Yaşamınız boyunca en az bir kez tatmanız gereken Anadolu lezzetleri

Ülkemizin yegâne gururu; şiş kebap, patlıcanlı kebap, Adana, Urfa, Beyti, döner... Dünyanın pek çok ülkesinde artık bu lezzet tanınıyor. Kebap, mangalda meşe kömüründe veya odun fırınında, ayrıca günümüzde LPG'de pişirilerek yenen et yemeklerine verilen isim. Kebap kelimesi Arapça 'da 'pişmiş, kızarmış' anlamına geliyor. Bu yemeklerin çoğu ızgarada pişirilmiş olsa da, tas kebabı gibi sulu yemeklere de kebap deniliyor. Alinazik, patlıcan ve et ile yapılan bir ana yemektir. Türk mutfağına ait olup genelde Gaziantep'e mal edilir. Mardin'in yöresel tatlarındandır. Kilis yöresine ait ünlü yemeklerden birisi olan altı cacıklı görünüm olarak iskenderi hatırlatır. İzmir usülü kokoreç... Bereketi, herkesin farklı bir tarife sahip olmasına da yansıyan aşure, İstanbul'un en özel lezzetlerinden. Ankara Tavası, eski Ankara mutfağına ait bir yemektir. Ankara il sınırları dışında en iyi bilinen yerel yemeklerden biridir. Etli ve sebzeli bir pilav veya şehriye yemeğidir. Ayvalı taraklık ya da ekşili taraklık. Ayva ve kuzu pirzola ile lezzet şehri Gaziantep'te bambaşka bir lezzet yolculuğu. Şehriye ile yapılan pilav ve kuzu etinin birlikte pişerek oluşturdukları sıra dışı lezzet. Etsiz yemek sevenler için lezzetin zirvesinde bir seçenek. Kuru bakla, aromatik baharatlar ve yarma düğüsü ile 'Bakla Dolması'. Bazı evlerde tencere altına kemikli kurutulmuş et de koyuluyor. Soğan, haşlanmış buğday, bakla, kıyma, bir çorba kaşığı salça, çemen, zeytinyağı, tuz, karabiber ve kırmızıbiberi iyice karıştırıp hazırlanır. Balkan göçmenlerinin mutfağımıza kazandırdığı bir lezzet olan köfte farklı illerimizde değişik biçimlerde karşımıza çıkıyor. Özel hamurundan ve taptaze tereyağından yayılan kokusuyla baş döndüren lezzet. İster kapalı isterseniz açık, isterseniz kıymalı isterseniz de peynirli. Özel hamurundan ve taptaze tereyağından yayılan kokusuyla baş döndüren lezzet. İster kapalı isterseniz açık, isterseniz kıymalı isterseniz de peynirli Baklava, Türk, Orta Doğu, Balkan ve Güney Asya mutfaklarında yer etmiş önemli bir hamur tatlısıdır. İnce yufkaların arasına yöreye göre ceviz, antep fıstığı, badem veya fındık konarak yapılır. Genel olarak şeker şerbeti ile tatlandırılır. Ayrıca bal şerbeti de kullanılabilir. Büryan, iç organları alınmış bütün kuzu 2-3 metre derinliğindeki, kapağı çamur ile kapatılan kuyularda odun ateşiyle pişirilir. Genelde yaz aylarında tüketilen büryan; isteğinize göre kemikli ya da kemiksiz olarak, taze pide üzerinde servis edilir. Rumeli mutfağından saray mutfağına kadar giren bu yemek, iç pilavın kuzu gömleğe sarılmasıyla elde edilir. Sebzeler ve kuzu eti ile fırında birlikte pişen pirinç pilavı, olağanüstü! Sadece bu pilav için Şebinkarahisar'a gidilir. Çi börek; kıyma, soğan ve baharat karışımının açılmış yufkaya konulup yağda kızartılmasıyla yapılan geleneksel bir Kırım Tatar yemeğidir. Çi börek, Kırım Tatarları arasında adı birleşik olarak: Şırbörek, Şuberek, Çiberek, Çuberek, Çiborek şeklinde adlandırılır. Erzurum'dan tüm Türkiye'ye