Modern tıp mı, alternatif tıp mı? Bilim dünyası ne diyor?

Modern tıp, bilimsel metotlara dayansa da herkesi memnun edemeyen, üstelik sağlığa zararlı olduğu ileri sürülen bir yapıya sahip. 🔸🔶 Modern tıbbı kabul etmeyen bir kesim de var sağlığa zararlı olduğunu ileri sürenler de… Bu konudaki en yaygın eleştiriler, modern tıbbın, ticarileştiği, toplumu kontrol eden bir araca dönüştüğü, ilaç sektörüne hizmet eden bir iş sektörü haline geldiği yönünde. 📌 Öte yandan binlerce yıllık geçmişe sahip geleneksel şifa yöntemlerini dışlaması ve hastalıklardan çok belirtilerini ortadan kaldırması da bu konudaki bir başka husus. Modern tıbba dair eleştiriler, modernizmin hayatımızda yer alması ve bilimdeki rolünün her geçen gün güçlenmesi ile başladı. 🔸🔶 18'inci yüzyılın sonlarından itibaren hayatımıza giren modern tıp konusunda 19'uncu yüzyıl itibariyle ilk eleştiriler de geldi. Bunun öncesinde Doğu tıbbı, Çin tıbbı ya da Hint tıbbı gibi isimlendirmeler vardı. Ancak 'alternatif tıp' ve modern tıp arasındaki çatışma, 1800'lü yıllardan itibaren başladı. 📌 Bilimsel incelemelerin gelişmesi, laboratuvar ve mikroskop altındaki incelemeler, tedavi imkânları ve ilaçların üretilmeye başlaması, 19'uncu yüzyılda modern tıbbın önünü açan unsurlar oldu. Ancak bu uygulamalara itiraz eden ve doğal yolları önerenler de baş gösterdi. 🔍Tıp tarihine damga vuran 5 Müslüman alim Çağdaş Batı kültürüne yönelik eleştirileriyle tanınan filozof Ivan Illich, modern tıp eleştirileri çağını başlatan kişi olarak bilinir. 🔸🔶 Sağlığın Gaspı kitabı ile modern tıbbın insan sağlığı için zararlı olduğunu belirten Illich, tıp fakültelerinde öğretilen tıp anlayışının günümüz toplumu için en büyük tehditlerden biri olarak tanımlıyor. Ona göre modern tıp, daha çok hasta üreten bir endüstriye dönüştü. Tıp yapılanmasının, insanların hastalıklarına vaka ve birey üzerinden yaklaşarak üstün körü tedavi ettiğini savunan Illich, bu hastalıkların temelinde yatan sosyal, ekonomik ve kültürel gerçek nedenlerin göz ardı edildiğini söylüyordu. 📌 Neredeyse yarım asır geçmesine rağmen Illich'in görüşleri, hala tüm dünyada modern tıp ile ilgili eleştirilerin ana odağı. Modern tıbba ilişkin eleştiriler, Ivan Illich ile sınırlı değil. Tarihteki pek çok düşünür ve kuramcı modern tıp ile ilgili etkiler üzerine çalıştılar. 🔸🔶 Fransız düşünür ve teorisyen Michel Foucault, tıbba dair pek çok eleştiride bulunan isimlerden biri. Toplumun ve hayatın tıbbileştirilmesi, tıbbın siyasi bir etkinlik olarak iktidar alanına dönüştürülmesi yönünde eleştirilerde bulunan Foucault, bu durumun modern dünyada 'biyopolitik bir strateji' olduğunu belirtir. ABD'li diyetisyen Sylvester Graham, sağlıklı yaşam konusundaki fikirleri ile dikkat çeker. Ona göre insan hastalıklarının çoğu vücudu fazla uyaran gıdalar nedeniyle ortaya çıkmaktadır. Et, alkol, tütün, kahve, çay, beyaz un ve baharatlı yiyecekler, vücudu ve organları fazla yoran gıdalardır. 