Plastik atıkların çevreye verdiği korkunç zararlar

Dünya genelinde her yıl 300 milyon ton plastik ve 500 milyar ila 1 trilyon arasında plastik poşet üretiliyor. Bu plastiklerin üretimi esnasında 200 -400 milyon varil petrol kullanılıyor. Plastikler, tek kullanımlık tüketim amaçlı üretildiği için neredeyse üretilen plastiğin yarısı çöp sınıfına giriyor. Önemli bir kısmı ise denize atılıyor Hemen her yerde yaygın olarak kullanılan plastikler, petrol bazlı polietilen maddesinden üretilir. Bir doğa katliamına sebep olan polietilen, insanlar, bitkiler ve hayvanlar için oldukça zehirlidir. Her yıl 4-5 trilyon plastik poşet üretilir ve her yıl bir milyar kuş ve memeli hayvan bu plastik atıkları sindirdiğinden ölüyor. Masum gibi görünen plastikler, yalnız doğa ve denizlere değil canlı yaşam için oldukça büyük bir tehdit. Plastikten olumsuz etkilenen içerisinde insanlarında yer aldığı canlı türü sayısı 400 olduğu düşünülüyor. Plastik poşetlerin çevreye zararları olduğu kadar insan vücuduna da birçok olumsuz etkisi bulunuyor. Yapılan araştırmalar plastiklerde bulunan Bisfenol A BPA adlı maddenin kalp hastalıklarını arttırdığı ortaya çıktı. Plastik ve köpükten imal edilen bardaklardan uzun süre sıcak sıvı içenlerde kanser sıklığının artabileceği de bilinen gerçekler arasında. Plastik poşetlerde saklanan yiyecekler, çok ciddi kimyasallarla etkileşime geçiyor ve insan hayatına etkisi burada da kendini gösteriyor. 1 cam şişeyi tekrar tekrar kullanmanız, yılda 240'dan fazla plastik şişenin satın alınmasını ve tüketilmesini önler. En uzak ekosistemlerde bile ağlar, ipler, plastik şişeler, torbalar tüm canlıların hayatını olumsuz etkiliyor. Norveç'in Sotra adasında karaya vuran bir balinayı inceleyen uzmanlar, balinanın midesinden 30 plastik torba ve çok miktarda plastik madde çıkardı. Balinanın muhtemelen plastikleri yiyecek sanarak yuttuğu düşünülüyor. Bu plastikler balinanın sindirim sistemini tıkadığı için hayvan başka bir şey yiyemeden açlıktan öldüğü tespit edildi. Çünkü balinanın midesinde hiçbir yiyecek bulunamadı ve bağırsakları tümüyle besinden mahrum kaldı. Dünyadaki denizler ve okyanuslar plastik atıklarının istilası altında. Plastik atıkların %80'i kara kaynaklı, geriye kalanı ise yolcu ve balıkçı gemilerinden geliyor. Örneğin balıkçı ağları birbirlerine takılıp karıştığı zaman genelde denizin dibinde kalıyor. Bu birikime neden olduğu kadar yavru balıkların bile ağların içinde mahkûm kalıp ölmesine neden oluyor. Bilim insanlarının birçoğu her yıl denizlere 8 milyon ton plastik atığın atıldığını belirtiyor. Denizlerdeki güncel plastik atık miktarının 150 milyon ton olduğu düşünülüyor. Deniz kuşlarının yüzde 60'ı ve deniz kaplumbağalarının tamamı plastik yiyor. Balıklar da denizdeki atık plastiği yiyecek sanıyor. Her yıl en az 1 milyon deniz kuşu, 100.000 deniz memelisi ve deniz kaplumbağası, plastik kirliliği sebebiyle ölüyor. Bu rakamlara göre denizlere her saniye bir çöp arabasının taşıyacağı kadar plastik atık bırakılıyor. Bu rakam plastik kullanımı arttıkça daha da artacak. Bazı tahminlere göre 10 yıl sonra içinde denizlerdeki plastik atık miktarı 250 milyon tona ulaşacak ve 2050 yılı itibariyle denizlerde balıktan çok plastik olacak. Yapılan araştırmalar üretilen plastikler yüzünden hava da bile ufak plastik parçacıklar olduğunu ortaya çıkardı. Üretilen plastiklerin %1'i bile geri dönüştürülemiyor. Plastiklerin özellikle de plastik poşetlerin geri dönüşümü, yeni bir tane üretmekten daha pahalı. Bir ton plastik poşeti geri dönüştürmek 4.000 dolardan fazla paraya mal oluyor. Bu oranda yeni plastik poşet ise 35 dolar karşılığında satın alınabiliyor. Bu yüzden de firmalar tarafından plastik geri dönüşümü 'önemsiz' olduğu düşünülerek tercih edilmiyor. Üretilen plastiğin büyük bir çoğunluğu biyolojik olarak ayrışmıyor ve doğada çözünme süreci 400 yıldan daha uzun bir zaman alıyor. 400 yılın sonunda bile tam anlamıyla çözünmüyor. Yalnızca küçük, küçük ve daha küçük parçalara ayrışıyor. Tek kullanımlık plastik poşetler ise en büyük tehdidi oluşturuyor. Bunlardan başka plastik şişeler, gıda paketleme amacıyla kullanılan plastikler ve pipetler de bulunuyor. Dünyadaki birçok ülkede plastik torbaların kullanılmasıyla ilgili olarak çeşitli çalışmalar başlatıldı. Avustralya'da, süpermarketlerde naylon torba kullanımına son verildi. Çin'de çok ince plastik torba üretilmesi ve bu torbaların süpermarket ve dükkânlarda kullanılması yasaklandı. Yetkililer ayrıca halkın satın aldığı ürünleri bez çantalar ya da sepetlerle taşımasını teşvik etme amaçlı çalışmalar başlattı. ABD'nin New York kentinde de Şehir Konseyi 5 bin ve daha fazla metrekareden büyük ya da beşten fazla şubesi olan mağazalar için plastik torba geri dönüşüm kutusu yerleştirme zorunluluğu getirdi. Ayrıca tüm şehirde geri dönüşümü olmayan plastik poşet kullanımını yasakladı. Poşetlerin yanına, 'Lütfen geri dönüşüm sistemine katılmak için bu torbayı geri getirin' yazmak zorunlu kılındı.San Francisco, Los Angeles, Santa Monica, Massachusetts ABD'nin plastik şişeleir kullanımı yasakladığı bölgelerinden bazıları. Fransa'da da plastik poşet kullanımı yasaklandı. Hindistan'ın Yeni Delhi ve Bombay başta olmak üzere, dört bölgesinde plastik torba kullanımı yasak. Tayvan'da plastik poşetin yanı sıra plastik çatal-bıçak kullanımı da yasak. İrlanda'da plastik poşet kullanmak isteyen 20 cent vergi ödüyor. Kenya'da 2008 yılından bu yana tüm ülkede plastik poşet yasaklandı.

Plastik atıkların çevreye verdiği korkunç zararlar

PLASTİKLER NEDEN ZARARLI?