Lezzet mucizesi hakkında bilinmeyenler

Çikolata kelimesi Aztek dilinde; kakao çekirdeklerinin gürültülü bir şekilde havanda dövülmesinden dolayı, 'gürültü' anlamına gelen 'choco' ve 'su' anlamına gelen 'atle' kelimelerinden türemiştir. İspanyollar'ın Amerika'yı keşfetmeleriyle birlikte kıtadaki mevcut kitapları yakmaları nedeniyle kesin bilgiler olmasa da; çikolatanın tarihinin MÖ 1500 yılına kadar gittiği sanılmaktadır. Eski Amerika uygarlıklarından Mayalardan önce Olmeclerin kakao ağaçlarından yararlandıkları bilinmektedir. Zaten 'kakao' kelimesi de Olmec dilinden geliyor. Çikolata, kakao bitkisinin tanelerinden elde ediliyor. Malvaceae ailesinin bir üyesi olan kakao bitkisinin bamya ve pamukla yakın akraba olması da epey şaşırtıcı bir durum. Küresel ısınma ve kuraklık nedeniyle kakao bitkileri 2050'ye kadar ortadan kaybolma tehlikesi altındalar. Kakaonun ana vatan Güney Amerika olarak kabul ediliyor. Başta Meksika olmak üzere, Güney Amerika'nın neredeyse tamamında milattan önce 300'lü yıllarda kakaodan yapılma fermente içecekler karşımıza çıkıyor. Günümüzde kakao üretiminin adresi ise Afrika kıtası. Dünyadaki kakaonun yüzde 70'i Afrika'da, yüzde 30'u ise tek başına Fildişi Sahili'nde üretiliyor. Kakao ağacına verilen önem Mayalar ile birlikte doruğa çıkmıştı. Mayalar, kakaoya ilahi bir anlam yüklediler. Bu ürünün kendilerine tanrılar tarafından verilmiş bir ödül olduğunu düşündüler. Zaten kakao ağacının bilimsel ismi 'Theobroma Cacao' da 'Tanrıların Yiyeceği' anlamına geliyor. Ayrıca, Aztekler bilgelik tanrısı Quetzalcoatl'a adak olarak kakao taneleri sunardı. Hatta kakao taneleri para birimi olarak kullanılırdı. 4 bin yılı aşkın tarihinin çok büyük bir kısmında çikolata bugün bildiğimiz gibi tatlı bir yiyecek değil, acı bir içecek olarak tüketilirdi. Ancak geçmişte kakao sadece içecek üretmekte kullanılan bir gıda maddesinden çok daha önemliydi. Kakaonun Avrupa kıtasına gelişi ise Kristof Kolomb sayesinde oldu. 1502'deki dördüncü seferinin sonucunda Kolomb kakao tanelerini İspanya'ya getirse de, İspanyol din adamları çikolatayı İspanya kraliyet ailesine tanıtana kadar kimse kakaonun ne işe yaradığını anlamadı. İspanyol komutan Hernan Cortes'in 1519'da Montezuma'nın sarayında çikolatayla tanışan ilk Avrupalı olduğu zannediliyor. Çikolatanın Avrupa'ya geliş tarihinin ise 7 Temmuz 1550 olduğuna inanılıyor ve bu tarif Dünya Çikolata Günü olarak kutlanıyor. Tarihçilere göre 1700'lü yılların başında sadece Londra'da 2 bin çikolata imalathanesi bulunuyordu ve kakaonun içine sütte ilave ediliyordu. İtalya'da sütlü kakao özellikle din adamları arasında yaygınlaşırken, Papa 14. Clement'in ölümüne neden olan zehrin Papa'nın severek içtiği sütlü çikolatasının içine atıldığı sanılıyor. 1730'larda makinelerin kullanıma başlanmasıyla seri üretime geçilmiş ve çikolata pahalı bir besin olmaktan çıkmıştır. 