yayılan bu lezzet, cağ veya bico denilen şişlere takılan oğlak ya da kuzu etinden yapılır. Baharatları baş döndürür, tadı ise uzun süre damaklardan silinmez. Cağ kebabı oğlak veya kuzu etinden yapılan bir çeşit kebaptır. Geleneksel olarak Erzurum'un Oltu ilçesinde yapılan cağ kebabı, önceden terbiye edilmiş etin yatık bir şişe geçirilip odun ateşi üzerinde pişirilmesiyle hazırlanır. Cağ adı verilen şişler kullanılarak servis yapıldığından bu adı almıştır. Kurutulmuş minik çiçek bamyalar ile yapılan çiçek bamya, Konya'nın en özel lezzetlerinden biri. Domatesin en özel ve lezzetli hali. Sıcak ya da soğuk fark etmez, Antalya için yaz aylarının vazgeçilmezi. Döner hakkında çok rivayet vardır. Evliya Çelebi'nin seyahatnamesinde de karşınıza çıkar. Bir dönem lüle kebap olarak da bilinen döner dünya ya mal olmuş bir yemek. Bu özel lezzetin tarihi 17. yüzyıl ortalarına kadar gider. Orijinali kuzu etlidir ve Kastamonu dönerin hakkını verir. Hem göze hem de damaklara hitap eden Güneydoğu lezzeti. Her an ve her yerde rahatlıkla yenilebilir olması nedeniyle tercih edilen zeytinyağlı yaprak sarma kadar olmasa da etlisini de ayrı sever, tek başına ana yemek niyetine tüketiriz. Anadolu yaratıcılığının en güzel örneği olan eriştenin kökeni Orta Asya'ya kadar uzanıyor. Dayanışmanın, paylaşmanın ve bereketin lezzetini de taşıyan erişte, Kastamonu'da ise siyez buğdayından elde edilen unla yapılıyor Dilimlenmiş ekmekler, biberli ve yağlı et suyuna batırılır ve köftelerle birlikte ızgara edilerek servis edilir. Yaklaşık beş saatlik pişme süresine sahip olan Isparta kebabı, kendine özgü bakır tabaklarda lavaş ekmeği üzerine servis edilir. İskilip dolması, adını Çorum'un İskilip ilçesinden alan özel gün ve toplantılarda yapılan özgün bir pilav türü. Sadece deneyimli ustalar tarafından yapılan İskilip dolması yapılışı zor ve zahmetlidir. İskilip dolması, özellikle sünnet ve düğün davetlerinin vazgeçilmez yemeğidir. İskender kebap veya İskender döner, Bursa yöresinin meşhur kebap yemeklerinden biridir. 1867 yılında Kayhan Çarşısı'nda başlamıştır. Aslında temel malzemesi Döner olsa da, İskender'i İskender yapan, üstündeki tereyağ, domates sosu, yanındaki yoğurt ve altındaki yağlı pide parçalarıdır. Kabak çiçeği dolması, Ege Bölgesi'nde ve Girit'te çok sevilerek yenen bir dolma çeşididir. Kabak çiçeği dolması için önce kabak çiçeklerinin içi çıkarılır. İç malzemesi karıştırılıp kabak çiçeklerinin içi doldurulur. Daha sonra kısık ateşte ocağa konulup pişirilir. Kaburga dolma; kasap tarafından dolmalık olarak hazırlanan kaburgaların pirinç, kuşbaşı et, badem ve baharatlardan oluşan pilavla doldurulmasıyla elde ediliyor. Kağıt kebabı hazırlanan kebabın yanmaz kağıdın içine konulmak suretiyle bir miktar daha pişirilmesiyle yapılır.Kağıt kebabın lezzetli olması için yağsız kuzu etinin ince dilimler halinde kesilmesi ve uzun süre hafif ateşte pişirilmesi gerekir. Kağıt kebabın kalitesini pişirilme süresi belirler. Kabak tatlısı, balkabağı, helvacı kabağı ya da kestane kabağıyla yapılan bir tür tatlı. Katmer, Orta Asya'da yaygın olarak