Medeniyetin dayandığı temel unsur: Ahlak
Medeniyet, şahsiyet sahibi toplumlar ve erdemli şehirlerle inşa edilir. İslam, toplumsal düzeni sağlayan, uygarlığın oluşmasındaki temel taşları oluşturan unsurları içinde toplar. Ahlakı yalnızca gündelik manada değil tarihi mirasın idraki şeklinde de anlamak ve öğrenmek gerekir. Tarihi mirası koruyarak geliştirilen toplumsal ahlak, maddi ve manevi temeli güçlü medeniyete götürür.
🔷 Ahlâk Arapçada "seciye, tabiat, huy" gibi mânalara gelen hulk veya huluk kelimesinin çoğuludur. Sözlüklerde çoğunlukla insanın fizik yapısı için halk, mânevî yapısı için hulk kelimelerinin kullanıldığı kaydedilir.
🔷 İslamî kaynaklarda hulk ve ahlâk kavramları genellikle iyi-kötü huyları, fazilet-rezîletleri ifade etmek üzere kullanılır. Özellikle iyi huylar ve faziletli davranışlar hüsnü'l-huluk, mehâsinü'l-ahlâk, mekârimü'l-ahlâk, el-ahlâku'l-hasene gibi terimlerle karşılanır.
Ahlâk, günlük hayatın çeşitli alanlarıyla ilgili davranış ve görgü kurallarını, terbiyeli, kibar ve takdire değer davranış biçimlerini de içine alır.
🔷 İslâm ahlâkının asıl kaynağı Kur'an'dır. Hz. Âişe bir soru münasebetiyle Hz. Peygamber'in (sav) ahlâkının Kur'an ahlâkı olduğunu belirtmiştir.
🔷 İslâm ahlâk düşüncesi, Kur'an ve sünnetle başlar. Bu iki kaynak, dinî ve dünyevî hayatın genel çerçevesini çizer, amelî kurallarını belirler. Böylece daha sonra fıkıh, hadis ve kelâm alimleri, mutasavvıflar hatta filozoflar tarafından geliştirilecek olan ahlâk anlayışlarının temelini oluşturmuştur.