1828'de Hollandalı kimyager Conrad J. Van Houten, kakao presini (Dutch Process) icat ederek kakao yağını özünden (liköründen) ayrıştırmayı başarmıştır. Van Houten böylelikle modern çikolatanın şeklini almasına büyük katkıda bulunmuştur. Yenmesi için imal edilen ilk çikolata ise 1847′de Joseph Fry isimli bir İngiliz tarafından üretilmiştir. 1 kilogram çikolata üretmek için 800'den fazla kakao tanesine ihtiyaç var. Her çikolata barında ortalama 8 böcek parçası olduğu da söyleniyor. Tüm dünyada bilinen dört tür çikolata var: Bitter, sütlü, beyaz ve ruby diye bilinen pembe çikolata. Temelde kakao, kakao yağı, şeker, lesitin ve vanilinden oluşan çikolata bitter, sütlü ve beyaz olmak üzere üçe ayrılıyor. Temel karışımdan 'bitter' adı verilen tadı biraz acı çikolata çıkar. Bu karışımın içine süt tozu ilave edilirse sütlü çikolata oluşuyor. Ruby İsviçre'de Barry Callebaut isimli ünlü çikolatacı tarafından 13 yılı aşkın süre devam eden çalışmaların sonucunda ortaya çıktı ve yakın zamanda tüm dünyaya tanıtıldı. Renginin pembe olmasının sebebi boya ya da meyveler değil, kakao çekirdeklerinin pigmentleri; yani doğal olarak pembe. Sütlü çikolatayı ilk defa üreten kişi ise İsviçreli Daniel Peter. 1875'te Daniel Peter sekiz yıllık bir çabanın ardından çikolatanın özüne yoğunlaştırılmış süt katmanın yolunu bularak bugünkü sütlü çikolatanın oluşmasını sağladı. Beyaz çikolatanın geçmişi ise 80 yıl öncesine dayanıyor. Ancak beyaz çikolatanın temeli kakao çekirdeklerinin farklı kısımlarından elde edilen kakao yağıdır. Bu nedenle beyaz çikolata aslında çikolata kabul edilmiyor. Dünyadaki ilk çikolata barı, 1842'de İngiltere'de Cadbury şirketi tarafından üretilmiş. Dışı şeker kaplı draje çikolataların ve sürülebilir fındıklı çikolata kremasının ortaya çıkışı ise 1940'lı yıllar. İkinci Dünya Savaşı koşullarında, askerlerin eriyip akmadan çikolata keyfi yapabilmesi için dışı şekerli çikolatalar icat ediliyor. Aynı dönemlerde İtalya'da bir pastacı da çikolata stokunu daha uzun süre kullanabilmek için içine fındık püresi ilave ederek sürülebilir çikolatayı ortaya çıkarıyor. Bugün bütün dünyada tüketilen ve adeta fenomen haline gelen damla çikolatalı kurabiye ise 1938'de Ruth Graves Wakefield tarafından icat edildi. Bazıları bunun yanlışlıkla olduğunu iddia etse de Wakefield, çikolataları kurabiye hamuruna bilinçli bir biçimde ve erimeyecek şekilde eklediğini söylüyor. Wakefield kurabiyelerinde ünlü bir markanın çikolatalarını kullanmış, icat ettiği bu tarifi de o markaya kendisine ömür boyu çikolata tedarik edilmesi karşılığında satmış. Çikolatanın rengi içindeki kakao kütlesine bağlı olduğundan, kullanılan kakaonun oranı ve cinsi değiştikçe rengi ve tadı da değişir. Ustalara göre, iyi bir çikolata oda sıcaklığında sertliğini korumalı, ağızda ise erimelidir. Eriyen çikolata ağızda tanecikler ya da madeni bir tat bırakmamalıdır. Çikolatayı buzdolabında saklamak hata. Bunun yerine