Mimari terimler sözlüğü

🔹 Mimaride taşıyıcı elemanların arasında kalan kısma açıklık denir. ▶ Duvar, tavan veya döşeme gibi yüzeylerdeki boşluklar da açıklık olarak adlandırılır. Bu açıklıklar pencere ile kapatılabilir, mekanlar arası geçişleri sağlar. Turgut Cansever'e göre 'İslam'da Şehir ve Mimari' 🔹 İtalya'da on yedinci yüzyıldan itibaren sanatın pek çok dalında ve en çok da mimari anlatımda görünen tarz, Barok olarak adlandırılır. Barok üslup Osmanlı mimarisinde de belirli dönemlerde yansımalar oluşturur. Kadim kültürün zinde mirası: İstanbul mimarisi 🔹 Büyük ve oturma alanı geniş olan yapılarda, genleşme, kısalma, sıcaklık gibi değişimlerden ya da yapının oturduğu zemindeki farklılıklardan dolayı doğabilecek hasarları engellemek amacıyla boydan boya bırakılan boşluklara, dilatasyon denir. ▶ Kelime anlamı genleşme demektir. Nabi Divanı'nda mimari değerlendirmeler 🔹 Fransız balkonu, döşemeye kadar inen çift kanatlı, camlı bir kapının önünde yer alan, önü korkuluklu dar balkon çeşidine denir. Fransa'da Müslüman karşıtlığının tezahürü: Kurumsal İslamofobi 🔹 Gözpencere bir duvara ya da bir kubbenin ortasına açılan küçük dairesel ya da oval açıklıktır. Çoğunlukla çatı katlarında veya kapı üstlerinde karşımıza çıkan çoğu süslü küçük penceredir. Kim geldi pencerelerinin tarihi geçmişi 🔹 Harpuşta, dış etkenlere karşı açık duvarların üzerini örterek yağmur ve karın birikmesini engelleyen yapı elemanıdır. Eğik düzlemi sayesinde suyun yanlardan akmasını sağlar. Özellikle çatıda bina yalıtımı sebebi ile oldukça yaygın uygulanır. Genellikle söve ve küpeşte terimleriyle karıştırılır. Kelime kökeni farsçadan gelir. Har eşek, puşte ise sırt anlamına gelmektedir. Dünyanın en güzel pencereleri 🔹 Kemer bir açıklığı geçmek için yapılan, düzgün eğrisel şekildeki ögedir. Kavisli olarak örülen iki duvar ya da sütunu birbirine bağlayarak kapı, pencere gibi açıklıkların üzerindeki yükü yanlara doğru dağıtır. ▶ Yay şeklinde olan bu mimari elemanlara, daha çok kilise mimarisi, endüstri yapıları, köprü ve viyadüklerde rastlanır. Eşsiz bir mimari malzeme: Kerpiç 🔹 Kilit taşı, mimaride kemer, kubbe veya tonozun en üst noktasında bulunan, örgüyü kilitleyerek, yukarıdan gelen yükü yan taşlara aktaran kemer kilididir. Cami kubbelerinin yapımında da önemli rol oynar. ▶ Anahtar taşı olarak da bilinir. Kadim kültürün zinde mirası: İstanbul mimarisi 🔹 Binanın toprak altı kalan katlarına, doğal ışık ve hava alabilmesi için yapılan, üzeri metal ızgaralı veya camlı bölümdür. Zemin altı katlar için bir çeşit pencere veya ışık bacası olarak da tanımlanabilir. Toprağın çocuğu mimar: Hassan Fathy 🔹 Kapı, pencere gibi duvar boşluklarının veya iki sütun arasının üzerinde kalan kesimin yüklerini yanlara taşıyan yatay mimari elemanlara lento denir. Taş, metal, betonarme, ahşap gibi çeşitli malzemelerle yapılır. Çelik ve betonarme gibi yapılarda uygulamasında 'lento' yerine 'kiriş' sözcüğü kullanılır. Yatay mı, dikey mi, mimari mi? 🔹 Bir heykel, vazo, yazı veya başka bir nesneyi sergilemek için bir duvarda açılmış girintidir. Duvar içine doğru oyulmuş, çoğunlukla üzeri mukarnas örtülü oyuklara niş denir. Duvarlarda yapılan çeşitli oyuk, hücre ya da göz gibi elemanlardır. 