Tez nedir, nasıl yazılır?

Sav veya tez, bilimsel yöntemde belli ön bilgilere dayanılarak, henüz kanıtlanmamış fakat mevcut bilgilerle mantıksal olarak çelişmeyen, bilimsel araştırma sürecinde doğrulanmaya çalışılan düşüncelerdir. Tezdeki amaç, araştırmacının bilime katkı sağlamasıdır. Peki bilimsel metotlarla örülü bir tez nasıl yazılır? Tez yazımının belki de en zorlu safhası konu belirlemektir. Dikkat çekici, etkili bir konu seçmek tezin değerini arttıran unsurlardandır. İlgi duyulan bir konu seçimi hem tez yazımında moral ve motivasyonu yüksek tutar hem de ilginizi her daim konuya vermenizi sağlar. Konu belirlerken önemli olan nokta, şayet var ise daha önce yapılan çalışmalarla kıyas yaparak çalışmanızın sahaya ne gibi bir yenilik katacağı hususu. Bu konuda yardım alacağınız merci ise elbette danışman hocanızdır. Tez danışmanlığınızı yapacak olan hocanın ise sizin seçeceğiniz konunuzla olan ilgisini, akademik geçmişini göz önüne alarak tez danışmanızı seçmeniz gerekir. Tez konusunun sınırlandırılması, tezin düzeni ve sistemi için çok önemli bir husustur. Çok geniş ve çok dar kapsamlı konular araştırmayı kimi zaman amacının ötesinde bir noktaya sürükleyebilir. Konu sınırlandırması ayrıca araştırmanın bir konu üzerinde derinleşip 'ihtisas' yapmasına olanak sağlar. Zira bilhassa yüksek lisans ve doktora ve tezlerinin amacının bir alada derinleşmek ve ihtisas yapmaktır. Hipotezin kelime anlamı 'varsayım'dır. Hipotez, bilimsel yöntemde olaylar arasında ilişkiler kurmak ve olayları bir nedene bağlamak üzere tasarlanan ve geçerli sayılan bir önermedir. Kısacası araştırmanın olası sonucuna dair yapılan tahminlerin ifadesidir. Tezinizi bir veya iki cümle ile özetleyebileceğiniz alandır aynı zamanda. 'Yabancı dil öğrenmede yaşın etkisi vardır.' örneği, yabancı dil ile ilgili yapılacak bir tezin hipotezi olabilir. Hipotez her ne kadar tezin başında belirlense de, tez sürecinde yapılan okumalar ve araştırmacılar neticesinde daha da gelişir. Seçtiğiniz konu, geliştirdiğiniz ön hipotez doğrultusunda bir araştırma planı oluşturun. Okumalarınızı hangi süre içinde yapacağınız, yazım sürecine ne zaman başlayacağınız gibi bir kaba taslak plan oluşturmanızda fayda var. Bu aşamada literatür taraması yapmak oldukça önemlidir. Bunu yapmak araştırma metodunu nasıl oluşturacağınızı da belirler. Gözlem, anket, mülakat, istatistik gibi yöntemlerin hangisine başvuracağınızı bu aşamada belirlemek uygun olur. Genel ön hazırlıklar bittikten sonra artık konunuza dair derin okumalara girebilirsiniz. Yapacağınız okumalar hipoteziniz ekseninde olması gerekir. Okuma, tezinize yön veren en önemli kısımdır. Doğru ve birincil kaynakları bulup okuyarak tezde kullanmak; araştırmacının tezini kıymetlendirir. Tez yazarken dikkat edilmesi gereken en önemli noktalardan biri de fişleme yöntemidir. Okuduğunuz kaynaklardan alacağınız kısa notlar, bilgi fişleri yazma sürecinde oldukça işinize yarayacaktır. Okuma sürecine dalıp yazmayı ise tamamen ertelemeyin, yazmak tezi ilerletip konunuzu belli bir sistematiğe oturtmanıza yardımcı olur. İçindekiler kısmı, okumalar bittikten sonra hazırlanırsa araştırmacıya epey bir kolaylık sağlar. Bu sayede hangi rotada ilerleyeceğiniz belli olur, hazırladığınız bilgi fişleri ve notlarla yazma sürecinde rahat bir nefes alabilirsiniz. Yazma, araştırma sürecinin son aşamasıdır. Tüm bu süreçlerin akabinde aslında en son ve en zorlu süreç tez yazımı sürecidir. Hipoteziniz etrafında yaptığınız okumalar ve not alma sürecinin sonunda tezinizi belirli bir süre dilimine yazarak yazabilirsiniz. Hipotezinizi dayandırdığınız kaynakların güvenilirliğinden şüphe edilmemeli, bulgularını ve genellemeleriniz nesnel olmalıdır. Ayrıca, araştırmanın bütün basamaklarının ve bulgularının tam bir açıklıkla ve şüpheye yer bırakmayacak şekilde sunulması gerekir Tez metninde açık, anlaşılır sade ve nesnel bir dil kullanılmalıdır. Tez deneme türündeki gibi samimi bir üslupla değil, daha resmi bir dille yazılır. Tez yazıp bitirdikten sonra ne yazık ki süreç henüz bitmemiştir. Son düzeltmeleri yapıp tezinizi danışman hocanıza teslim ettikten sonra bir nüshasını tezinizin jüri atama formu ile birlikte enstitüye teslim etmeniz gerekir. Tez savunması için enstitü tarafından gün belirlenir. Danışman hocan tarafından tez jürisi belirlendikten sonra, tüm jüri üyelerine tezin kopyası savunma tarihinde sunulmak üzere teslim edilir. Ve ardından o büyük gün gelir. Uzun zaman emek vererek yazdığınız tezinizi, jürinin önünde ter dökerek savunmaya başlarsınız. Sunumuzdan kabul kararı çıkarsa, bilime yaptığınız bir katkıyla artık mezun olabilirsiniz demektir.

Tez nedir, nasıl yazılır?

Tez nedir?