📌 Modern tıbbın yöntemlerine karşı çıkanlardan biri de İrlandalı doktor Seamus O'Mahoney'dir. Tıbbın öncelikle tıp camiasını tedavi etmesi gerektiğini düşünen O'Mahoney, tıp dünyasındaki yozlaşmaya dikkat çekiyor. Hastaların, hekimlerin ve tıp endüstrisi denilen yapının kurbanı ve köleleri olarak görüldüğünü ifade ediyor. Birçok hastalığın tedavisinin gerçekleştirildiği tıp döneminin geride kaldığını belirten doktor, modern tıbbın Ortaçağ kilisesinden farksız olduğunu savunuyor. Modern tıp ile ilgili savunuların başında, geleneksel ya da alternatif tıp olarak adlandırılan sağlık çalışmalarının bilimsellikten uzak olduğu iddiası yer alır. 🔸🔶 Oysa Müslüman coğrafyalarda 1000 yıldır uygulanan metotlar, asırlar boyu geliştirilen tedavi yöntemlerinin bir parçasıdır. 📌 830 yılında Tunus'ta tıp tarihinde önemli bir çığır açan El-Kayrevan Hastanesi kurulmuş ve tıbbi faaliyetlerin merkezi haline gelen bu hastane bünyesindeki tabipler, sayfalar ve tomarlar dolusu tıbbî neşriyatı kaleme almışlardı. 🔍İslam uygarlığında 'tıp eğitimine' dair bilinmeyenler Böylece sağlık alanındaki çalışmalar, her yeni çalışma ile biraz daha geliştirilir ve bu eserlerle birlikte gelecek neslin hekimlerine ışık tutardı. 🔸🔶 📌 Müslüman âlimlerin kurduğu sağlık sistemi, teşhis ve tedaviye dayanırdı. 📌 Hastalara şurup, hap veya toz halinde ilaç verilir; ameliyat yapılır ya da kırık bacaklar alçıya alınırdı. 📌 Müslüman hükümdarlar herkesin tedavi olabileceği en iyi hastaneleri yaygınlaştırmak için yarışırdı. 📌 O dönemde bitkisel ilaçlar alternatif tıp olarak değil; şifaya giden yolda en önemli etkenler olarak görülürdü. 📌 Avrupa, cüzzamı şeytanın bir işareti olarak görürken, İslam coğrafyasında bu hastalık tedavi edilirdi. 📌 Tıp eğitimi hem gruplar halinde hem de birebir olarak yapılırdı. 📌 Tıp eğitimi kapsamında öğrenciler, nöbetçi hekim veya cerrah eşliğinde hasta görür; hasta öyküsü alan, muayene eden ve reçete yazan hekimi yakından izlerlerdi. 📌 İbn-i Sina, Zehravi, İbnü'n Nefis, İbnü'n Cezzar, er-Razi gibi isimler, tıp biliminin temellerini atan, İslam uygarlığının yetiştirdiği en büyük hekimlerdendi. 📌 İslam uygarlığında temelleri atılan tıp ilmi, önce Selçuklulara, sonra ise Osmanlı Devleti'ne aktarıldı; şifahaneler ve tedavi yöntemleri gelişme gösterdi. İçinde bulunduğumuz 21. yüzyılda sağlığımızı tehdit eden hastalıkların başında kanser, bulaşıcı hastalıklar ve yaşam tarzına bağlı rahatsızlıklar geliyor. 🔸🔶 Hastalıkları, dünya tarihinin hiçbir döneminde belki de bu denli tanımamıştık. İnternet ve bilgi teknolojilerinin de gelişmesi ile hem hastalıklar hakkındaki bilgimiz hem de bu bilgilerin yayılması daha hızlı artıyor. 📌 Yaşadığımız çağda ortaya çıkan hastalıklar kadar bu hastalıkların tedavi süreçleri, yakalanmamaya dair verdiğimiz çaba ve sağlıklı olma takıntısı da bizi yeni hastalıklarla tanıştırıyor. Modern çağ ile birlikte ismini sık duyduğumuz ve 'çağın vebası' olarak adlandırılan kanser, büyük oranda hayatımıza etki eden toksik maddelerle ilişkilendiriliyor. 🔸🔶 Stres, radyasyon, kötü beslenme alışkanlıkları, gıdalardaki katkı maddeleri, sigara ve alkol tüketimi, kimyasal maddeler, kansere sebep olan unsurların başında yer alıyor. Kanser hem dünyada hem de ülkemizde ölüm nedenleri arasında ikinci sırada yer alıyor. Dünya genelinde yaklaşık her 6 ölümden biri, ülkemizde ise her 5 ölümden biri kanser nedeniyle gerçekleşiyor. 