Zaman yönetiminin altın kuralları

◾ Zamanın ne olduğu konusu hem bilim dünyasında hem de felsefi tartışmalarda sıklıkla dile getirilen bir konudur. ◾ Pek çok bilim insanı, zamanın gizemini arttıracak türde açıklamalara yer verir. Ancak buna karşın hiçbir bilim insanı zamanı tam olarak açıklayabilecek bir tanım bulamamıştır. ◾ Zaman evrende sahip olduğumuz en değerli ve yegâne kaynaktır. Zaman depolanabilen, saklanabilen, biriktirilebilen, satılabilen, satın alınan, devredilen, geri döndürülen, ileri sarılan bir şey değildir. ◾ İçinde bulunduğumuz durum, ortam veya meşguliyet bizim zamanı da kendimize göre tanımlamamızı sağlar. ◾ Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed (sav) bir hadis-i şerifte zaman ile ilgili şöyle buyurmuştur: 'İki nimet vardır ki, insanların çoğu onları takdir etme hususunda aldanmışlardır. Bunlar, sağlık ve boş zamandır.' ◾ Allah'ın Resulü'nün (sav) de vurguladığı üzere zaman oldukça büyük bir nimettir ve boş yere harcanan bir zamanın telafisi yoktur. Peki, zamanı yönetebilir miyiz? ◾ Dünyadaki bunca hızlı gelişme ve teknolojik ilerlemeye rağmen pek çoğumuz halen zamanı yönetme konusunda oldukça başarısız sayılırız. ◾ Toplantılara zamanında gitmek, uçak ya da otobüse yetişmeye çalışmak, son teslim tarihi gelmiş bir projeyi bitirmek için çaba harcamak, sağlık kontrollerimizi ancak hasta olduğumuzda yaptırmak ve dahası... Günümüzde pek çok şeyi erteliyor ve tamamlanmasını son dakikaya bırakıyoruz. ◾ Birçoğumuz zamanın yetmediğinden, 1 dakika/saat/gün/hafta/ay/yıl daha olsa mutlaka o işi mükemmel şekilde tamamlayabileceğimizi iddia ediyoruz. ◾ Peki, realist bir şekilde baktığımızda bu ne kadar doğru? Ya da neden 1 dakika/saat/gün/hafta/ay/yıl daha erken adım atmıyoruz? ◾ Bunun cevabı erteleme alışkanlığımızda saklı. Araştırmalara göre aklınızdan geçen bir şey için ilk 5 saniyede harekete geçmiyorsanız, sonrasında o işi yapmanız güçleşiyor ve bu da o işi ertelemenize sebep oluyor. ◾ Uzmanlar, erteleme sorununun bir işi ne şekilde organize edeceğinizi bilmemekten kaynaklandığını söylüyorlar. Bir başka neden ise kişinin mükemmel bir sonuca ulaşmak istemesi ve buna karşılık o işte yetersiz olduğuna dair inancı. Kaygısı yüksek kişiler erteleme sorununu daha sık yaşıyor. ◾ Dünya üzerinde herkes için gün 24 saat, hafta 168 saat, bir ay 720 saat ve bir yıl 8 bin 760 saattir. Zaman aslında sabit bir kavramdır ve kimisi için hızlı kimisi için yavaş akmaz. ◾ Burada önemli olan zamanı ne şekilde kullandığınızdır. Bir iş üzerinde yoğunlaştığında onun 'zamanında' tamamlanmasını mı önemsiyorsunuz, yoksa tamamen 'akışına' mı bırakıyorsunuz? ◾ Zamanı etkili bir biçimde yönetmek, içinde yaşanılan anları daha az stresle ve daha mutlu şekilde geçirmenizi sağlar. ◾ Günlerinizi doğru planlamak ve işleri sırayla yapmak doğru bir zaman yönetiminin en önemli kilit noktasıdır. ◾ Hedefler, etkin zaman yönetimi için çok önemlidir. Tek bir hedefe odaklanabileceğiniz gibi birden fazla hedefiniz de bulunabilir. Eğer öyleyse onları düzenlemeniz gerekir. ◾ Hayatınızın her alanı için bir hedefe ihtiyacınız var. Kariyer, eğitim, sağlık, aile ya da ekonomik alanlarda farklı farklı hedefler belirlemeniz, zamanınızı doğru kullanma açısından size kolaylık sağlayacak. ◾ Eğer birden fazla hedefiniz varsa önceliğinizin ne olduğunu belirlemeniz oldukça önemli. ◾ Örneğin sağlıkla ilgili bir probleminiz varsa bu sizin önceliğiniz olmalıdır. Eğer sağlığınız kötüyse hiçbir şeyi başaramaz, hiçbir hedefinize ulaşamaz ve zamanınızı yönetemezsiniz. ◾ Birçok hedef oluşturdunuz ve kısa zamanda bu hedefleri gerçekleştiremeyebilirsiniz. Bu nedenle yalnızca hedefinize ulaşmanızı sağlayacak işleri yapmalısınız. ◾ En değerli hedefinize karar vermeli ve belirlediğiniz zamanda yalnızca o iş ile ilgilenmeli, diğer hedeflerinizin dikkatinizi dağıtmasına engel olmalısınız. ◾ Gününüzün planını, önceliklere ve zamana göre bir gece öncesinden yapmanız, zamanı daha etkili kullanmanızı sağlayacaktır. Bu noktada günün en önemli beş işini