Savaşlarda kullanılan ilginç tedavi yöntemleri

📌Arşiv kayıtlarına göre Osmanlı padişahı Kanuni Sultan Süleyman, kış aylarında sefere çıkan askerlere hastalanmasınlar diye doğal bir antibiyotik olan küflü peynir yedirirdi. Ebu Bekir Er Razi'nin hastalıklara karşı önerdiği tedavi yöntemleri 📌Yine antibiyotik keşfinden yüzyıllar önce savaşlarda Türk askerlerinin yaralarına küflü peynir sürdükleri bazı Batılı gezginlerin kitaplarında yer alır. 📌Bir gün tatil dönüşü, laboratuvarına geldiğinde içinde farklı türlerde bakterilerin bulunduğu kabını açık unuttuğunu fark eden Alexander Fleming, küf mantarının kenarında bulunan jel kıvamındaki yapıda herhangi bir çeşit bakteri topluluğu bulunmadığını fark etmiş ve antibiyotiğe giden yolda penisilinin keşfine imza atmıştı. Bu keşif dünya için bir dönüm noktası oldu. 📌Dünya sağlığını etkileyen bir diğer olay da Birinci Dünya Savaşı'ydı. Savaş süresi ve sonrası dönemde yaşanan kıtlık, sefalet, açlık ve hastalıklar pek çok insanın yaşamını olumsuz etkilemişti. Anılarını yazan pek çok kişi, başlarından geçen hastalıkları ve tedavi yöntemlerini de kaleme almışlardı. Selçuklu ve Osmanlı'da hizmet veren ünlü hekimler 📌Onlardan birisi Mersinli Emin Çöl'dü. Birüssebi savaşında gözlerinden yaralanıp, görme yetisini yitirmiş ve hemen ardından İngilizlere esir düşmüş; Anadolu'ya döndükten sonra anılarını kaleme almıştı: 'Başlıca hastalıklar trahom ile tavukkarasıydı. Bu yüzden birçok eratın gözleri ya büsbütün yahut da yarı yarıya kör olmuştu. Tavukkarası ise az değildi. Hangi vitaminsizlikten gelirse gelsin biz köylüler, Anadolu'da iken bunun ilacını biliyorduk.' 📌'Bunun ilacı karaciğerdi. Genelde külbastı olarak yenilir. Haşlanan ciğer çıkarıldıktan sonra, göz buğusuna tutulup sonra da yenilirdi. Bu bir iki kez yapıldı mı geçerdi. Oysa tutsaklıkta değil karaciğer doğru dürüst et bile bulunmuyordu. Zavallı Anadolu çocukları, el ele tutuşarak helâya, banyoya giderlerdi.' 📌İstanbul'da doğan Nurettin Peker, Balkan Savaşı'ndan Kurtuluş Savaşı'na kadar, cepheden cepheye görevlendirilmiş, yaralanmış, sonra Anadolu'da çalışmaya devam etmişti. Peker, dizanteri ve kolera salgınlarından her gün binlerce askerin ölümüne şahit olmuştu. Ölüler gömülür, kireçlenirdi. Üstelik asker mezar kazarken dahi hastalığa yakalanıp ölüyordur. Koleraya yakalanan Peker, 'Doktor Yüzbaşı Burhan Bey'le daha önce hazırladığımız doğal bir ilacı kullanarak hayatımızı kurtardık. Bir şişe Metaksas, 2 limon, 6 kinin, dövülmüş bir miktar sarımsak karıştırılıp süzülerek bir kerede içiliyordu. Ölüm korkusuyla bu sıvıyı içtiğimde ağzımın bütün derileri soyulmuş gibi olmuş, felç olmuş gibi bir süre bir şey yiyememiştim.' 📌Tifüs salgınında da tifüse yakalanan Peker, tedavinin sadece 'bit ayıklama ve ilaç olarak da kinin ve İngiliz tuzundan' ibaret olduğunu aktarmıştı. Savaşta bir yedek subay olan Faik Tonguç ise anılarında tifüsü doktorun önerisiyle sadece süt ve yoğurt yiyerek pislik içindeki hastane yerine, köydeki bir evde bir altın karşılığı aldırttığı tavuk suyuna çorbayla geçirdiğini aktarıyor. 