yapılan, hamurun yaklaşık 2 mm kalınlığında açılıp arasına yağ, haşhaş, tahin ya da antep fıstığı konulup 4-5 kez katlanarak saçta pişirilmesi ile elde edilen hamur işi yiyecektir. Diğer dolma tariflerine göre farklı olan katıklı dolma doğu Anadolu bölgesinde sık yapılmaktadır. Karalahana içeren yemek çeşitleri de bir hayli fazla sayıda oluyor. Karalahana çorbası da bunların önde gelenlerinden. Osmanlı saray mutfağına Bursa'dan gelen saray mutfağının gözde yemeklerinden. Kalburabastı, adını hamuru bir kalbura ya da kevgire bastırıldığı için almıştır. Şerbetli bir tatlıdır. Hamur için malzeme olarak margarin, un, yoğurt, sıvı yağ, yumurta, kabartma tozu, ceviz içi kullanılır. Şerbeti için toz şeker, su, limon suyu kullanılır. Yapılış yöntemleri farklı olsa da tandır, kuyu kebabı, fırın kebabı ve büryanda kuzu eti kullanılıyor. Keşir salatası Antakya Mutfağı'na özgü lezzetli bir salata... Künefe, tatlı, şeker esaslı şurupla ıslatılmış peynirli hamur işleri ile yapılan geleneksel bir Filistin tatlısı. Lahmacun, açılmış hamurun üzerine kıyma, maydanoz, soğan, sarımsak ve karabiber, isot gibi baharatlarla hazırlanan malzeme sürüldükten sonra taş fırında pişirilmesiyle yapılan bir yiyecek. İsmi, Arapça etli hamur anlamına gelen lahm bi ajin'den türemiştir. Mantı, çeşitli baharatlarla çeşnilendirilen kıymanın, küçük hamur parçalarının içine konulması ve bu hamur parçalarının suda haşlanması ile yapılan yemektir. Türk mutfağının olduğu kadar diğer Orta Asya mutfaklarının da bir parçası olan mantı, eski SSCB ülkelerinde de popüler bir yiyecektir. Patlıcan kebabı, Gaziantep, Şanlıurfa ve Adıyaman yöresine ait olan ve özellikle yaz aylarında tüketilen kebaplardan biridir. Revani, Türk mutfağındaki tatlılardan biridir. Osmanlı döneminde Ermenistan'ın ve Erivan'ın fethedilmesi şerefine Saray aşçılarının icat ettikleri ve Erivan zaferi sebebiyle 'Revani' adı verdikleri bir tatlıdır. Revaniye bazı yerlerde sünger tatlısı ya da yoğurt tatlısı da denilmektedir. Sütlaç, çeşitli mutfak kültürlerinde bulunabilen bir tatlı. Türk mutfağında yer alan birçok sütlü tatlı içinde en yaygın yapılan ve tanınanı sütlaçtır. Başlıca malzemeleri pirinç, süt ve şekerdir. Testi kebabı Yozgat iline ait bir et yemeğidir. Bir özelliği de, resmi davetlerde testiyi kıracak olan kişinin kırmadan önce, yapacağı bir işe dair bir söz vermesinin gelenek haline gelmiş olmasıdır. Tava ciğer, özellikle Edirne'de yapılan et yemeği. Tava ciğerin kendine has aromasının sırrı kızartma yağıdır. Ciğerin zarı soyulur. Sonra yaprak inceliğinde dilimler kesilir, damar ve sinirlerden ayrılır, defalarca yıkanıp iyice sıkılarak kanından arındırılır. Tahinli, genellikle Kayseri'nin Develi ilçesine has bir pide türüdür. Bu tür pideler Kayseri şehir merkezinde de yapılır. Ekmeklik hamur ince bir biçimde oval şekilde açılarak içine yeteri miktarda tahin dökülür. Tahin miktarı isteğe bağlıdır. Ayrıca şekerli olması istenirse yine istenildiği kadar toz şeker atılır. Kalkan tandır evlerde sık yapılmayan belki de biraz göz korkutan bir yemek Tavukgöğsü, süt, şeker, pirinç