📌 TÜİK'in verilerine göre, Türkiye'de kanser tüm ölümlerin yaklaşık yüzde 20'sini oluşturuyor. 🔍Belirtilerine göre kanser çeşitleri nelerdir? Yaşadığımız çağın bir başka endişe yaratan durumu ise modern çağın etkisi ile ortaya çıkan yaşam tarzı hastalıkları. 🔸🔶 Dünya Sağlık Örgütü'nün yaptığı araştırmalara göre, modern hayatın adrenalin dolu temposu, 21. yüzyıl hastalıklarının başlıca nedeni. Ruhsal ve nörolojik olarak tanımlanan bu hastalıklar, anksiyete, depresyon, migren ve strese bağlı baş ağrısı, alerjik rahatsızlıklar, obsesyon ve henüz anne karnında annenin yaşadığı stresten etkilenen çocuklarda büyük oranda görülen çocuk otizmi olarak sıralanıyor. 📌 Bilgisayar ve telefon başında saatleri hareketsiz geçirmeye bağlı duruş bozuklukları, sırt ve boyun ağrıları, düzensiz yaşam ve stresin yol açtığı uyku bozuklukları, düzensiz ve hormonlu gıdalarla beslenmenin yol açtığı diyabet ve obezite, yaşadığımız çağda sıklığı giderek artan hastalıklardan. 21. yüzyılda virüsler, insan sağlığı açısından küresel çapta tehdit oluşturan bulaşıcı hastalıklara yol açıyor. 🔸🔶 Domuz gribi, SARS, MERS, Ebola, Zika adlı virüslere son olarak 2019 yılının sonunda Çin'in Vuhan kentinde ortaya çıkan ve tüm dünyaya yayılan Covid 19 salgını eklendi. 📌 Domuz gribinin, dünya nüfusunun yüzde 11'i ila yüzde 21'ine bulaştığı ve 150 bin ila 575 bin prematüre ölüme yol açtığı tahmin ediliyor. 📌 SARS salgınında, 9 ayda çoğunluğu Çin'de olmak üzere 774 kişi yaşamını yitirdi. Hastalıktan ölüm oranı ise yüzde 9,6 oldu. 📌 Dünyada 2 bin 506 MERS vakası görüldü, bunlardan 862'si ölümle sonuçlandı, bu vakalarda ölüm oranı yüzde 34 oldu. 📌 Ebola virüs 28 bin 616 kişiye yayıldı, yüzde 40 ölüm oranıyla 11 bin 310 kişinin hayatını kaybetmesine yol açtı. 📌 Zika virüsü, toplam 711 bin 381 kişiye yayıldı. Zika bulaşan her 4 kişiden yalnızca 1'inde hafif ateş şeklinde hastalık semptomu ortaya çıkıyordu. Bu nedenle ölümcül bir seyir izlemeyen hastalık, yalnızca 18 kişinin ölümüne yol açtı. 🔍Tarihte pandemi ilan edilen salgın hastalıklar 'Pandemi' olarak adlandırılan ve dünya ölçeğinde yayılma gösteren bulaşıcı salgınların en etkilisi, vaka sayısı, can kaybı ve yayılma hızı bakımından Covid 19 oldu. 🔸🔶 Güncel rakama göre vaka sayısı dünya genelinde 109 milyon 849 bini; hayatını kaybedenlerin sayısı 2 milyon 423 bini, iyileşenlerin de 84 milyon 416 bini geçti. Vaka sayısı ABD'de 28 milyon 319 bini, Hindistan'da 10 milyon 931 bini, Brezilya'da 9 milyon 866 bini ve Rusya'da 4 milyon 99 bini aştı. 📌 Türkiye'de ise güncel rakamlara göre vaka sayısı 2 milyon 609 bine; vefat sayısı 27 bin 738 bine ulaştı. Birçok hastalığın ve salgının ortadan kaldırılmasında en önemli etken, bağışıklığın güçlendirilmesi ve aşılardır. 