15 maddede Mimar Sinan 🔹Ölçek, bir yapı ya da nesnenin boyutlarının, diğer yapılarla ilişkisini gösteren bir ölçme sistemidir. Proje çizimlerinde, harita, maket ya da planın küçültme veya büyültme oranını gösterir. Örneğin, 1/100 ölçeğinde çizilmiş bir kat planı, gerçek mekanın 100 kat küçültülmüş halidir. İslam mimarisinin kıblesi: Kabe 🔹 Pandantif, bir kubbenin kare planlı yapının üzerine oturmasını sağlayan bir mimari geçiş elemanıdır. Kubbeyi taşıyan kemerler ile kubbe arasında kalan, köşelerdeki boşlukları dolduran, küresel üçgenlerdir. İslam mimarisinin çekirdek kavramı: Mekan 🔹 Parapet, yapıların çatı, teras, balkon gibi bölümlerinde yalıtım ve güvenlik amacıyla yapılan koruyucu duvardır. Köprü gibi yerlerde de korkuluk duvarı olarak adlandırılabilir. Çoğu zaman küpeşte, korkuluk ve pencere eteği gibi kelimelerle karıştırılır fakat mimaride uygulaması farklıdır. Halk arasında çelen olarak da bilinir. Dünyadaki ilk gıda standardı: Kanunname-i İhtisab-ı Bursa 🔹 Payanda; duvarın devrilmesini, çökmesini veya dışa doğru eğilmesini önlemek amacıyla yapılan, yan kuvvetlere karşı direnen yapısal bir duvar ögesidir. Ahşap yapım sisteminde göğüsleme olarak da karşımıza çıkar. ▶ Beton, ahşap, taş gibi yapı malzemelerinden yapılan bu yapı elemanları, duvarın bir cephesinde dizi halinde olabileceği gibi iki duvarın buluşmasıyla oluşan köşelerde de bulunabilir. Müslümanların kurduğu kadim şehir: Basra 🔹 Mimari plan, yapıda katların mekansal ilişkilerini gösteren iki boyutlu çizimlere denir. Yapının yatay düzlem üzerinde izdüşümü yani yatay kesitidir. Kesit, görünüş ve maket ile beraber mimarların mekan organizasyonu için kullandığı araçlardan biridir. ▶ Mimarlıkta kat planları haritaya çok benzer. Mekana yukarıdan bakarak, tanımlı bir alanın elemanlarını ve özelliklerini görmemizi sağlar. Tarihin en büyük camisi Samerra 🔹 Terim olarak 'rocaille' kelimesinden gelir ve bu da 'taş süsleme' anlamında bir kelimedir. Rokoko akımının görüldüğü eserlerde bolca çiçekler, ağaç dalları ve kıvrımlı bezemeler mevcuttur. ▶ 18. yüzyıl sonlarında etkileri görülen Rokoko, yüzyıl sona ermeden yerini Neoklasik üsluba bırakır. Aslında Rokoko üslubunun hissedildiği yıllara ve uygulamalara bakıldığında Barok dönem içerisindedir. Bu nedenle tek başına büyük bir sanat akımını ya da dönemi ifade etmez. Medeniyet membaı şehir: Herat 🔹 Seki, köy evlerinde, aralıksız, üzeri minderli, duvara minder ile yaslanan, yerden biraz yüksek oturma elemanıdır. Genellikle üstü minder ile kaplı sedir olarak da adlandırılabilir. Mimar Sinan'ın eserleri hakkında 33 ilginç bilgi 🔹 Tonoz bir kemerin içinde bulunduğu düzleme dik bir şekilde hareket ederek meydana getirdiği genellikle taş ve tuğladan oluşan örtü sistemidir. İlk örneklerine Mezopotamya ve Mısır'da rastlanılan tonoz birbirinden bağımsız kemerlerin sıra sıra dizilmesi ile ortaya çıkar. Yeryüzünü kaplayan afet: Betonarme 🔹 Sıra evler iki tarafı komşu binalar ile kapalı, aynı tipte, bitişik evler dizisine denir. Sokak üzerindeki birbirine eş boyutlu ve benzer planlara sahip konutların aralıksız yan yana gelmesi ile ortaya çıkan konut dizinidir. ▶ 19. yüzyılın başlarında gerçekleşen Sanayi Devrimi ile gündeme gelen ve kentlerde artan işçi nüfusuna ucuz ve yeterli sayıda konut sağlamak amacıyla yapılmıştır. Aynı tipin çok sayıda tekrarıyla oluşan bu konut dizininin ekonomik olması sebebiyle, orta ve alt gelir grubunun konut edinmesi sağlanır. Mimar Sinan İstanbul'un su sorununu nasıl çözdü? 🔹 Anadolu Türk evlerinde oda kapılarının açıldığı, genişçe mekanlara denir. Merdiven de burada yer alır ve buraya açılır. ▶ Sofa evin içinde dolaşımı sağlamakla birlikte, toplanma, oturma ve dinlenme gibi birçok işlevi vardır. Sofa, odalar arası sirkülasyonun sağlandığı ortak alandır. Bulunduğu yöreye göre; hayat, sergâh, seyvan, aralık, serge, hanay, divanhane gibi adlar da alır. Ekrem Hakkı Ayverdi'nin 'Osmanlı Mimarisi' eserinden alıntılar

Mimari terimler sözlüğü

Açıklık