Neşet Ertaş gariplik temasını türkülerinde nasıl işledi?

'Biz doğduğumuzdan beri yoksulduk, varlığını görmedik ki yoksulluktan şikâyet edelim' diyen bozlak ustası Neşet Ertaş, yoksul insanların, garip insanların feryatlarını, acılarını, ezilmişliklerini dile getirmeyi kendisine bir vazife bildi. Sayısız eser yazmasına rağmen hiçbir eserinde adını soyadını kullanmayan gönül aşığı, kendisini Neşet Ertaş olarak hatırlatacak, duyuracak ve kendisini en iyi şekilde ifade edecekti. Neşet Ertaş'ın sesinden kendi hayat hikayesi: Sayısını kendisinin bile bilmediği ve çok sayıda esere imzasını atan Anadolu'nun yanık bağırlı aşığı hem bir hoca hem bir usta hem de bir ruh ikizi olarak gördüğü babasının tavsiyesi ile türkülerinin çoğunda 'garib'i mahlas olarak kullanmış ve kendisine bir misyon edinmişti: 'Ben küçük yaşlarımda bile bazı türküler üretirdim ama bu türkü benim demezdim, öyle çalardım türküleri. Babam arif kişiydi, bir gün dedi ki, oğlum sen bir şeyler yapıyorsun, kendin türküler söylüyorsun ama sonunda bir şey demiyorsun. Hayli türküler üretiyorum, adım soyadım yok. Sonuna bir şey ekleyim mi dedim babama, o da bizler garibiz oğlum, bize garipler derler, gönülde gariptir, dedi… Soyadı yokken bize garipler derlermiş. Gerçekten de biz garip, yani ezilmiş, hor görülmüş, abdal diye nitelendirilmiş, aşağılanmışızdır. İşte oradan kaldı, türkülerimin içinde garip adı geçer.' Bestelediği ve söylediği türkülerle milyonlarca kişinin gönlünde taht kuran ünlü ozan Neşet Ertaş'ın türküleri dilden dile dolaştı. Öyle ki, ''Bir türkünün aslını dinlemek isteyen varsa ben buradayım hala yaşıyorum'' demişti. Türkülerinde 'Garip' mahlasını kullanan 'Bozkırın Tezenesi' Neşet Ertaş, 'Yalan Dünya' başta olmak üzere dillerden düşmeyen eserleriyle Anadolu insanının gönlünde taht kurmaya devam ediyor. Garip gezdim el içinde, Yine Bir Hal Oldu adlı eserinde, kendi yaşamındaki sevdasına, aşk penceresinden bakarak onu yaşayamadığına, ona kavuşamadığına değinir. Sevdiğine kavuşamayıp ve sonrasında yüreğinde kalan o sevda közü üzerine Leyla Hanım ile evlenip mutlu olamadığı anlayarak ayrılmıştı. Yandı ciğer yandı bir su veren yok, Gurbet elde garip olan garibim, Saz ve söz ustamız gariplik duygusunu ancak yaşayanların bileceğini yine memleket hasretini çekenlerin, gurbet ellerde yaşayanların ancak kendisi gibi garip, yoksul, kimsesiz insanlar olacağını bizlere anlatır. Ekmek davası için vatanını, memleketini bırakıp gurbette yaşayan elbette yoksul insanlardır. Gurbet elin gariplerdir yolcusu, Ayrıldı sıladan bizim yolumuz, Bir de garipliği o kadar acı o kadar üzücü bir noktadan ele almış ki garibin ölüsüne ağlayan bile bulunmaz der ve böylece kendi kimsesizliklerini ve gerçek bir garip oluşunu samimi bir dille söyler. Çünkü biliyor ki kendisi de hayat yolunda yolunu bulmaya çalışan bir gariptir. Asırlık bir kültürel mirasın son temsilcisi, Anadolu'nun yaşayan efsanesi Neşet Ertaş yaşamı boyunca yaşadığı sıkıntıları, çektiği acıları, yoksulluğunu, ezilişini ve horlanışını bizim sesimizle bizim sözümüzle kelimelere döktü. Bütün gariplere tercüman olarak bizlere ulaştırdı ve o engin gönlü ile bütün bunları bizlerle paylaştı. Allah vergisi yeteneği ile sanatın, müziğin özünü yüreğinde hisseden ve bunu hiçbir yapmacılığa, hiçbir gösterişe tevessül etmeden içinden geldiği gibi samimice bütün her şeyini sanatsever halkı ile paylaşmaktan çekinmedi. O hayallerin, semaların sanatçısı değil gönüllerin sanatçısı olma yolunda idi… Türkülerinde ve yazdığı şiirlerde hep 'Garip' mahlasını kullanan Neşet Ertaş, 'Yalan Dünya', 'Vay Vay Dünya', 'Kırşehir'in Gülleri', 'Neredesin Sen', 'Gönül Dağı', 'Mühür Gözlüm', 'Zülüf Dökülmüş Yüze', 'Yaraladı Bu Aşk Beni', 'Yolcu', 'İki Büyük Nimetim Var', 'Hapishanelere Güneş Doğmuyor', 'Evvelim Sen oldu, Ahim Sensin', 'Seher Vakti', 'Aşkın Beni Deli Eyledi', 'Deli Boran', 'Dertli Yoldaş', 'Dinek Dağı' gibi dillerden düşmeyen türküleriyle Anadolu halkının kalbinde taht kurdu. Anadolu'nun gözü kulağı Neşet Ertaş'ı sevgi, saygı ve rahmetle anıyoruz. (Derlenen kaynak: Uluslararası Sosyal ve Ekonomik Bilimler Dergisi, Neşet Ertaş Türkülerinde Gariplik Teması)