Yazı yazmanın iki uç noktası: Disgrafi ve Hipergrafi

Birinci yüzyılda şair, Juvenal, hipergrafiyi 'dayanılmaz yazma hastalığı' olarak tanımlamıştı. Ancak nörobilim gelişinceye kadar kimse bu rahatsızlığı tanımayacaktı. 1970'li yıllarda hipergrafinin temporal lop epilepsisiyle birlikte tetiklendiği keşfedildi. Böylece hipergrafinin epilepsiyle gelen bir durum olduğu görüldü. Hipergrafiye epilepsi hastalığının neden olduğu biliniyor. Ancak epilepsi hastası olan herkes, bu rahatsızlığa yakalanmıyor. Etkilenen kişilerden bir kısmı ise, bu rahatsızlığı yeteneğiyle birleştirip ünlü bir yazar olabiliyor. Öyle ki hipergrafi olduğu bilinen pek çok yazar var. Bu hastalıktan muzdarip bir kişi yazmak için kitapları, duvarları ve hatta mobilyaları bile kullanabilir. Kalem ve kâğıdı yoksa şayet vücudunu yaralayarak kendi kanı ile yazmaya başlar. Rus yazar Dostoyevski hipergrafinin tüm belirtilerini taşıdığından Norman Gershwin bu sendroma Dostoyevski Sendromu demiştir. Bu hastalıktan muzdarip kişiler kendilerini ifade ederken yazmanın hayatlarının büyük bir kısmını kapladığını ve yazamadıkları halde kendilerini öleceklermiş gibi hissettiklerini, bu yüzden durmadan yazdıklarını belirtirler. Hastalar, düşüncelerinin akıp gitmesini engellemek için onları yazmak isterler. Hipergrafiye epilepsinin neden olduğu biliniyor. Bazı epileptik hastaların günlükleri inanılmaz derecede detaylıdır. Hastalar 'Bu sabah 9.37'de sol el baş parmağında 3,5 santim yukarısındaki uyuşma hissiyle karakterize çok hafif bir nöbet geçirdim' gibi cümleler yazabilir. Bazı hastalar ise tüm günlük aktivitelerini her detayıyla tasvir eder. Kimileri şiirler ve kısa aforizmalar yazar, kimilerindeyse okuduklarının altını çizme eğilimi vardır. Vincent van Gogh, yaşamı boyunca yalnız bir resim satabilmesine ve ölümünün üzeninden yüz küsur yıl geçmesine rağmen kültürel tarihteki yeri ve yaşamına ilişkin tartışmalarıyla varlığını sürdürdü. Resim yapmaya 26 yaşında başlamış olan Van Gogh, 37 yıllık yaşamına 2 bin kadar resim ve çizim sığdırdı. Özellikle Arles'da yaşadığı 1888-1889 yılları arasında 200 adet yağlı boya resim, 200 adet de çizim ve sulu boya resim yapmıştır. Bu üretkenlik her 36 saatte yeni bir ürün anlamına gelir. Van Gogh, kardeşi Theo'ya kısası 6-7 sayfa olmak üzere 18 yılda toplam 200 adet mektup yazmıştı. Van Gogh kısacık yaşamında yaklaşık 902 mektup yani bin 700 sayfalık yazışma yaptı. Ayrıca mektuplarında bitmek tükenmek bilmeyen hastalıklı düşünce akışından ziyade yazmaya olan hevesi ve kafasında kurduğu intihar düşünceleri de açıkça görülmekteydi. Aşırı yazı yazması, özellikle gençlik yıllarındaki dini eğilimleri, aralıklı saldırganlığı, kardeşi Theo'ya aşırı bağımlılığı ve Over the Ravine tablosundaki tuvali yırtan fırça darbeleri Van Gogh'un Geschwind Sendromu olabileceğini gösteriyordu. Türk edebiyatının önde gelen isimlerinden Sait Faik Abasıyanık da hipergrafiye sahip olan başka bir yazar. Sait Faik Abasıyanık kendisini nasıl hissettiğini şöyle ifade ediyor; ''Söz vermiştim kendi kendime; yazı bile yazmayacaktım. Yazı yazmak da hırstan başka ne idi ? Burada namuslu insanlar arasında sakin ölümü bekleyecektim. Hırs hiddet neme gerekti? Yapamadım. Koştum tütüncüye, kağıt kalem aldım oturdum. Ada'nın tenha yollarında gezerken canım sıkılırsa küçük değnekler yontmak için cebimde taşıdığım çakımı çıkardım. Kalemi yonttum. Yonttuktan sonra tuttum öptüm. Yazmasam deli olacaktım.' ''Bir nokta daha var: Neden anılarımı ille de yazmak istiyorum? Okurlar için olmadığına göre, anılarımı kâğıda dökmeden, zihnimden geçirmekle yetinemez miydim? Orası öyle, ama anılarım kâğıt üzerinde daha bir görkemli duruyor. Böylece etkisi daha da artacak, kişiliğim üstünde daha doğru bir yargıya varabileceğim; buna bir de üslup güzelliği eklenecek.'' Öğrenme bozukluklarından biri olan disgrafi, yazı yazamama durumudur. Ancak bu durum çocukta zeka geriliği veya ciddi gelişim bozukluğu olduğu anlamına gelmez. Aksine disgrafi problemi görülen çocukların çoğunluğunun normal veya ileri zekalı olduğu belirtilmektedir. Disgrafi problemi olan çocuklar motor beceri, görsel ve işitsel algı problemleri yaşarlar. Buna bağlı olarak kelimeleri yazarken harfleri yanlış, eksik veya ters yazma gibi sorunlarla karşılaşırlar. Disgrafi sorunu günümüzde sıkça karşılaşılan bir durumdur. Disgrafi problemi olan çocuklar yamuk, hatalı, zor okunan, karmaşık ve kötü bir el yazısına sahiptirler. Ancak bu durum yanlış verilen bir eğitimin sonucunda da ortaya çıkabilir. Bu nedenle verilen her yazısı kötü olan çocuk için disgrafi bozukluğu olduğu söylenmemelidir. Yazma yetisini geliştirmek için dinlemek, anlamak, akılda tutabilmek ve el kaslarını buna uygun kullanabilmek gerekiyor. Yazı yazma güçlüğü olan çocuklar ise bu süreçlerde sorun yaşıyor. Noktalı harfleri karıştırabilir, harfleri ters dönmüş algılayabilir, örneğin b ile d'yi karıştırabilir, imla kurallarına uymayabilir. Defter tutumada düzensizlik Sınıf ortalamasına göre sınavlarda daha başarısız olma Uygulanan terapi ve eğitimler sayesinde Disgrafi problemi karşısında tama yakın iyileşme sağlanabilir. Ancak erken teşhis ve tedavi bu alanda çok önemlidir. Çocuğunuzda heceleme ve yazma kabiliyetlerinde herhangi bir sorun gözlemlemeniz durumunda bir an önce uzmana başvurmalısınız. Çocuğunuzda Disgrafi problemi var ise her gün en fazla 15 dakika düzenli yazı çalışmaları yapılmalıdır.

Yazı yazmanın iki uç noktası: Disgrafi ve Hipergrafi

DOSTOYEVSKİ SENDROMU/HİPERGRAFİ NEDİR?