📌İ. Hakkı Sunata, İstanbul Hukuk Fakültesi'ne devam ederken, Birinci Dünya Savaşı'nda askere alınır. Önce Çanakkale, sonra doğu cephesinde yer alır ve sonunda İstanbul'un işgalini yaşar. Anılarında başından geçen üç hastalığı aktarır. Sıtma olduğunda, doktor Dimitraki tarafından önce kinin verilir, kinin etki etmeyince tadı hafif buruk bir ilaç hazırlar: Arsenikli su. Dişi ağrıdığında ise Dr. Lütfi 'Dağlarda adaçayı vardır. Topla, kaynat, sık sık bununla gargara yap' der. Sunata, tavsiyeyi yapar ve diş ağrısı geçer. Peklik içinse (kabızlık) 50 gram İngiliz tuzu kullanır. İbn-i Sina'nın sağlık için verdiği öğütler 📌Tuğgeneral Yergök, uzun zamandır kabızlık sorunu çekmektedir. Rusya'da esareti sırasında, bir Alman hekim 'çayı az içmesini, beyaz ekmek yerine kara ekmek yemesini ve zeytinyağlı yemekler yemesini' tavsiye eder ve bu sorunu çözer. 📌Hasan Basri Efendi, Ruslara esir düştüğü günlerde düzenli not tutar. Kaleme aldığı anılarına göre 1916'da askerde çiçek salgını çıkmış ve tüm askerlere çiçek aşısı yapılmıştır. Sebzesizlik yüzünden dişlerinde ortaya çıkan iskorbüt içinse devayı lahanadan yaptıkları turşuda bulmuşlardır. 📌Münim Mustafa, Hukuk Fakültesi öğrencisiyken, yedek subay olarak orduya katılır. Anılarını kaleme alır. Harekât sırasında, deveden düşer, alnı yarılır. Doktor yarasını sarar ve her gün yolda matarasından ıslattığı mendille yarasını pansuman yapmasını tavsiye eder; oysa yolda su yoktur, matarada da kalmamıştır. Münim Mustafa, 'maksat yüzü ıslatmak değil mi' düşüncesiyle Yafa'dan Salt'a portakal taşıyan kafilelerden portakal alıp suyu ile pansuman yapar ve 'çok faydasını gördüm' der. 📌Kadıköylü Hamit Ercan 12 yıl süren askerliğini anlattığı anılarında Maraş'ın Sivri nahiyesinden geçerken, çevrede büyük bataklıklar olduğunu, sıtmadan ölenlerin mezarlarının bulunduğunu aktarır. Askerlerin pek çoğunda sıtma belirtileri başlayınca İzmir'den aldığı çok miktardaki kinin, askere her sabah düzenli vermeye başlar ve hastalık böylece tedavi edilmiş olur. 📌Kayserili Hidayet Özkök, Cebel-i Cile'de yüzü-gözü şişer ve bu şişlikler görmesini engeller. Akşama doğru şişlikler iner. Benzer şişlikler ilerleyince doktora muayene olur. Doktorun teşhisi bu şişliklerin 'sefalet ve üzgünlüğe' bağlı olduğu yönündedir. Perhiz önerir. Sadece bulgur-ekmek yemesini, saçta un kavurup suda kaynatıp çay gibi içmesini önerir. 📌M. Fuad Tokad, yedek subay olarak katıldığı savaşta, sonunda esir düşer. Günlüklerinde bazı tıbbi uygulamaları yazar. Sivas'da bayılan bir kadını ayıltmak için 'Lokman Ruhu' koklatırlar. Sivrisineklerin ısırmasıyla oluşan ayağındaki yaraya tentürdiyot sürerler. Arkadaşı hastalanınca aspirin ve antipirin verir. Soğuk nedeniyle kulakları donup su toplayınca su önce boşaltılır, ardından tentürdiyot ve ismini bilmediği bir merhem sürülür. 📌Albay Arif Baytın, Sarıkamış'da çıralı çam yaktıklarında oluşan dumandan ve bir yandan da soğuğun etkisiyle gözlerinde ortaya çıkan 'yanma, karsıma ve çapaklanmadan' ılık su banyosuyla tedavi edebildiklerini anlatır. 📌1914'te Kafkas Cephesinde esir düşen Tahsin İybar anılarında çok sayıda tedavi modelinden söz eder. Sıtma olduğunda İngiliz doktor kendisine kinin tedavisi uygular. Üç günlük tedavide ilk gün bir fincan, ikinci gün bir buçuk fincan ve nihayetinde bir gün aradan sonra Meke fincanı (yarım çanak) kinini içer. Bir Rus doktorun da tüberkülozlulara kımız verdiğinden söz eder.

Savaşlarda kullanılan ilginç tedavi yöntemleri

KANUNİ ASKERLERE NEDEN ‘KÜFLÜ PEYNİR’ YEDİRİRDİ?