımların ciddi bir çoğunluğu depremzedelere ulaşmadı ve depremden zenginleşen bir furya vuku buldu. ◾ 1939 yılında gerçekleşen Büyük Erzincan Depremi için toplanan yardımlarla günümüzde 'Saraçoğlu Evleri' olarak bilinen lojmanlar inşa edilmiştir. Erzincan'daki kötü gidişat aylarca sürmüş ve insanlar depremden ziyade deprem sonrasında yaşananlar sebebiyle vefat etti. ◾ Depremlerin arkasından gerçekleşen yağmalar, insanların en aciz hallerinde onlardan faydalanmaya çalışan zalimlerin işi olarak anılır. Canlarını düşünen binlerce insanın koşuşturmacısı sırasında kötü niyetli kişiler hırsızlığa meyletti. ◾ Bu olayların en vahimi 1999 yılında gerçekleşen Marmara Depremi sırasında yaşandı. Özellikle çevre illerden gelen pek çok kişi doğal afetten büyük ölçüde etkilenen şehirlerde yağma ve hırsızlık faaliyetleri içerisine girdi.