serin ve kuru bir yerde saklamak gerekiyor. Üzerinde beyaz çizgiler oluşması çikolatanın bozulduğu anlamına gelmiyor. Sadece içindeki yağ ve şekerin ısı nedeniyle kristalize olması sonucu böyle bir görüntü oluşuyor. Beyazlaşan çikolata gönül rahatlığıyla yenebilir. Dünyanın en pahalı çikolatası Danimarkalı ünlü şef Fritz Knipschildt tarafından 1999'da üretildi. Chocopologie Chocolate Truffle adıyla bilinen bu çikolataların kutusu 2600 dolara (yaklaşık 14000 TL) satıldı. En pahalı çikolata barı ise Ekvador merkezli çikolata markası To'ak tarafından üretildi. 50 gramlık bir barın fiyatı 2017 yılında 365 dolar (yaklaşık 2000 TL) idi. Tamamı el yapımı olan To'ak'ın çikolataları sınırlı sayıda üretiliyor ve fiyatı 275 dolardan başlıyor. Bu çikolatalar özel yapım ahşap kutularda, tadım maşasıyla birlikte satılıyor. Yani yerken bile elinizi değdirmiyorsunuz. En ağır çikolata İngiltere'de üretildi. 2011 yılında Guinness Rekorlar Kitabı'na giren bu çikolatanın ağırlığı 5792,5 kilogramdı. Eni ve boyu 4'er metre olan çikolatanın kalınlığı da 35 santimetreydi. Dünyanın en büyük çikolata üreticilerinden biri olan Belçika'da yıllık 220 bin ton çikolata üretiliyor. Daha da ilginci, Brüksel Uluslararası Havalimanı'nın dünyada en fazla çikolata satılan yerlerin başında gelmesi. Hatta Belçika'da 2013 yılında sınırlı sayıda çikolata aromalı posta pulu bile üretilmiş. Tatlılar içerisinde baş tacı olan çikolata, ülkemizde sandığımız kadar çok da sevilmiyormuş. Araştırmalara göre, Türkiye'de çikolata tüketim miktarı düşük oldukça düşük. Yıllık ortalama çikolata tüketimi kişi başı 2-3 kilogram civarında. ABD'de ise ortalamaya vurulduğunda her saniye 45 kilogram çikolata tüketiliyor. Bu da yıllık yaklaşık 1,3 milyar tona tekabül ediyor. Çikolatanın erime sıcaklığı 34 derece. Bu nedenle elimizde uzun süre tuttuğumuzda ya da ağzımıza attığımızda çikolata erimeye başlıyor. Bir damla çikolata yediğimizde vücudumuza 45-50 metre yürümeye yetecek kadar enerji girişi oluyor. İçeriğindeki kafein ve şeker nedeniyle çikolatanın çocuklarda hiperaktiviteye neden olabileceği belirtiliyor. Yetişkinler çikolatanın kokusunu aldıkları anda beyinlerinde theta dalgaları uyarılıyor ve rahatlıyorlar. Üstelik özellikle bitter çikolata tam bir antioksidan deposu ve kan basıncını düşüren bir kalp dostu. Serotonin ve endorfin salgılamanızı hızlandırıyor ve size kendinizi iyi hissettiriyor. Antibakteriyel özelliği de olan çikolata, dişleri çürümeye karşı koruyor. Öksürüğe de öksürük şurubundan bile iyi geldiği söyleniyor. Çikolatayı yiyebileceğiniz maksimum miktar, 10 kilogram. Çikolatanın 10 kilodan fazlası, yiyeni zehirliyor ve ölümle sonuçlanabiliyor. Zehirlenme demişken, kediler ve köpekler için de çikolatanın küçük miktarları bile çok zararlı. Bu nedenle minik dostlarınızı çikolatadan uzak tutun.

Lezzet mucizesi hakkında bilinmeyenler

ÇİKOLATA İSMİNİ NEREDEN ALDI?