seçerek onlara öncelik vermek ve öncelik sırasını belirleyerek ilerlemek gerekiyor. ◾ Yeme içme, dinlenme, ibadet, bakım, spor ve mola gibi detayları da listenize eklemeniz zaman yönetimi açısından önemlidir. Ayrıca her gün proje ve işlerinizi planlamak için de kendinize zaman ayırın. ◾ Çantanızdan ayırmayacağınız bir ajanda ya da cep telefonunuza yükleyeceğiniz bir uygulamaya günlük işlerinizi mutlaka not etmelisiniz. Böylece planınızı somut olarak görecek ve zaman yönetimi konusunda daha etkili bir süreç yürüteceksiniz. ◾ Unutma riskini ortadan kaldıran bu yöntem sayesinde işlerinizi de doğru sırayla yapacaksınız. ◾ Günün en verimli zamanı çoğunlukla sabah saatleridir. İş dünyasında başarılarıyla ön plana çıkan pek çok girişimci sabah 5'te uyandığını ve güne başladığını söylüyor. ◾ Sabah saatlerinden vücut daha dinç ve zihniniz ise daha berraktır ve bu durum konsantrasyonunuzu arttırarak zamanı verimli kullanmanızı sağlar. Ayrıca bir Peygamber Efendimiz (sav), sabah vakitleri için şöyle buyurmuştur: 'Allah'ım!.. Ümmetimin (sabah) erken vakitlerini (o vakitlerde başladıkları işlerini) bereketli kıl!' ◾ Bir çalışmaya başladığınızda biteceği zamanın sınırını da iyi belirleyin. Eğer mükemmeliyetçi biriyseniz zor bitirme zamanları belirlemeniz, o işte hızlanmanızı da sağlayabilir. ◾ 3 saatinizi alacak bir iş için 90 dakikalık bir bitirme zamanı belirlediğinizde, zamanla o işi tamamlama hızınızın arttırdığını fark edecek ve planladığınızdan da erken bitirdiğinizi göreceksiniz. ◾ Yapmanız gereken işler ve projeler dışında vaktinizi nereye harcadığınız da zaman yönetimi açısından oldukça önemli. Sosyal aktiviteler ya da hobiler dışında boş vakitlerinizde ne yaptığınızı, bunlara ne kadar zaman ayırdığınızı ve size ne kattığını bir süre not edin. ◾ Daha sonra bu aktivitelerin size ne kattığını değerlendirin ve yararsız olduğunu düşündüklerinizden uzak durun. Çalışan biriyseniz maaşınızın 1 saatlik ücretini hesaplayıp, boş zaman aktivitelerinizden faydası olmayanların size maddi kayıp olarak geri döndüğünü düşünebilir ve zamana somut bir anlam verebilirsiniz. ◾ Klişe bir öneri olacak ancak hiç kimse ve hiçbir şey mükemmel değildir. Bu nedenle mükemmeli arayarak sabrınızı tüketmekten ve işi tamamlama yolunda motivasyonunuzu kaybetmekten vazgeçin. ◾ Çoğunlukla elinizden gelenin en iyisini, zamanında yapmak yeterlidir. Hem böyle bir düsturla yola çıktığınızda zamanından önce biten işlerinizin üzerinden tekrar geçebilir, eksik ya da hatalı gördüğünüz yerleri düzeltme şansı yakalayabilirsiniz. ◾ Hedeflerinizi bir günde gerçekleştirmeniz mümkün değildir. Bu nedenle hedefe giden yolda gerekli adımları atmanız gerekir. Bunun için de hedefinizi belirledikten sonra ona ulaşmak için ne gerekiyorsa onu küçük parçalara ayırın ve her gün yapmanız gereken bir parçayı mutlaka tamamlayın. Böylece bitirme süreci yaklaştığında büyük bir iş yükü altına girmekten ve stresten uzaklaşmış olursunuz. ◾ Bazı zamanlarda yapmamız gereken o kadar çok iş olur ki bir gün içine sığdıramaz, gerçek olmayacağını bile bile 'gün 36 saat olsun' gibi bir dilekte bulunuruz. Aslında bu durum, gün içinde rahat nefes almanıza engel olacak işlere zaman ayırmanız nedeniyle de gerçekleşiyor olabilir. ◾ Bir kahve molası, uzun zamandır görüşmediğiniz arkadaşınızla biraz sohbet veya birinin ricasıyla 'hayır' diyemediğiniz işler, gün içinde yapmanız gereken işlerin yetişmemesine sebep olabilir. Bu nedenle öncelikli işinizi belirlemeli ve sizi bu hedefinizden alıkoyacak planlara kibarca 'hayır' demeniz gerekir. ◾ Doğru zaman yönetimi yapmak demek, tüm gününüzü çalışacak şekilde planlamak demek değildir. İş ve özel hayatınız arasında denge kurmanız, kendinize ve sevdiklerinize zaman ayırmanız gerekir. ◾ Bunun için günün, haftanın ve yılın belli vakitlerini dinlenmeye ve zihninizi rahatlatmaya ayırın. Bu şekilde vereceğiniz küçük aralar hem sizi rahatlatacak hem de diğer kalan vakitlerdeki veriminizi artıracaktır.

Zaman yönetiminin altın kuralları

ZAMAN NEDİR?