unu ve tavuğun göğüs etiyle yapılan bir tatlıdır. Un helvası, ana maddeleri un, su, tereyağı ve şeker olan, bayramlarda, kandillerde ve perşembe gecelerinde özellikle yapılan ünlü bir Türk tatlısıdır. Testi kebabı Yozgat iline ait bir et yemeğidir. Bir özelliği de, resmi davetlerde testiyi kıracak olan kişinin kırmadan önce, yapacağı bir işe dair bir söz vermesinin gelenek haline gelmiş olmasıdır. Tokat kebabı; taze kuzu eti, kuyruk yağı, patlıcan, domates, yeşil biber, patates, soğan, sarımsak ve özel pişirilmiş kebap pidesi kullanılarak yapılan Tokat yöresine ait bir yemektir. Özel kebap ocaklarında yapılır. Türk mutfağının geleneksel lezzeti tarhana, Uşak'ta törensel bir hazırlık süreciyle üretiliyor. Antep yöresine ait yuvalama çorbasının yapımıda eğlenceli bir çorbadır. Kekik bitkisinin farklı bir türü olan zahter, salataya da katılarak enfes bir lezzet ortaya çıkarmaktadır. Konya'nın Beyşehir ilçesinde, yöre halkı 443 yıldır süregeldiği belirtilen tarhana geleneğini günümüzde de yaşatıyor. Su böreği, bir börek çeşididir. Haşlanmış yufka katmanları arasına su böreğinin çeşidine göre kıyma veya beyaz peynir harcı serpiştirilip en üstü yumurtalanmış bir şekilde fırınlanarak yapılır. En benzer şekilde pişirilen başka yemek Lazanyadır. Genellikle domates soslu ve çok daha sulu olur. Sura, Ege Bölgesi'nin büyük bir kesiminde Aydın, Manisa ve İzmir çevrelerinde, Kurban Bayramı'nda kuzunun sağ kolla birlikte kaburgasının ciğerli iç pilavla doldurulmasıyla yapılan bir yemektir. Taze ve özellikle kuru incirin yenilmesiyle insan bedeninin hücreleri yenilenir. Şambali tatlısı, şambalı veya baba tatlısı, irmikli tatlılardandır. Yoğurt, irmik, yumurta, un ana malzemeleridir. Karışım yağlanmış tepsiye dökülerek üzerine badem dizilir. Öncelikle üzeri kızarana kadar fırında pişirilir. Şeker, su ve limon suyundan oluşan kaynatılmış şerbet sıcak vaziyette üzerine dökülür. Şevketibostan ya da bostanotu, şevketotu, mübarekdikeni, akkız, papatyagiller familyasından, Batıda Portekiz'in kuzeyinden Fransa'nın güneyine, Doğuda İran'ın doğusuna kadar Akdeniz Havzasında yetişen ve yemeği yapılan, 60 cm boyunda bir yıllık dikenli bir bitki. Burdur şiş köfte çok eski yıllardan beri sadece Burdur ilinde yapılan ve Burdur'a ait, özgün bir et yiyeceğidir. Burdur şiş köftenin önemli özelliği, köfte yapımında kullanılan etin, dağlarda yetiştirilen ve sadece kekik, çalı gibi dağ bitkileri yiyerek beslenen keçi etinden yapılıyor olması. Gaziantep mutfağında Nisan ve Mayıs aylarında yapılan şiveydiz, içerisinde bulunan taze sarımsak ve soğan nedeniyle adeta doğal antibiyotik etkisi gösteriyor. Kışın dondurulmuş, yazın son demleri ise taze vişneler ve baharatların tat kattığı iç harç ile hazırlanan vişneli yaprak sarmaları... Konya'nın etliekmek ve fırın kebabından sonra en önemli lezzetlerinden biri de yağ somunu. Eskiden yağ somumu pazar kahvaltılarının vazgeçilmeziydi. Pirinç tarımı yapan toplumların pirinci yiyecek maddesi olarak kullandığı gözönünde bulundurulursa, pilavın kökeni Güneybatı Asya`da yaşayan toplumlara dayanır.