🔸🔶 Aşılar, virüs, bakteri gibi hastalığa neden olan mikropların ortadan kaldırılması ya da bu mikropların vücuda zarar vermeyecek şekilde sağlıklı insana verilmesi ile o insanda bağışıklık oluşturulması durumudur. Yüzyıllardır çeşitli hastalıkların tedavisinde kullanılan aşı yöntemi ile birçok hastalığın önüne geçilir. Aşı sayesinde günümüzde difteri, tetanoz, çocuk felci neredeyse hiç görülmemekte; boğmaca, kızamık, suçiçeği gibi hastalıklar ise az görülen niteliktedir. Oysa bu hastalıklar nedeniyle gerçekleşen çocuk ölümlerinin sayısı 1989 yılında 5 milyondu. Aşı karşıtlığı ise aşı tereddüdü ya da aşı kararsızlığı nedeniyle ortaya çıkan bir durumdur. Dünyadaki aşı reddi vakalarının son yıllarda hızla artması sağlık açısından tehlikeler oluşturur. 📌 Aşı karşıtlarının savundukları yanlışlar: Bebeklere erken yaşta aşı uygulandığı, anne sütünün onları koruyacağı; çok sayıda aşının bebeğin bağışıklık sistemini olumsuz etkileyeceği; çocuklara zararlı olabilecek maddeler içerdiği; aşıların otizme sebep olduğu; aşılanan çocukların daha fazla hasta olacağı; bazı hastalıkların görülmediği bu nedenle aşıya gerek kalmadığı; aşıların üzerimizde bir şeyler test ettiği gibi söylemler aşı karşıtlarının savundukları yanlışlar arasında yer alıyor. Ancak bilimsel araştırmalara ve uzmanlara göre bütün bunlar gerçeği yansıtmıyor. Aşı karşıtlığına benzer şekilde yeni karşılaştığımız bir durum da maske karşıtlığı. 🔸🔶 Covid 19 salgınının bulaşmasını önleyen ve solunum yolu ile bulaşan hastalıklardan korunmanın en önemli yollarından biri, bireylerin toplu bulundukları alanlarda maske takmaları. Ancak maske karşıtları, özgürlüklerinin kısıtlandığı, salgının abartıldığını ve korku salındığını savunarak maske takmayı reddediyorlar. Türkiye'de zorunlu maske uygulamasına geçilse de pek çok ülke de maske takmak 'tavsiye' niteliğinde. 📌 Araştırmalara göre, iki tarafından düğüm atılmış bir maske, partiküllerin yüzde 63'ünün geçişini engelliyor. Düğüm atılmamış maskelerde ise bu oran, yüzde 42'ye kadar düşüyor. Öte yandan çift maske takılarak burun ve ağzın tamamen kapatılmasıyla virüsün geçişinin yüzde 92,5 oranında engellenebildiği belirtiliyor. Sağlıklı yaşam, güçlü bir bağışıklık sistemi ve iyi bir metabolizma, tarihin hiçbir döneminde olmadığı kadar önem verdiğimiz bir konu haline geldi. 🔸🔶 Yaşadığımız dönemde hastalıklarla ilgili yaşadığımız kuşkular ve korkular, sağlığımıza dair beklentilerimiz neredeyse pek çoğumuz için takıntı boyutuna ulaştı. 21'nci yüzyılda sık görülen hastalıklar, her geçen gün bir yenisi eklenen salgınlar 'hastalık hastası' olma durumunu körükler nitelikte. 📌 Bu nedenle pek çok kişi milimetrik hesaplarla sağlığına dair fikir sahibi olmak; 'iyi olduğuna dair' uzmanlardan yorum almak, spor, diyet, organik beslenme konularına daha fazla özen göstermeye çalışıyor. Ancak bu durum da 'sağlıklı yaşam fetişizmi' denilen hastalıklı bir durumu ortaya koyuyor. Takıntı haline gelen, bu faaliyetler dışında bir aktivite düşünülmeyen ve beden-imaj takıntısı haline gelen durumlarda yardım alınması gerekiyor. Her ne kadar bilimsel metotlara dayansa da modern tıp herkesi memnun etmeye yetmiyor. #Aşı olmayı reddeden de var, #maske takmaya karşı çıkan da... Peki, tüm bu fikir ayrılıkları karşısında bilim ne diyor? https://t.co/xmaVnDnZig— Fikriyat (@fikriyatcom) February 18, 2021

Modern tıp mı, alternatif tıp mı? Bilim dünyası ne diyor?

MODERN TIP NEDEN ELEŞTİRİLİYOR?